تهیه گستره خون محیطی

تهیه گستره خون محیطی

مقدمه‌ای بر تهیه گستره خون محیطی

تهیه لام از خون محیطی بیماران یکی از مهم‌ ترین تکنیک ‌ها در آزمایشگاه هماتولوژی است که نیاز به مهارت خاص دارد. بررسی این لام برای بررسی مورفولوژی سلول‌های خونی از اهمیت به سزایی برخوردار است به طوری که ممکن است تشخیص برخی از بیماری‌های خونی با بررسی این گستره‌های خونی انجام شود.

برای تهیه گستره خونی باید از خون حاوی ضد انعقاد که معمولا EDTA است استفاده ‌شود.

روش‌های متفاوتی برای تهیه لام از خون محیطی وجود دارد اما رایج‌ ترین روش استفاده از لام برای تهیه اسمیر یا روش Wedege smear است. در شکل زیر نحوه‌ی تهیه لام با این روش نشان داده شده.

نحوه‌ تهیه‌ اسمیر خون محیطی
تصویر 1: نحوه‌ی تهیه‌ی اسمیر خون محیطی

در این روش باید دقت شود که اسمیر تهیه شده ضخیم  نباشد و طول اسمیر تهیه شده سه‌چهارم لام را دربر بگیرد. اسمیر تهیه شده در انتها حالت انگشتی داشته و در دو طرف اسمیر نازک باشد. اسمیر تهیه شده فاقد حفره و هر جسم خارجی باشد.

اسمیر با رنگ گیمسا
تصویر 2 : اسمیر های تهیه شده که با رنگ گیمسا رنگ آمیزی شده اند.

پس از تهیه، اسمیر خون محیطی رنگ آمیزی شده و بررسی سلول‌های خونی شروع می شود. محل بررسی انتخاب شده باید دور از محل تجمع گلبول‌های قرمز خون باشد. این قسمت به احتمال زیاد در نواحی انتهایی بخش پر مانند اسمیر مشاهده می‌شود. چنین ناحیه‌ای برای بررسی در تصویر پایین سمت راست نشان داده شده است.

میدان مناسب سلول های خونی
تصویر 3 : یک میدان مناسب برای بررسی سلول‌های خونی در اسمیر خون محیطی

رنگ آمیزی اسمیر خون محیطی

برای رنگ آمیزی اسمیر خون محیطی از رنگ گیمسا و یا رایت-گیمسا استفاده می‌شوند. هرچند رنگ آمیزی‌های مختلفی برای رنگ آمیزی اسمیر خون محیطی وجود دارند.

رنگ گیمسا از دو جز اصلی تشکیل شده است که به شرح زیر آورده شده است:

  1. رنگ متیلن بلو که بخش بازی رنگ است و تمایل به قسمت‌های اسیدی سلول مثل RNA را دارد
  2. رنگ ائوزین که بخش اسیدی رنگ بوده و تمایل به قسمت‌های بازی سلول مثل سیتوپلاسم را دارد

همچنین بخوانید:

رنگ‌ رایت-گیمسا یک رنگ اصلاح‌شده رومانوفسکی است که از ترکیبی از رنگ‌های بازی یعنی متیلن بلو و محصولات اکسیداتیو آن، آزور A و آزورB و یک رنگ اسیدی، ائوزین تشکیل شده است.

بعد از اینکه اسمیر خون محیطی تهیه شد باید صبر کرد تا کاملا خشک شود.

مراحل رنگ آمیری به صورت زیر خواهد بود:

  1. فیکسیشن سلولی با استفاده از متانول: برای این کار ۳۰ ثانیه اسمیر خون محیطی را در متانول مطلق قرار می‌دهیم.
  2. بعد از آن لام را از متانول خارج کرده و اجازه نیدهیم در دمای اتاق خشک شود.
  3. بعد از آن لام خشک شده را به مدت ۶۰ ثانیه در رنگ رایت گیمسا قرار می‌دهیم.
  4. با قرار دادن لام بر روی یک دستمال کاغدی رنگ اضافه را گرفته و سپس لام را درون محلول بافر برای مدت ۶۰ ثانیه قرار می‌دهیم
  5. در نهایت لام رنگ شده را به آرامی با آب دیونیزه شست‌و‌شو می‌دهیم.این کار باید به آرامی انجام شود تا اسمیر خونی اسیب نبیند.
اسمیر خونی گوه‌ای
تصویر 4: قسمت‌های مختلف یک اسمیر خونی تهیه شده به روش گوه‌ای

سخن پایانی

در نهایت باید گفت که تهیه‌ اسمیر از خون محیطی و رنگ آمیزی آن یک امر مهم در بررسی بیماری‌های خونی است و اگر این روش به درستی توسظ متخصص هماتولوژی صورت گیرد کمک به سزایی در روند تشخیص بیماری‌های خونی می‌کند.

همچنین از صفحات زیر دیدن فرمایید:

منبع

از این مطلب چقدر راضی بودید؟

روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه

3.7 / 5. تعداد رای دهندگان: 13

تا حالا امتیازی برای این مطلب ثبت نشده؛ با ثبت نظرتون مارو خوشحال می‌کنید

7 دیدگاه در “تهیه گستره خون محیطی

  1. کاربر ژنیران میگوید:

    مدت زمان قابل قبول برای لام رنگ آمیزی شده و جهت بازبینی دوباره؟

  2. کاربر ژنیران میگوید:

    سلام. چیکار باید بکنیم تا هنگام شستشوی لام خون محیطی کنده نشود؟؟؟

    • Farbod Esfandi میگوید:

      شستشوی لام‌های خون محیطی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، به ویژه اگر نمونه‌ها حساس باشند یا خطر کنده شدن سلول‌ها وجود داشته باشد. برای جلوگیری از کنده شدن سلول‌ها در هنگام شستشوی لام‌های خون محیطی، رعایت چند نکته مهم ضروری است:

      1. استفاده از فیکساتیو مناسب
      قبل از شستشو، لام‌ها را با یک فیکساتیو مناسب مانند متانول یا اتانول فیکس کنید. فیکساتیو به حفظ و ثابت نگه داشتن سلول‌ها کمک می‌کند و از کنده شدن آن‌ها در طی شستشو جلوگیری می‌نماید. لام را برای چند دقیقه در فیکساتیو قرار دهید.
      2. کاهش فشار آب
      هنگام شستشوی لام‌ها، از فشار ملایم آب استفاده کنید. استفاده از فشار زیاد می‌تواند باعث کنده شدن سلول‌ها شود. بهتر است آب یا محلول شستشو را به آرامی روی لبه لام بچکانید تا به آرامی روی سطح لام پخش شود.
      3. شستشو با محلول بافری
      به جای استفاده مستقیم از آب، از یک محلول بافری مانند PBS استفاده کنید. این محلول‌ها pH متعادلی دارند که به حفظ سلامت سلول‌ها کمک می‌کند و کمتر احتمال دارد که سلول‌ها را آسیب بزند یا کنده شوند.
      4. استفاده از تکنیک‌های شستشوی ملایم
      به جای ریختن مستقیم محلول بر روی لام، می‌توانید لام را در یک کاسه حاوی محلول شستشو قرار دهید و به آرامی آن را در محلول تکان دهید. این کار کمترین فشار مکانیکی را به سلول‌ها وارد می‌کند.
      5. خشک کردن با دقت
      پس از شستشو، لام‌ها را با دقت خشک کنید. به جای استفاده از حوله کاغذی یا پارچه‌ای که ممکن است به سلول‌ها بچسبد، اجازه دهید لام‌ها به طور طبیعی خشک شوند یا از یک جریان هوای ملایم و خنک استفاده کنید.
      این تکنیک‌ها به شما کمک می‌کنند تا از کنده شدن سلول‌ها در هنگام شستشوی لام‌های خون محیطی جلوگیری کنید، ضمن اینکه برای به دست آوردن نتایج دقیق‌تر در تحلیل‌های خود بسیار مهم است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *