سبزیجات و رژیم آن: مصرف کافی سبزیجات برای حفظ یک رژیم غذایی متعادل و اجتناب از طیف وسیعی از بیماریها حائز اهمیت است.
اما آیا رژیم غذایی سرشار از سبزیجات میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی (CVD) را نیز کاهش دهد؟ متأسفانه، محققان دپارتمان سلامت جمعیت Nuffield در دانشگاه آکسفورد، دانشگاه چینی هنگ کنگ و دانشگاه بریستول هیچ مدرکی برای این موضوع پیدا نکردند.
اینکه مصرف سبزیجات ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهد ممکن است در نگاه اول قابل قبول بهنظر برسد، زیرا مواد تشکیلدهنده آنها مانند کاروتنوئیدها و آلفاتوکوفرول دارای خواصی هستند که میتوانند در برابر CVD محافظت کنند. اما تاکنون، شواهد حاصل از مطالعات اخیر برای تأثیر کلی مصرف سبزیجات بر CVD متناقض بوده است. اکنون، نتایج جدید از یک مطالعه جدید قدرتمند و در مقیاس بزرگ در Frontiers in Nutrition نشان میدهد که مصرف بیشتر سبزیجات پخته یا نپخته بعید است بر خطر CVD تأثیر بگذارد. آنها همچنین توضیح میدهند که چگونه عوامل مخدوش کننده ممکن است یافتههای جعلی و مثبت قبلی را توضیح دهند.
بیوبانک بریتانیا یک مطالعهگر آیندهنگر در مقیاس بزرگ است که چگونه ژنتیک و محیط در ایجاد شایعترین و تهدیدکنندهترین بیماریها نقش دارند. 《در اینجا ما از حجم نمونه بزرگ، پیگیری طولانی مدت و اطلاعات دقیق در مورد عوامل اجتماعی و سبک زندگی، برای ارزیابی قابل اعتماد ارتباط مصرف سبزیجات با خطر ابتلا به CVD بعدی، استفاده میکنیم.》دانشمند ارشد Biobank و یکی از نویسندگان این مطالعهProf Naomi Allen, UK Biobank’s chief scientist and co-author on the study.
بیوبانک انگلستان، سلامت نیم میلیون بزرگسال در بریتانیا را در رابطه با سوابق مراقبتهای بهداشتی آنها دنبال میکند. پس از ثبت نام در سال 2010-2006 این داوطلبان در مورد رژیم غذایی، شیوه زندگی، سابقه پزشکی و باروری و سایر عوامل مصاحبه شدند. محققان از پاسخهای ثبتنام 399586 شرکتکننده )که 4.5 درصد آنها به بیماری قلبی عروقی مبتلا شدند( به سؤالاتی در مورد میانگین مصرف روزانه سبزیجات نپخته و پخته استفاده کردند. آنها ارتباط را با خطر بستری شدن در بیمارستان یا مرگ ناشی از انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی یا CVD عمده مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. آنها طیف وسیعی از عوامل مخدوشکننده احتمالی، از جمله وضعیت اجتماعی-اقتصادی، فعالیت بدنی، و سایر عوامل غذایی را کنترل کردند.
مهمتر از همه، محققان همچنین نقش بالقوه “residual confounding’” را ارزیابی کردند، یعنی اینکه آیا عوامل اضافی ناشناخته یا اندازه گیری نادرست عوامل شناخته شده ممکن است به یک ارتباط آماری جعلی بین خطر بیماریهای قلبی عروقی و مصرف سبزیجات منجر شود. میانگین مصرف روزانه کل سبزیجات، سبزیجات خام و سبزیجات پخته 5.0، 2.3 و 2.8 قاشق غذاخوری انباشته برای هر نفر بود. خطر مرگ ناشی از CVD برای افرادی که بیشترین مصرف را داشتند در مقایسه با کمترین سبزیجات مصرفی، حدود 15 درصد کمتر بود. با این حال، زمانی که عوامل مخدوشکننده احتمالی اجتماعی-اقتصادی، تغذیهای و بهداشتی و پزشکی در نظر گرفته شد، این اثر ظاهری به طور قابل ملاحظهای تضعیف شد. کنترل این عوامل، قدرت آماری پیشبینیکننده مصرف سبزیجات را بر CVD تا بیش از 80 درصد کاهش داد که نشان میدهد اقدامات دقیقتر این عوامل مخدوشکننده، هرگونه اثر باقیمانده مصرف سبزیجات را توضیح میدهد.
دکترQi Feng ، محقق دپارتمان سلامت جمعیت Nuffield در دانشگاه آکسفورد، و نویسنده اصلی این مقاله، گفت: «مطالعه بزرگ ما شواهدی برای اثر محافظتی مصرف سبزیجات بر بروز CVD پیدا نکرد. در عوض، تحلیلهای ما نشان میدهد که اثر ظاهرا محافظتی مصرف سبزیجات در برابر خطر CVD به احتمال زیاد به دلیل سوگیری ناشی از عوامل مخدوشکننده باقیمانده، مربوط به تفاوتها در وضعیت اجتماعی-اقتصادی و سبک زندگی است. فنگ و همکاران نشان میدهند که مطالعات آینده باید بیشتر ارزیابی کنند که آیا انواع خاصی از سبزیجات یا روش تهیه آنها ممکن است بر خطر CVD تأثیر بگذارد یا خیر. آخرین نویسنده، دکتر Ben Lacey، دانشیار دپارتمان در دانشگاه آکسفورد، نتیجهگیری کرد: «این یک مطالعه مهم با مفاهیمی برای درک علل رژیم غذایی CVD و بار CVD است که معمولاً به مصرف کم سبزیجات نسبت داده میشود. با این حال، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و حفظ وزن سالم بخش مهمی از حفظ سلامتی و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای عمده، از جمله برخی سرطانها است. به طور گسترده توصیه می شود که حداقل پنج وعده از انواع میوهها و سبزیجات باید هر روز مصرف شود.
مترجم: شقایق مرتاضی