آزمایش VDRL چیست؟ اصول، مراحل و تفسیر نتایج

تست آزمایشگاهی بیماری‌های مقاربتی ( آزمایش VDRL) یک تست غربالگری برای عفونت مقاربتی – سیفلیس ناشی از باکتری اسپیروکت ترپونما پالیدوم است.

این یک آزمایش غیرترپونمال است که آنتی‌بادی‌های IgM و IgG را نسبت به مواد لیپووئیدی آزاد شده از سلول‌های میزبان آسیب‌دیده و همچنین به مواد لیپوپروتئین مانند و احتمالاً کاردیولیپین آزاد شده از ترپونم‌ها را شناسایی می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها به عنوان “reagins” نیز نامیده می‌شوند.

بنابراین، آزمایش VDRL یک تست میکرو فلوکولاسیون است که برای غربالگری سیفلیس علاوه بر آزمایش‌های اختصاصی‌تر برای تشخیص آن استفاده می‌شود.

این تست  1-2 هفته پس از ظهور (ضایعه اولیه) مثبت می‌شود. تست در مرحله پایانی سیفلیس اولیه واکنشی (50-75%)، در سیفلیس ثانویه بسیار واکنش پذیر (100%) می‌شود و پس از آن واکنش پذیری کاهش می‌یابد (75%).

اصول آزمایش VDRL

تست‌های آزمایشگاهی بیماری‌های مقاربتی (VDRL) یک تست میکروفلوکولاسیون است که آنتی‌بادی‌های تولید شده علیه آنتی‌ژن‌های آزاد شده توسط سلول‌های میزبان آسیب‌دیده را در بیماران مبتلا به سیفلیس شناسایی می‌کند.

از آنتی‌ژن (که به آن آنتی‌ژن VDRL گفته می‌شود) حاوی 0.03٪ کاردیولیپین، 0.21٪ لسیتین و 0.9٪ کلسترول استفاده می‌شود. این آنتی‌ژن که در یک محلول نمکی بافر معلق است، هنگامی که با آنتی‌بادی‌های لیپوئیدی در سرم یا مایع مغزی نخاعی بیماران سیفلیس ترکیب می‌شود، لخته تشکیل می‌دهد

برای انجام آزمایش ابتدا یک قطره آنتی‌ژن روی لام قرار می‌گیرد و سپس یک قطره سرم به آن اضافه می‌شود. اسلاید برای مخلوط کردن محتوا shake می‌شود. در صورت مثبت بودن تست، لخته سازی رخ می‌دهد که با استفاده از میکروسکوپ مشاهده می‌شود. آگلوتیناسیون نشان دهنده نمونه واکنشی یا وجود اتوآنتی‌بادی در نمونه بیمار است. در حالی که نمونه‌های غیر واکنشی به صورت سوسپانسیون همگن ظاهر می‌شوند.

الزامات آزمایش VDRL

سرم بیمار، حمام آب، آنتی‌ژن کاردیولیپین تازه آماده شده، اسلاید VDRL، چرخاننده مکانیکی، پیپت و سرنگ زیرپوستی با سوزن و میکروسکوپ. کنترل‌های سرمی واکنشی و غیر واکنشی شناخته شده نیز مورد نیاز است.

مراحل آزمایش VDRL

آزمون را می‌توان به دو صورت کیفی و کمی انجام داد. آن دسته از آزمایشاتی که با آزمایش کیفی واکنش نشان می‌دهند، برای تعیین تیتر آنتی‌بادی تحت آزمایش کمی قرار می‌گیرند.

• روش کیفی

1. سرم بیماران با حرارت دادن در دمای 56 درجه سانتی‌گراد به مدت 30 دقیقه در حمام آب غیرفعال می‌شود تا مهارکننده‌های غیر اختصاصی (مانند کمپلمان) حذف شوند.
2. سوسپانسیون آنتی‌ژن VDRL (سوسپانسیون کلوئیدی کاردیولیپید بافت یا کاردیولیپین سنتز شده شیمیایی)، کنترل‌ها و نمونه ها به دمای اتاق آورده می‌شوند.
3. یک قطره (50 میکرولیتر) از نمونه آزمایش، کنترل‌های مثبت و منفی روی جایگاه‌های واکنش جداگانه لام یکبار مصرف پیپت می‌شود.
4. یک قطره سوسپانسیون آنتی‌ژن رقیق شده به حجم اندازه گیری شده نمونه، کنترل‌های مثبت و منفی اضافه می‌شود.
5. با استفاده از یک چوب اختلاط، نمونه آزمایش و معرف VDRL به گونه‌ای مخلوط می‌شوند که کاملا به طور یکنواخت در کل جایگاه واکنش پخش شود.
6. اسلاید به آرامی و به طور مداوم یا به صورت دستی یا روی روتور مکانیکی در 180 دور در دقیقه می‌چرخید.
7. لخته شدن به صورت میکروسکوپی با استفاده از عدسی 10X و قطعه چشمی در حدود 8 دقیقه بررسی می‌شود.

• روش کمی

1. نمونه‌های سرم را تا یک تیتر رقیق کنید. آزمایشات کمی برای 3 نمونه سرم از طریق رقت 1:8 می‌تواند در یک اسلاید انجام شود.
2. 50 میکرولیتر نمک 9/0 درصد را در دایره‌های شماره 2 تا 4 قرار دهید. نمک سالین را پخش نکنید.
3. با استفاده از پیپت، 50 میکرولیتر سرم را در دایره 1 و 50 میکرولیتر سرم را در دایره 2 قرار دهید.
4. نمک و سرم را با هشت بار بالا و پایین کشیدن مخلوط در پیپت، در دایره 2 مخلوط کنید.
5. 50 میکرولیتر از دایره 2 (1:2) را به دایره 3 منتقل کرده و مخلوط کنید.
6. 50 میکرولیتر را از دایره 3 به دایره 4 منتقل کنید، مخلوط کنید و سپس 50 میکرولیتر آخر را دور بریزید.
7. به آرامی سوسپانسیون آنتی‌ژن را معلق کنید.
8. دقیقاً 1 قطره (17 میکرولیتر) از سوسپانسیون آنتی‌ژن را به هر دایره اضافه کنید.
9. اسلاید را روی چرخاننده مکانیکی قرار دهید. لام را به مدت 4 دقیقه با دور 2±180 تکان دهید.
10. بلافاصله پس از چرخش، تست را بخوانید.
11. اگر بالاترین رقت آزمایش شده (1:8) واکنش پذیر است، به شرح زیر ادامه دهید:
12. رقت 1:8 از نمونه آزمایش را در یک لوله آزمایش آماده کنید. 0.1 میلی‌لیتر سرم را به 0.7 میلی‌لیتر سالین 0.9٪ اضافه کنید. کاملا مخلوط کنید.
13. 50 میکرولیتر از سالین 0.9 درصد را در حلقه‌های پارافینی 2، 3 و 4 قرار دهید. رقت‌های سریالی اضافی را برای نمونه‌های با واکنش قوی آماده کنید.
14. 50 میکرولیتر از رقت 1:8 نمونه آزمایش را به حلقه‌های پارافین 1 و 2 اضافه کنید.
15. رقت‌های سریالی دوگانه را با حلقه 2 شروع کنید. آزمایش را همانطور که در بالا توضیح داده شد کامل کنید.

تفسیر نتایج آزمایش VDRL

• تست مثبت: وجود توده‌های آنتی‌ژن-آنتی‌بادی در مرکز یا حاشیه دایره آزمایش نشان دهنده مثبت بودن آزمایش VDRL است.
• تست منفی: عدم وجود توده‌های آنتی‌ژن-آنتی‌بادی. با ظاهری صاف و یکنواخت خاکستری روشن و بدون اشکال سنگدانه مانند مشخص می‌شود.

تمام سرم‌های واکنش‌پذیر و ضعیف واکنش‌دهنده نیاز به رقت‌سازی سریالی برای تخمین تیتر آنتی‌بادی دارند. تیتر به عنوان بالاترین رقت گزارش می‌شود که نتیجه آزمایش مثبت را نشان می‌دهد.

کاربردهای آزمایش VDRL

• بیشتر به عنوان تست غربالگری عفونت سیفلیس استفاده می‌شود.
• غربالگری سیفلیس بخشی از آزمایشات بارداری است.
• آزمایش VDRL برای سیفلیس همچنین در صورت درمان برای یک بیماری مقاربتی دیگر مانند سوزاک، آلوده به HIV یا در صورت داشتن فعالیت جنسی پرخطر انجام می‌شود.
• اگر فرد قبلاً برای سیفلیس درمان شده باشد، VDRL برای آزمایش‌های بعدی بر اساس توصیه‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) استفاده می‌شود.

مزایای آزمایش VDRL

• آزمایش VDRL پرکاربردترین تست ساده و سریع برای سیفلیس است.
• تست‌های VDRL سریع، آسان برای انجام و برای غربالگری نمونه‌ها عالی هستند.
• آزمایش VDRL همچنین در تشخیص سیفلیس مادرزادی مفید است.
• از آنجایی که ارگانیسم Treponema pallidum را نمی‌توان در محیط‌های مصنوعی کشت داد، غربالگری سیفلیس از طریق آزمایش‌های سرولوژیکی مانند VDRL اهمیت پیدا می‌کند.
• برای اینکه این آزمایش دقیق باشد، بیمار نیازی به داشتن علائم سیفلیس ندارد. می‌تواند سیفلیس را در بیماران بدون علامت تشخیص دهد.
• از آنجایی که این یک آزمایش غیر ترپونما (تست غیر اختصاصی) است، برای بررسی سیفلیس همراه با سایر ترپونماتوزها، Yaws و Pinta استفاده می‌شود.

محدودیت‌های آزمایش VDRL

• بدون برخی شواهد دیگر برای تشخیص سیفلیس، یک آزمایش غیر ترپونمال واکنشی مانند VDRL عفونت پالیدوم را تایید نمی‌کند. هر آزمایش VDRL واکنشی باید با یک تست خاص یا ترپونمال مانند تست TPHA، FTA-ABS تایید شود.
• آنتی‌بادی‌های ضد لیپوئیدی شناسایی‌شده نه تنها در نتیجه سیفلیس و سایر بیماری‌های ترپونمال تولید می‌شوند، بلکه ممکن است در پاسخ به بیماری‌های غیرترپونمایی ماهیت حاد و مزمن که در آن آسیب بافتی رخ می‌دهد، تولید شوند.
• آزمایش VDRL همیشه دقیق نیست. به عنوان مثال، اگر فردی کمتر از سه ماه مبتلا به سیفلیس باشد، ممکن است نتایج منفی کاذب ایجاد شود، زیرا ممکن است طول بکشد تا بدن آنتی‌بادی بسازد. این آزمایش در مرحله آخر سیفلیس نیز قابل اعتماد نیست.
• از سوی دیگر، نتایج مثبت کاذب را می‌توان در شرایطی مانند HIV، بیماری لایم، مالاریا، ذات الریه، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، مصرف داروی IV و سل مشاهده کرد.
• آنتی‌بادی‌های تولید شده در نتیجه عفونت سیفلیس می‌توانند حتی پس از درمان سیفلیس در بدن باقی بمانند.
• واکنش پروزون ممکن است رخ دهد. در واکنش پروزون، واکنش با سرم رقیق نشده، مهار می‌شود. پدیده پروزون ممکن است زمانی مشکوک شود که یک نمونه در یک آزمایش کیفی فقط یک نتیجه واکنش ضعیف یا یک نتیجه غیرواکنشی خشن تولید کند.
• VDRL ممکن است در افرادی از مناطقی که انحراف در آن‌ها بومی است واکنش نشان دهد. به عنوان یک قاعده، تیتر باقی مانده از این عفونت‌ها <1:8 خواهد بود.

همچنین بخوانید:

• تست ONPG: اصول، روش، نتایج و موارد استفاده
• تست RPR یا Rapid Plasma Reagin چیست؟ تست تشخیص سیفلیس
• تست آگلوتیناسیون لاتکس: اهداف، اصول، کاربرد و تفسیر نتایج

منبع

مترجم: شقایق مرتاضی