اطلاعات عمومی, تکنیک ها, ویکی ژن
آزمایش شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC)
آزمایش شمارش گلبول‌های سفید خون یا آزمایش WBC چیست؟
یک شمارش طبیعی گلبول‌های سفید خون برای افراد با جنسیت تعیین شده مذکر، بین 5000 تا 10000 و برای افراد با جنسیت تعیین شده مؤنث، بین 4500 تا 11000 است. برخی از شرایط سلامتی می‌توانند بر شمارش گلبول‌های سفید خون شما تأثیر بگذارند.
شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC) آزمایشی است که تعداد گلبول‌های سفید خون در بدن شما را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش ممکن است به عنوان آزمایش لوکوسیت نیز نامیده شود. این آزمایش اغلب همراه با شمارش کامل خون (CBC) انجام می‌شود که معمولاً برای غربالگری شرایط مختلفی که ممکن است بر سلامت کلی شما تأثیر بگذارند، استفاده می‌شود.
اصطلاح “شمارش گلبول‌های سفید خون” معمولاً برای اشاره به تعداد گلبول‌های سفید خون در بدن شما نیز استفاده می‌شود.
گلبول‌های سفید خون، که به عنوان لوکوسیت‌ها نیز شناخته می‌شوند، بخش مهمی از سیستم ایمنی هستند. آنها در مغز استخوان منشأ می‌گیرند و در جریان خون حرکت می‌کنند. این سلول‌ها با حمله به باکتری‌ها، ویروس‌ها و میکروب‌هایی که به بدن حمله می‌کنند، به مبارزه با عفونت کمک می‌کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد محدوده طبیعی شمارش گلبول‌های سفید خون و آنچه که ممکن است خارج از این محدوده باشد، ادامه مطلب را بخوانید.
آزمایش شمارش گلبول‌های سفید خون
شمارش گلبول‌های سفید خون می‌تواند عفونت‌های پنهان در بدن شما را تشخیص داده و پزشکان را از شرایط پزشکی تشخیص داده نشده، مانند:
- بیماری‌های خودایمنی
- کمبودهای ایمنی
- اختلالات خون
این آزمایش همچنین به پزشکان در نظارت بر اثربخشی و عوارض جانبی شیمی درمانی، پرتودرمانی و سایر درمان‌ها در افراد مبتلا به سرطان کمک می‌کند.
افتراق گلبول‌های سفید خون
پزشکان همچنین ممکن است یک افتراق شمارش گلبول‌های سفید خون را سفارش دهند. این آزمایش شمارش را بر اساس انواع مختلف گلبول‌های سفید خون جدا کرده و بررسی می‌کند که آیا آنها در محدوده طبیعی هستند یا خیر.
انواع اصلی گلبول‌های سفید خون نقش‌های مختلفی در محافظت از بدن شما در برابر عفونت و مقابله با سلول‌های آلوده دارند. آنها شامل:
- نوتروفیل‌ها
- لنفوسیت‌ها
- ائوزینوفیل‌ها
- مونوسیت‌ها
- بازوفیل‌ها
شمارش طبیعی گلبول‌های سفید خون
یک شمارش طبیعی گلبول‌های سفید خون می‌تواند به معنای عملکرد صحیح سیستم ایمنی شما باشد. محدوده طبیعی شمارش گلبول‌های سفید خون معمولاً بین 4000 تا 11000/میکرولیتر (μL) است. این محدوده ممکن است به دلیل سن، جنسیت و آزمایشگاه متفاوت باشد. آزمایشگاهی که آزمایش شما را انجام می‌دهد ممکن است یک محدوده مرجع را در گزارش شما گنجانده باشد.
شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC)
طبق انجمن لوسمی و لنفوم (LLS)، محدوده‌های طبیعی شمارش گلبول‌های سفید خون برای افراد در گروه‌های زیر به شرح زیر است:
| محدوده سنی | محدوده WBC در هر میکرولیتر خون |
| بزرگسالان با جنسیت تعیین شده مذکر | 5000 تا 10000 |
| بزرگسالان با جنسیت تعیین شده مؤنث | 4500 تا 11000 |
| کودکان | 5000 تا 10000 |
ممکن است شمارش گلبول‌های سفید خون در زنان باردار با این محدوده‌ها متفاوت باشد. نوزادان و کودکان زیر دو سال نیز ممکن است محدوده‌هایی متفاوت با موارد ذکر شده در بالا داشته باشند.
انواع سلول‌هایی که گلبول‌های سفید خون را تشکیل می‌دهند معمولاً در محدوده درصدی از شمارش کلی گلبول‌های سفید خون شما قرار می‌گیرند.
| نوع گلبول سفید | درصد طبیعی از شمارش کلی WBC |
| نوتروفیل | 55–70% |
| لنفوسیت | 20–40% |
| ائوزینوفیل | 1–4% |
| مونوسیت | 2–8% |
| بازوفیل | 0.5–1% |
یک درصد بالاتر یا پایین‌تر از یک نوع خاص گلبول سفید خون ممکن است نتیجه یک بیماری زمینه ای باشد.
شمارش بالای یا پایین گلبول‌های سفید خون
اگر نتایج آزمایش شما غیر طبیعی باشد، ممکن است به این معنی باشد که اعداد شما بالاتر یا پایین‌تر از محدوده طبیعی هستند.
| محدوده WBC در هر میکرولیتر خون | |
| شمارش پایین گلبول‌های سفید خون | کمتر از 4000 در هر میکرولیتر خون |
| شمارش بالای گلبول‌های سفید خون | بالاتر از 11000 در هر میکرولیتر خون |
برای شناسایی علت دقیق شمارش بالای یا پایین گلبول‌های سفید خون، پزشک ممکن است چندین عامل را در نظر بگیرد، مانند:
- داروهای فعلی
- علائم
- سابقه پزشکی
آنها همچنین ممکن است آزمایش‌های اضافی انجام دهند.
شمارش پایین گلبول‌های سفید خون
لوکوپنی اصطلاح پزشکی است که برای توصیف شمارش پایین WBC استفاده می‌شود. این می‌تواند ناشی از:
- اختلالات خودایمنی
- اختلالات یا آسیب مغز استخوان
- لنفوم
- عفونت‌های شدید
- بیماری‌های کبد و طحال، مانند بزرگ شدن طحال
- لوپوس
- پرتودرمانی
- برخی داروها، مانند شیمی درمانی و آنتی بیوتیک‌ها
- الکلیسم
- مالاریا
- ایدز
گاهی اوقات، نوتروپنی نیز برای نشان دادن شمارش پایین خون استفاده می‌شود. این اصطلاح به تعداد پایین نوتروفیل‌ها اشاره دارد، اما از آنجایی که این نوع گلبول سفید خون 55 تا 70 درصد از کل گلبول‌های سفید خون شما را تشکیل می‌دهد، لوکوپنی اغلب به دلیل تعداد پایین نوتروفیل‌ها ایجاد می‌شود.
داشتن نوتروپنی ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. ممکن است تعداد کافی گلبول‌های سفید خون برای محافظت از شما در برابر میکروب‌ها و باکتری‌ها نداشته باشید. اگر نوتروپنی دارید، پزشک ممکن است توصیه کند که اقدامات احتیاطی مانند پوشیدن ماسک در اماکن عمومی و اجتناب از ازدحام برای کاهش خطر ابتلا به عفونت انجام دهید.
شمارش بالای گلبول‌های سفید خون
لوکوسیتوز اصطلاح پزشکی است که برای توصیف شمارش بالای WBC استفاده می‌شود. این می‌تواند ناشی از:
- عفونت‌هایی مانند سل، سپسیس یا شوک سپتیک
- تب
- آسیب یا سوختگی
- بارداری
- آلرژی‌ها
- آسم
- واکسیناسیون اخیر
- برخی داروها، مانند کورتیکواستروئیدها، اپی نفرین و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID)
- استرس
- آسیب بافت
- همولیز حاد
- خونریزی
- واکنش لوکمیوئید
- حمله قلبی
- جراحی
شمارش بالای گلبول‌های سفید خون همچنین ممکن است مزمن یا طولانی مدت با شرایط زیر باشد:
- سیگار کشیدن
- تومورهای مغز استخوان
- لوکمی
- شرایط التهابی، مانند آرتریت و بیماری التهابی روده
- چاقی
- واسکولیت یا التهاب رگ‌های خونی
علائم شمارش غیر طبیعی گلبول‌های سفید خون
علائم شمارش پایین گلبول‌های سفید خون می‌تواند شامل:
- خستگی
- درد بدن
- تب
- لرز
- سردرد
شمارش بالای گلبول‌های سفید خون اغلب باعث ایجاد علائم نمی‌شود، اما بیماری زمینه‌ای پشت آن ممکن است علائم خاص خود را داشته باشد.
همچنین طبیعی است که پزشکان در طول معاینه فیزیکی سالانه یک CBC سفارش دهند و شمارش WBC شما را بررسی کنند.
آماده شدن برای شمارش گلبول‌های سفید خون (WBC)
شمارش WBC نیازی به آمادگی خاصی ندارد. می‌توانید با یک پزشک قرار ملاقات تنظیم کنید یا در یک آزمایشگاه پزشکی محلی قرار ملاقات تعیین کنید.
قبل از انجام خون‌گیری، با متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد تمام داروهای تجویزی و غیرتجویزی که در حال حاضر مصرف می‌کنید صحبت کنید.
برخی از داروها می‌توانند با نتایج آزمایش شما تداخل داشته باشند و شمارش WBC شما را کاهش یا افزایش دهند. اینها ممکن است شامل:
- کورتیکواستروئیدها
- کوینیدین
- هپارین
- کلوزاپین
- آنتی بیوتیک‌ها
- آنتی هیستامین‌ها
- دیورتیک‌ها
- ضد تشنج‌ها
- سولفونامیدها
- داروهای شیمی درمانی
آیا غذایی وجود دارد که بتوانم بخورم تا شمارش گلبول‌های سفید خونم را افزایش دهد؟
شمارش WBC، به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از آزمایش خون کامل (CBC) محسوب می‌شود، اغلب به عنوان یک آزمایش روتین برای ارزیابی وضعیت سلامت عمومی تجویز می‌شود. این آزمایش، با اندازه‌گیری تعداد گلبول‌های سفید خون در یک میکرولیتر خون، به پزشکان کمک می‌کند تا به طور دقیق وضعیت سیستم ایمنی بدن را ارزیابی کنند. محدوده طبیعی شمارش گلبول‌های سفید خون معمولاً بین 4000 تا 11000 در هر میکرولیتر است. با این حال، انحراف از این محدوده نرمال می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک بیماری زمینه‌ای باشد.
تغذیه و سیستم ایمنی:
اگرچه تحقیقات قطعی در مورد افزایش تولید گلبول‌های سفید خون به طور مستقیم با تغذیه وجود ندارد، اما برخی مواد مغذی نقش حیاتی در عملکرد سیستم ایمنی ایفا می‌کنند.
- پروتئین: اسیدهای آمینه موجود در پروتئین، بلوک‌های سازنده گلبول‌های سفید خون هستند. بنابراین، مصرف کافی پروتئین از طریق منابعی مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات و آجیل ضروری است.
- ویتامین‌های گروه B: ویتامین‌های B12 و فولات نقش مهمی در تولید سلول‌های خونی، از جمله گلبول‌های سفید، دارند. منابع غذایی غنی از این ویتامین‌ها شامل گوشت قرمز، ماهی، تخم‌مرغ، لبنیات، غلات غنی‌شده و سبزیجات برگ سبز تیره است.
- آهن: آهن برای تولید هموگلوبین ضروری است و به انتقال اکسیژن به سلول‌های ایمنی کمک می‌کند. منابع غذایی غنی از آهن عبارتند از گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، سبزیجات برگ سبز تیره و آجیل.
- ویتامین C: اگرچه اثرات مستقیم ویتامین C بر تولید گلبول‌های سفید خون به طور کامل مشخص نیست، اما این ویتامین برای عملکرد طبیعی سیستم ایمنی ضروری است و به بدن در جذب آهن کمک می‌کند. منابع غذایی غنی از ویتامین C شامل مرکبات، کیوی، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای و بروکلی است.
- روی: روی به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و به بدن در مبارزه با عفونت کمک می‌کند. منابع غذایی غنی از روی عبارتند از گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، آجیل و دانه‌ها.
- سایر مواد مغذی: ویتامین E، سلنیوم و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها نیز ممکن است از طریق حمایت از سلامت سلول‌ها و کاهش التهاب، به طور غیرمستقیم به تقویت سیستم ایمنی کمک کنند.
مکمل‌ها:
اگرچه یک رژیم غذایی متعادل معمولاً تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند، اما در برخی موارد ممکن است به مکمل‌های غذایی نیاز باشد. با این حال، قبل از مصرف هر گونه مکمل، به خصوص اگر تحت درمان پزشکی هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
خلاصه
شمارش WBC، که به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از آزمایش خون کامل (CBC) محسوب می‌شود، اغلب به عنوان یک آزمایش روتین برای ارزیابی سلامت عمومی تجویز می‌شود. این آزمایش، با اندازه‌گیری تعداد گلبول‌های سفید خون در یک میکرولیتر خون، به پزشکان کمک می‌کند تا به طور دقیق وضعیت سیستم ایمنی بدن را ارزیابی کنند. محدوده طبیعی شمارش گلبول‌های سفید خون معمولاً بین 4000 تا 11000 در هر میکرولیتر است. با این حال، انحراف از این محدوده نرمال می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک بیماری زمینه‌ای باشد.
هنگامی که شمارش WBC خارج از محدوده نرمال باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تکمیلی را برای تشخیص دقیق علت این تغییر سفارش دهد. این آزمایش‌ها می‌توانند شامل بررسی انواع مختلف گلبول‌های سفید خون، ارزیابی عملکرد مغز استخوان و جستجوی علائم عفونت یا بیماری‌های خودایمنی باشند.
تفسیر نتایج آزمایش WBC نیازمند دانش تخصصی و تجربه بالینی است. پزشک با در نظر گرفتن سایر علائم بیمار، سابقه پزشکی و نتایج آزمایش‌های دیگر، می‌تواند تشخیص دقیق‌تری را ارائه دهد.
همچنین بخوانید:
مترجم: محمد صادق محمودی لرد
