تومور کارسینوئید دستگاه گوارش
تومور کارسینوئید دستگاه گوارش نوعی سرطان است که در پوشش داخلی دستگاه گوارش (GI) تشکیل میشود. سرطان زمانی شروع میشود که سلول‌ها شروع به رشد خارج از کنترل می‌کنند.
برای درک تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش، دانستن اطلاعاتی در مورد سیستم گوارش و همچنین سیستم عصبی غددی کمک می‌کند.
دستگاه گوارش (gastrointestinal system)
سیستم گوارشی (GI) که به نام دستگاه گوارش نیز شناخته میشود، غذا را برای تولید انرژی پردازش کرده و بدن را از شر مواد زائد جامد خلاص می‌کند. پس از جویدن و بلعیدن، غذا وارد مری میشود.
این لوله غذا را از طریق گردن و قفسه سینه به معده می‌برد. مری درست در زیر دیافراگم (عضله تنفسی زیر ریه‌ها) به معده می‌پیوندد. معده کیسه ای است که غذا را در خود نگه می‌دارد و با ترشح شیره معده، فرآیند گوارش را آغاز می‌کند. غذا و شیره معده در یک مایع غلیظ مخلوط شده و سپس به روده کوچک تخلیه می‌شوند.
روده کوچک به تجزیه غذا ادامه می‌دهد و بیشتر مواد مغذی را جذب می‌کند. این قسمت طولانی ترین بخش دستگاه گوارش (GI) است که بیش از 20 فوت (6 متر) اندازه دارد. سپس روده کوچک به کولون می‌پیوندد.
این قسمت یک لوله عضلانی و عریض تر به طول حدود 5 فوت (1/5 متر) است. آپاندیس نزدیک محل اتصال روده کوچک و کولون است. روده بزرگ آب، مواد معدنی و مواد مغذی را از غذا جذب می‌کند و به عنوان محل نگهداری مواد زائد عمل می‌کند. ضایعاتی که پس از این فرآیند باقی می‌مانند به رکتوم می‌روند. از آن جا از طریق مقعد و به عنوان مدفوع (feces) از بدن خارج میشود.
سیستم عصبی غدد درون ریز (neuroendocrine system)
سیستم عصبی غدد درون ریز دارای سلول‌هایی است که از طرق خاصی مانند سلول‌های عصبی و در برخی دیگر مانند سلول‌های غدد درون ریز هورمون ساز عمل می‌کنند. این سلول‌ها یک اندام واقعی مانند غده آدرنال یا تیروئید را تشکیل نمی‌دهند. در عوض، آن‌ها در سراسر اندام‌هایی مانند مری، معده، پانکراس، روده‌ها، آپاندیس و ریه‌ها پراکنده می‌شوند. سیستم گوارشی بیش از هر قسمت دیگری از بدن سلول‌های عصبی غدد درون ریز دارد. به همین دلیل است که تومورهای کارسینوئید اغلب از آن جا شروع می‌شوند.
سلول‌های نورواندوکرین به کنترل ترشح شیره‌های گوارشی و نحوه حرکت سریع غذا در دستگاه گوارش کمک می‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است به کنترل رشد انواع دیگر سلول‌های دستگاه گوارش نیز کمک کنند. مانند بسیاری از سلول‌های بدن، سلول‌های عصبی غدد درون ریز دستگاه گوارش گاهاً دچار تغییرات خاصی می‌شوند که باعث رشد بیش از حد آن‌ها و ایجاد سرطان میشود. این سرطان‌ها به عنوان یک گروه تومورهای عصبی غدد درون ریز نامیده می‌شوند.
تومورهای نورواندوکرین (کارسینوئید)
تومورهای عصبی غدد درون ریز (NETs یا Neuroendocrine tumors) عمدتاً آهسته رشد می‌کنند اما برخی از آن‌ها کند سرعت نیستند و احتمالاً می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند.
آن ها بر اساس درجه تومور طبقه بندی می‌شوند که سرعت رشد و گسترش سرطان را توصیف می‌کند.
- NETهای درجه 1 (درجه پایین) سلول‌هایی دارند که بیشتر شبیه سلول‌های عادی هستند و به سرعت تکثیر نمی‌شوند.
- NETهای درجه 2 (درجه متوسط) دارای ویژگی‌هایی بین تومورهای با درجه پایین و بالا هستند.
- NETهای درجه 3 (درجه بالا) سلول‌هایی دارند که بسیار غیر عادی به نظر می‌رسند و سریع تر تکثیر می‌شوند.
سرطان‌هایی که درجه 1 یا درجه 2 هستند تومورهای عصبی غدد درون ریز دستگاه گوارش (GI neuroendocrine tumors) نامیده می‌شوند. این سرطان‌ها به کندی رشد می‌کنند و احتمالاً می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن سرایت کنند.
سرطان‌هایی که درجه 3 دارند، کارسینوم عصبی غدد درون ریز دستگاه گوارش (GI neuroendocrine carcinomas یا NECs) نامیده می‌شوند. این سرطان‌ها تمایل به رشد و گسترش سریعی دارند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن سرایت کنند.
اصطلاح “کارسینوئید” اغلب برای توصیف NETهای GI درجه 1 و درجه 2 استفاده میشود. اصطلاح کارسینوئید در این مطلب استفاده میشود مگر اینکه به طور خاص به NECها اشاره شود. تومورهای کارسینوئیدی که از ریه‌ها شروع می‌شوند در این مطلب پوشش داده نمی‌شوند اما می‌توانید اطلاعات بیشتری را در مطلب تومور کارسینوئید ریه بیابید.
سایر تومورهای دستگاه گوارش
تومورهای نورواندوکرین (کارسینوئید) با تومورهای شایع تر دستگاه گوارش متفاوت هستند. بیشتر تومورهای دستگاه گوارش از سلول‌های غده ای شروع می‌شوند که مخاط تولید می‌کنند و پوشش داخلی دستگاه گوارش را تشکیل میدهند.
تومورهای نورواندوکرین پانکراس با تومورهای کارسینوئید یکسان نیستند. آن‌ها پیش آگهی (چشم انداز) متفاوتی دارند (سیر بیماری و وضعیت آتی) و پاسخ متفاوتی به روند درمان میدهند. تومورهای نورواندوکرین پانکراس در اینجا پوشش داده نمی‌شوند.
این تومورها از نظر علائم، چشم انداز و روند درمان بسیار متفاوت هستند. به این دلایل، مهم است که بدانید چه نوع توموری دارید. اطلاعات مربوط به انواع دیگر تومورهای دستگاه گوارش را می‌توان در سرطان مری، سرطان معده، سرطان روده کوچک و سرطان روده بزرگ یافت.
آمار کلیدی در مورد تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش
اگرچه تعداد دقیق آن مشخص نیست اما حدود 8000 تومور کارسینوئیدی و سرطانی که از دستگاه گوارش (معده، روده، آپاندیس، کولون یا رکتوم) شروع می‌شوند، هر ساله در ایالات متحده تشخیص داده می‌شوند. این تومورها همچنین می‌توانند از ریه‌ها و لوزالمعده شروع شوند و به تعداد کمی در سایر اندام‌ها ایجاد شوند.
تعداد تومورهای کارسینوئیدی تشخیص داده شده سال‌هاست که در حال افزایش است. دلیل این امر نامعلوم است.
برخی فکر می‌کنند دلیل اصلی ممکن است انجام آزمایش‌های پزشکی بیشتری باشد که برای جستجوی چیز دیگری و یافتن تومورهای کارسینوئیدی انجام میشود. از آن جایی که بسیاری از کارسینوئیدها هرگز هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند، احتمالا افراد زیادی مبتلا به تومورهای کارسینوئیدی هستند که هرگز تشخیص داده نمی‌شوند.
این تومورها ممکن است تنها در طی کالبد شکافی زمانی که فرد به دلیل دیگری می‌میرد، یا زمانی که فردی برای یک بیماری نامرتبط تحت عمل جراحی یا آزمایش تصویر برداری قرار می‌گیرد، دیده میشود.
شایع ترین محل تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش (GI) روده کوچک و راست روده است. سایر نقاط رایج عبارتند از: روده بزرگ (colon)، آپاندیس و معده.
میانگین سنی افراد مبتلا به تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش اوایل 60 سالگی است. تومورهای کارسینوئید در آمریکایی‌های آفریقایی تبار نسبت به سفید پوستان شایع تر بوده و در زنان کمی بیشتر از مردان است.
علائم و نشانه‌های تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش
بیشتر کارسینوئیدهای دستگاه گوارش (GI) به کندی رشد می‌کنند. اگر علائمی ایجاد کنند، معمولا مبهم هستند. وقتی پزشکان و بیماران سعی می‌کنند بفهمند چه اتفاقی می‌افتد، احتمالاً ابتدا علل احتمالی شایع‌تر دیگری را بررسی می‌کنند. این امر می‌تواند تشخیص را حتی برای چندین سال به تاخیر بیندازد. اما این تومورها برخی علائمی را ایجاد می‌کنند که منجر به تشخیص آن‌ها میشود.
علائم بر اساس محل تومور
علائمی که یک فرد می‌تواند از یک تومور کارسینوئید دستگاه گوارش داشته باشد اغلب به محل رشد آن بستگی دارد.
آپاندیس (appendix)
افراد مبتلا به تومور در آپاندیس خود اغلب علائمی ندارند. اگر تومور کشف شود، معمولاً زمانی است که آپاندیس به دلیل مشکل دیگری برداشته میشود. گاهی اوقات، تومور سوراخ بین آپاندیس و بقیه روده را مسدود می‌کند و باعث آپاندیسیت (appendicitis) میشود. این عارضه منجر به بروز علائمی مانند تب، حالت تهوع، استفراغ و درد شکم (belly) میشود.
روده کوچک (small intestine) یا کولون (colon)
اگر تومور از روده کوچک شروع شود، می‌تواند باعث پیچ خوردگی روده و مسدود شدن آن برای مدتی شود. این حالت می‌تواند باعث گرفتگی عضلات، درد شکم، کاهش وزن، خستگی، نفخ، اسهال و یا حالت تهوع و استفراغ شود که ممکن است مکررا ایجاد شوند. این علائم گاهی ممکن است سال‌ها قبل از پیدا شدن تومور کارسینوئید ادامه داشته باشند. تومور معمولاً قبل از اینکه روده را کاملاً مسدود کند و باعث درد شدید شکم، تهوع و استفراغ و یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگی شود، باید نسبتاً بزرگ شود.
گاهی اوقات یک تومور کارسینوئید می‌تواند دهانه آمپول Vater را مسدود کند، جایی که مجرای صفراوی مشترک (از کبد) و مجرای پانکراس (از پانکراس) به روده تخلیه میشود. هنگامی که این مجرا مسدود میشود، صفرا می‌تواند برگشت کند داشته باشد و منجر به زردی پوست و چشم (یرقان یا jaundice) شود. شیره‌های لوزالمعده نیز می‌توانند بازگشت پیدا کنند و منجر به التهاب پانکراس (پانکراتیت) شوند که می‌تواند باعث درد شکم، حالت تهوع و استفراغ شود.
تومور کارسینوئید گاهی اوقات می‌تواند باعث خونریزی روده شود. این عارضه می‌تواند منجر به کم خونی (گلبول‌های قرمز بسیار کم) همراه با خستگی و تنگی نفس شود.
رکتوم (rectum)
تومورهای کارسینوئید رکتوم اغلب در طول معاینات معمول یافت می‌شوند، حتی با وجود این که می‌توانند باعث درد و خونریزی از رکتوم و یبوست شوند.
معده (stomach)
تومورهای کارسینوئیدی که در معده ایجاد می‌شوند معمولاً به کندی رشد کرده و اغلب علائمی ایجاد نمی‌کنند. گاهی اوقات هنگامی که معده توسط آندوسکوپی به دنبال یافتن موارد دیگر بررسی میشود، پیدا می‌شوند. برخی از آن‌ها می‌توانند علائمی مانند سندرم کارسینوئید ایجاد کنند.
علائم و نشانه‌های هورمون‌های ساخته شده توسط تومورهای کارسینوئید
برخی از تومورهای کارسینوئیدی می‌توانند هورمون‌ها را در جریان خون ترشح کنند. بسته به اینکه کدام هورمون ترشح میشود، این بیماری می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند.
سندرم کارسینوئید (Carcinoid syndrome)
از هر 10 تومور کارسینوئید، 1 مورد آن قدر مواد شبه هورمونی را در جریان خون آزاد می‌کند تا علائم سندرم کارسینوئید را ایجاد کند. این حالت شامل:
- برافروختگی صورت (قرمزی و احساس گرما)
- اسهال شدید
- خس خس سینه
- ضربان قلب سریع
بسیاری از مردم متوجه می‌شوند که عواملی مانند استرس، ورزش سنگین و نوشیدن الکل باعث این علائم می‌شوند. در طول مدت طولانی، این مواد هورمون مانند می‌توانند به دریچه‌های قلب آسیب برسانند و باعث تنگی نفس، ضعف و سوفل قلبی (صدای غیر طبیعی قلب یا heart murmur) شوند.
همه تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش باعث سندرم کارسینوئید نمی‌شوند. به عنوان مثال، کسانی که تومور آن‌ها در رکتومشان است معمولاً مواد هورمون مانندی که این علائم را ایجاد می‌کنند، نمی‌سازند.
بیشتر موارد سندرم کارسینوئید تنها پس از گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن رخ میدهند. تومورهای کارسینوئیدی در روده میانی (آپاندیس، روده کوچک، سکوم و کولون صعودی) که به کبد گسترش می‌یابند به احتمال زیاد باعث ایجاد سندرم کارسینوئید می‌شوند.
سندرم کوشینگ (Cushing syndrome)
برخی از تومورهای کارسینوئیدی ACTH (هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک یا adrenocorticotropic hormone) تولید می‌کنند، ماده ای که باعث میشود غدد فوق کلیوی کورتیزول (یک استروئید) را بیش از حد تولید کنند. این حالت می‌تواند باعث سندرم کوشینگ شود، با علائم:
- افزایش وزن
- ضعف عضلانی
- قند خون بالا (حتی دیابت)
- فشار خون بالا
- افزایش موهای بدن و صورت
- برآمدگی چربی در پشت گردن
- تغییرات پوستی مانند علائم کشش (به نام استریا یا striae)
سندرم زولینگر-الیسون (Zollinger-Ellison syndrome)
تومورهای کارسینوئیدی می‌توانند هورمونی به نام گاسترین بسازند که به معده سیگنال می‌دهد تا اسید بسازد.
مصرف بیش از حد گاسترین می‌تواند باعث سندرم زولینگر-الیسون شود که در آن معده بیش از حد اسید تولید می‌کند. سطوح بالای اسید می‌تواند منجر به تحریک پوشش معده و حتی زخم معده شود که می‌تواند باعث درد، حالت تهوع و از دست دادن اشتها شود.
زخم‌های شدید می‌توانند شروع به خونریزی کنند. اگر خونریزی خفیف باشد، می‌تواند منجر به کم خونی (گلبول‌های قرمز بسیار کم) شود و علائمی مانند احساس خستگی و تنگی نفس ایجاد کند. اگر خونریزی شدیدتر باشد، می‌تواند مدفوع را سیاه و قیری کند. خونریزی شدید می‌تواند زندگی را تهدید کند.
اگر اسید معده به روده کوچک برسد، می‌تواند به پوشش روده آسیب برساند و آنزیم‌های گوارشی را قبل از اینکه فرصتی برای هضم غذا داشته باشند، تجزیه کند. این عارضه می‌تواند باعث اسهال و کاهش وزن شود.
علت بروز تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش چیست؟
سرطان‌ها می‌توانند به دلیل جهش‌هایی در DNA (تغییرات) ایجاد شوند که انکوژن‌ها (oncogenes) را فعال می‌کنند یا ژن‌های سرکوب کننده تومور (tumor suppressor genes) را خاموش می‌کنند. این منجر به رشد خارج از کنترل سلول‌ها میشود. برای ایجاد تومورهای کارسینوئید معمولاً وجود تغییرات در بسیاری از ژن‌های مختلف لازم است.
جهش ژنی ارثی (Inherited gene mutations)
برخی از جهش‌های DNA می‌توانند در خانواده‌ها منتقل شوند و در سلول‌های فرد یافت می‌شوند. این‌ها جهش‌های ارثی (یا خانوادگی) هستند. بخش کوچکی از تومورهای کارسینوئید ناشی از جهش‌های ژنی ارثی است.
تغییرات در 4 ژن سرکوبگر تومور مسئول بسیاری از موارد ارثی تومورهای کارسینوئید است.
- MEN1 (multiple neuroendocrine neoplasia یا نئوپلازی نورواندوکرین متعدد 1): تغییرات در این ژن بیشتر موارد ارثی را تشکیل می‌دهد. تعداد کمتری به دلیل تغییرات ارثی در ژن‌های زیر ایجاد میشود:
- ژن NF1 (Neurofibromatosis type 1 یا نوروفیبروماتوز نوع 1)
- ژن VHL (Von Hippel–Lindau یا فون هیپل–لیندو)
- ژن‌های TSC1 یا TSC2 (tuberous sclerosis complex 1 or 2 یا مجموعه اسکلروز توبروس 1 یا 2)
بیشتر تومورهای کارسینوئید در اثر تغییرات پراکنده (جهش) در انکوژن‌ها یا ژن‌های سرکوبگر تومور ایجاد می‌شوند. اگر جهش‌ها پس از تولد فرد اتفاق بیفتند، به جای ارثی، پراکنده (sporadic) نامیده می‌شوند.
عوامل خطرزای تومور کارسینوئید دستگاه گوارش
عامل خطرزا هر چیزی است که شانس ابتلا به بیماری مانند سرطان را افزایش دهد. سرطان‌های مختلف عوامل خطرزا متفاوتی دارند. برخی از عوامل خطرزا مانند سیگار کشیدن را می‌توان تغییر داد. موارد دیگر، مانند سن یا سابقه خانوادگی فرد، قابل تغییر نیستند.
در برخی موارد، ممکن است عاملی وجود داشته باشد که ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. این یک عامل خطرزا محسوب نمی‌شود اما ممکن است آن‌ها را به وضوح در این مطلب نیز مشاهده کنید.
اما داشتن یک عامل خطرزا یا حتی تعداد زیادی از آن‌ها به این معنی نیست که شما به سرطان مبتلا خواهید شد. برخی از افرادی که به سرطان مبتلا می‌شوند ممکن است هیچ عامل خطرزای شناخته شده ای نداشته باشند. در این جا برخی از عوامل خطرزا شناخته شده برای افزایش خطر ابتلا به تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش آورده شده است.
سندرم‌های ژنتیکی
نئوپلازی غدد درون ریز متعدد (Multiple endocrine neoplasia)، نوع I
این یک بیماری نادر است که به دلیل نقص‌های ارثی در ژن MEN1 ایجاد میشود. افراد مبتلا به این سندرم در معرض خطر بسیار بالایی برای ابتلا به تومورهای هیپوفیز، پاراتیروئید و پانکراس هستند. آن‌ها همچنین خطر ابتلا به تومورهای کارسینوئید را افزایش میدهند. برخی مطالعات تخمین می‌زنند که جهش‌های ارثی ژن MEN1 مسئول حدود 5 تا 10 درصد تومورهای کارسینوئید است. بیشتر این‌ها کارسینوئیدهای معده (gastric) هستند. احتمال به ارث بردن این سندرم از والدین در کودکان 50/50 است.
اگر در اعضای خانواده خود فردی مبتلا به سندرم MEN1 دارید، ممکن است بخواهید با پزشک خود در مورد مزایا و معایب انجام آزمایش برای آن صحبت کنید. اگرچه ژنی که باعث ایجاد تومور در افراد مبتلا به سندرم MEN1 میشود، یافت شده است اما نتایج آزمایش‌های ژنتیکی همیشه واضح نیستند، بنابراین مهم است که این آزمایش همراه با مشاوره ژنتیک انجام شود تا به شما در درک نتایج کمک کند.
نوروفیبروماتوز (Neurofibromatosis) نوع 1
این بیماری اغلب در خانواده‌ها دیده میشود و با بسیاری از نوروفیبروم‌ها (neurofibromas یا تومورهای خوش خیم که در اعصاب زیر پوست و سایر قسمت‌های بدن تشکیل می‌شوند) مشخص میشود. این تومور به دلیل نقص در ژن NF1 ایجاد میشود. برخی از افراد مبتلا به این بیماری نیز دچار تومورهای کارسینوئیدی روده کوچک می‌شوند.
سایر سندرم‌های ژنتیکی
تومورهای کارسینوئید همچنین در میان افراد مبتلا به کمپلکس توبروس اسکلروزیس (tuberous sclerosis complex)، بیماری فون هیپل لیندو (von Hippel Lindau disease) و تومور عصبی غدد درون ریز روده کوچک خانوادگی (familial small intestinal neuroendocrine tumor) شایع تر است.
- کمپلکس توبروس اسکلروزیس می‌تواند ناشی از نقص در ژن TSC1 یا TSC2 باشد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است به تومورهای قلب، چشم، مغز، ریه و پوست نیز مبتلا شوند.
- افراد مبتلا به بیماری فون هیپل لیندو تمایل ارثی به ایجاد تومورهای عروق خونی مغز، نخاع یا شبکیه و همچنین سرطان کلیه دارند. این عارضه به دلیل تغییرات در ژن VHL ایجاد میشود.
- یک بیماری تازه کشف شده به نام تومور عصبی غدد درون ریز روده کوچک خانوادگی یافت شده است که ناشی از تغییر در ژن IPMK است. افراد مبتلا به این نقص ژنی در معرض خطر بیشتری برای ایجاد تومورهای کارسینوئیدی در روده کوچک (روده) هستند.
نژاد و جنسیت
تومورهای کارسینوئید در میان آمریکایی‌های آفریقایی تبار شایع تر از سفید پوستان است. نتایج همچنین برای آمریکایی‌های آفریقایی تبار خوب نیست. محققان هنوز دلیل آن را نمی‌دانند.
تومورهای کارسینوئید نیز در زنان کمی بیشتر از مردان شایع است.
سایر مشکلات معدوی
افراد مبتلا به بیماری‌های خاصی که به معده آسیب می‌رسانند و میزان اسید تولیدی آن را کاهش میدهند (مانند گاستریت آتروفیک یا سندرم زولینگر-الیسون) در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تومورهای کارسینوئید معده هستند اما خطر ابتلا به تومورهای کارسینوئید سایر اندام‌ها تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
سابقه خانوادگی هر نوع سرطان
به نظر می‌رسد داشتن سابقه خانوادگی هر نوع سرطان، به ویژه در یکی از بستگان درجه اول (خواهر و برادر، والدین یا فرزند) یا سابقه خانوادگی تومور عصبی غدد درون ریز یا تومور کارسینوئید، خطر ابتلا به تومور کارسینوئید را افزایش می‌دهد.
عواملی با اثرات نامشخص یا اثبات نشده
سیگار کشیدن
مشخص نیست که آیا سیگار کشیدن خطر ابتلا به تومور کارسینوئید را افزایش می‌دهد یا خیر. مطالعات بیشتر مورد نیاز است.
پیشگیری
در حال حاضر هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش وجود ندارد. از آن جایی که سیگار ممکن است خطر ابتلا به تومورهای کارسینوئید روده کوچک را افزایش دهد، شروع نکردن آن یا ترک سیگار ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.
آیا می‌توان تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش را زود تشخیص داد؟
از آن جایی که تومورهای کارسینوئید معمولاً به شکل خیلی کوچک شروع می‌شوند و رشد می‌کنند و به کندی گسترش می‌یابند، تقریباً نیمی از تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش در مراحل اولیه یا موضعی، اغلب قبل از ایجاد هر گونه مشکلی یافت می‌شوند.
تومورهای کارسینوئید اغلب به طور تصادفی یافت می‌شوند. این تومورها هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند اما زمانی که آزمایش‌ها به وجود دلایل یا بیماری‌های دیگر انجام میشود، پیدا می‌شوند. همچنین ممکن است زمانی که قسمت‌هایی از دستگاه گوارش برای درمان بیماری‌های دیگر برداشته میشود، پیدا شوند.
هنگامی که بیماران قسمت‌هایی از معده یا روده کوچک خود را برای درمان بیماری‌های دیگر برمی‌دارند، نگاهی دقیق به میکروسکوپ اغلب گروه‌های کوچکی از سلول‌های عصبی غدد درون ریز را نشان می‌دهد که شبیه تومورهای کارسینوئید ریز هستند. محققان هنوز نمی‌دانند چرا برخی از تومورها کوچک می‌مانند اما برخی دیگر به اندازه ای بزرگ می‌شوند که علائم ایجاد کنند.
برای مثال، فردی که دچار درد یا خونریزی معده است ممکن است آزمایشی به نام آندوسکوپی فوقانی (upper endoscopy) برای جستجوی زخم انجام دهد. در این آزمایش، پزشک از طریق یک لوله نورانی انعطاف پذیر به پوشش معده نگاه می‌کند. در طول این آزمایش، پزشک ممکن است متوجه یک برآمدگی کوچک در دیواره معده شود که معلوم میشود یک تومور کارسینوئید است.
گاهی اوقات در طول غربالگری سرطان کولورکتال، یک سیگموئیدوسکوپی معمول (sigmoidoscopy) یا کولونوسکوپی (colonoscopy یا نگاه کردن به روده بزرگ از طریق یک لوله روشن منعطف) اتفاقاً یک تومور کارسینوئید کوچک پیدا میشود.
گاهی اوقات هنگامی که آپاندیس برداشته میشود (برای درمان آپاندیسیت یا به عنوان بخشی از یک عمل بزرگتر)، یک تومور کارسینوئید کوچک در نوک آن پیدا میشود. این اتفاق در حدود 1 نفر از هر 300 نفری که جراحی آپاندیس انجام میدهند اتفاق می‌افتد. بیشتر این کارسینوئیدها خیلی کوچک بودند و نمی‌توانستند علائمی ایجاد کنند.
آزمایشات برای تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش
برخی علائم و نشانه‌ها ممکن است نشان دهند که یک فرد ممکن است به تومور کارسینوئید دستگاه گوارش (GI) مبتلا باشد اما آزمایش‌هایی برای تأیید تشخیص لازم است.
سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی
از شما سوالاتی در مورد سلامت عمومی، عادات سبک زندگی، علائم و عوامل خطرزا پرسیده میشود. پزشک همچنین احتمالاً در مورد علائمی که ممکن است ناشی از سندرم کارسینوئید باشد و همچنین علائمی که ممکن است توسط توده (تومور) در معده، روده یا رکتوم ایجاد شود، سؤال خواهد کرد.
برخی از بیماران مبتلا به تومورهای کارسینوئیدی همچنین دارای سرطان یا تومورهای خوش خیم در سایر اندام‌ها هستند، بنابراین پزشکان ممکن است در مورد علائمی که ممکن است نشان دهنده وجود تومورهای دیگر باشند سؤال کنند. یک معاینه فیزیکی کامل اطلاعاتی در مورد علائم تومورهای کارسینوئید و سایر مشکلات سلامتی ارائه می‌دهد. پزشک ممکن است توجه ویژه ای به شکم داشته باشد و به دنبال وجود توده توموری یا کبد بزرگ شده باشد.
اگر سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی شما به پزشک دلیلی برای مشکوک بودن شما به کارسینوئید دستگاه گوارش نشان دهد، آزمایشاتی برای بررسی وجود این بیماری تجویز میشود. این روند ممکن است شامل آزمایش‌های تصویر برداری، آزمایش‌های آزمایشگاهی و سایر روش‌ها باشد.
تست‌های تصویر برداری
اشعه ایکس باریم (Barium x-ray)
این آزمایش‌ها از محلول حاوی باریم استفاده می‌کنند که پوشش مری، معده و روده را می‌پوشاند. پوشش باریم به نشان دادن ناهنجاری‌های پوشش این اندام‌ها کمک می‌کند. از مطالعات باریم می‌توان برای بررسی قسمت‌های فوقانی یا تحتانی دستگاه گوارش استفاده کرد. این نوع مطالعه اغلب در تشخیص برخی از تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش مفید است اما در یافتن تومورهای روده کوچک کمترین اثر را دارد.
بلع باریم (Barium swallow): این آزمایش برای بررسی پوشش مری استفاده میشود. بیمار محلول باریم را می‌نوشد که پوشش مری را می‌پوشاند، سپس عکس‌های اشعه ایکس گرفته میشود.
سری فوقانی GI با پیگیری روده کوچک (Upper GI series with small bowel follow-through): این آزمایش برای بررسی پوشش معده و قسمت اول روده کوچک استفاده میشود.
انتروکلیز (Enteroclysis): این روش دیگری برای نگاه کردن به روده کوچک است. یک لوله نازک از طریق دهان یا بینی از طریق معده به پایین و به ابتدای روده کوچک منتقل میشود. کنتراست باریم همراه با ماده ای که هوای بیشتری را در روده‌ها ایجاد می‌کند از طریق لوله فرستاده میشود و باعث انبساط آن‌ها میشود. سپس اشعه ایکس از روده گرفته میشود.
این آزمایش ممکن است سریع تر باشد و تصاویر واضح تری از روده باریک نسبت به آزمایش روده کوچک (small bowel follow-through) ارائه دهد اما استفاده از لوله برای دادن باریم باعث ناراحتی فرد میشود.
تنقیه باریم (Barium enema): این آزمایش برای بررسی سطح داخلی کولون و رکتوم استفاده میشود.
این روزها نسبت به گذشته کمتر از اشعه ایکس باریم استفاده میشود. در بسیاری از موارد، آندوسکوپی جایگزین آن‌ها میشود، حالتی که پزشک به مری، معده یا کولون با یک محدوده فیبر نوری باریک نگاه می‌کند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT یا Computed tomography)
سی تی اسکن اغلب برای بررسی قفسه سینه و یا شکم (abdomen) استفاده میشود تا ببیند آیا تومورهای عصبی غدد گوارشی (کارسینوئید) به غدد لنفاوی مجاور یا سایر اندام‌ها مانند کبد گسترش یافته اند یا خیر.
همچنین می‌توان از آن برای هدایت سوزن بیوپسی به ناحیه مورد نظر استفاده کرد.
اسکن تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (MRI یا Magnetic resonance imaging)
اسکن‌های ام آر آی گاهی بهتر از سی تی اسکن می‌توانند گسترش سرطان به کبد را مشاهده کنند.
گاهی اوقات از MRI برای بررسی رگ‌های خونی در کبد استفاده میشود. این روش نیاز به کنتراست IV دارد و به آنژیوگرافیMR (MRA) معروف است.
اسکن رادیونوکلئید (Radionuclide scans)
اسکن با استفاده از مقادیر کم رادیواکتیویته و دوربین‌های خاص می‌تواند در جستجوی تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش مفید باشد. اگر پزشکان مطمئن نباشند که سرطان در کجای بدن قرار دارد، آن‌ها می‌توانند به یافتن تومورها کمک کنند یا به دنبال مناطق گسترش یافته سرطان بگردند.
اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (Positron emission tomography یا PET)
برای اکثر انواع سرطان، اسکن PET از نوعی گلوکز رادیواکتیو (قند) برای یافتن تومورها استفاده می‌کند. این نوع اسکن PET در یافتن تومورهای کارسینوئید درجه بالا (درجه 3) مفید است اما نوع جدیدتری از اسکن PET به نام اسکن PET/CT Dotatate Gallium-68 برای تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش درجه پایین (درجه 1) یا متوسط (درجه 2) استفاده میشود. از عامل رادیواکتیو گالیوم-68 dotatate استفاده می‌کنند که به پروتئین سوماتوستاتین (somatostatin protein) روی سلول‌های کارسینوئید می‌چسبد.
یک دوربین مخصوص می‌تواند رادیواکتیویته را تشخیص دهد. اسکن PET/CT گالیوم-68 از زمانی که در سال 2016 توسط FDA تأیید شد و توانست تومورهای کارسینوئیدی را بهتر از Octreoscan (در زیر توضیح داده شده) پیدا کند، به تدریج در دسترس قرار گرفت.
یک عامل رادیواکتیو دیگر، مس Cu-64 dotatate نیز به پروتئین سوماتوستاتین متصل میشود و در سال 2020 برای استفاده با اسکن PET در افراد مبتلا به تومور کارسینوئید دستگاه گوارش تایید شد.
اکترواسکن (Octreoscan یا سنتی گرافی گیرنده سوماتواستاتین یا somatostatin receptor scintigraphy)
این آزمایش از دارویی به نام اکتروتید (octreotide) استفاده می‌کند که به یک داروی رادیواکتیو متصل شده است. اکتروتید یک ماده هورمون مانند است که به سلول‌های کارسینوئید دستگاه گوارش متصل میشود. مقدار کمی به داخل سیاهرگ تزریق میشود و از طریق خون حرکت می‌کند و در آن جا به تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش متصل میشود. چند ساعت پس از تزریق، می‌توان از یک دوربین مخصوص برای نشان دادن محل تجمع رادیواکتیویته در بدن استفاده کرد.
اسکن‌های بیشتری نیز ممکن است در چند روز آینده انجام شود. همراه با نشان دادن محل قرارگیری تومورها، این آزمایش می‌تواند کمک کند که آیا درمان با داروهای خاصی مانند اکتروتید و لانروتید (lanreotide) احتمالاً مفید است یا خیر. این آزمایش برای تومورهای کارسینوئید GI درجه 1 و 2 بسیار مفید است.
اسکن MIBG I-131
این آزمایش کمتر برای یافتن تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش استفاده میشود. این روش از یک ماده شیمیایی به نام MIBG استفاده می‌کند که به ید رادیواکتیو (I-131) متصل است. این ماده به داخل ورید تزریق میشود و بدن چند ساعت یا چند روز بعد با دوربین مخصوص اسکن میشود تا به دنبال مناطقی باشد که رادیواکتیو را دریافت کرده‌اند. این‌ها به احتمال زیاد تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش هستند، اما انواع دیگر تومورهای عصبی غدد درون ریز نیز می‌توانند این ماده شیمیایی را جذب کنند.
آندوسکوپی (Endoscopy)
در آزمایشات آندوسکوپی از یک لوله روشن منعطف (اندوسکوپ) با یک دوربین فیلم برداری در انتهای آن استفاده میشود. دوربین به یک مانیتور متصل است که به پزشک اجازه می‌دهد هر ناحیه غیر طبیعی را در پوشش اندام‌های گوارشی به وضوح ببیند. در صورت نیاز می‌توان قطعات کوچکی از نواحی غیر طبیعی را از طریق آندوسکوپ برداشت (بیوپسی) کرد. نمونه‌های بیوپسی را می‌توان در آزمایشگاه بررسی کرد تا مشخص شود آیا سرطان وجود دارد و اگر جواب این سوال مثبت است، چه نوع سرطانی است.
آندوسکوپی فوقانی (Upper endoscopy)
این آزمایش با نام ازوفاگوگاسترودودئودنوسکوپی (esophagogastroduodenoscopy) یا EGD نیز شناخته میشود. یک آندوسکوپ از طریق دهان عبور می‌کند تا مری، معده و قسمت اول روده کوچک را مشاهده کند.
آندوسکوپی فوقانی ممکن است در بخش سرپایی بیمارستان، کلینیک یا مطب پزشک انجام شود. معمولاً 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد و به اکثر بیماران دارو به شکل تزریقی داده میشود تا احساس آرامش و خواب آلودگی (بیهوشی) کنند. اگر برای این عمل بیهوش شده اید، به کسی نیاز دارید که شما را به خانه ببرد.
کولونوسکوپی (Colonoscopy)
کولونوسکوپی، آندوسکوپی تحتانی (lower endoscopy) نیز نامیده میشود. این روش از یک آندوسکوپ مخصوص به نام کولونوسکوپ استفاده می‌کند که از طریق مقعد وارد روده بزرگ میشود. پزشک قادر خواهد بود پوشش کل رکتوم و روده بزرگ را ببیند. با این حال، برای مشاهده واضح، روده بزرگ باید قبل از آزمایش کاملاً تمیز شود. راه‌های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد اما رایج ترین آن نوشیدن مقدار زیادی محلول ملین در شب قبل و صبح آزمایش است.
به شما داروی داخل وریدی داده میشود تا در طول عمل احساس آرامش و خواب آلودگی داشته باشید. کولونوسکوپی را می‌توان در بخش سرپایی بیمارستان، کلینیک یا مطب پزشک انجام داد. این کار معمولاً 15 تا 30 دقیقه طول می‌کشد، اگرچه ممکن است در صورت مشاهده تومور و یا نمونه برداری بیشتر نیز طول بکشد.
از آن جایی که برای این عمل بیهوش خواهید بود، به فردی که می‌شناسید نیاز دارید تا شما را به خانه ببرد.
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر (Flexible sigmoidoscopy)
سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر شبیه کولونوسکوپی است و می‌تواند برای جستجوی تومور رکتوم و برخی تومورها در قسمت پایین روده بزرگ استفاده شود. این آزمایش از یک لوله کوتاه تر، انعطاف پذیر و توخالی استفاده می‌کند که یک چراغ در انتهای آن قرار دارد که از طریق مقعد به سمت بالا به روده بزرگ وارد میشود.
آندوسکوپی کپسولی (Capsule endoscopy)
متأسفانه، نه آندوسکوپی فوقانی و نه آندوسکوپی تحتانی نمی‌تواند به تمام نواحی روده کوچک، جایی که بسیاری از NETها شروع می‌شوند، برسد. دستگاهی به نام آندوسکوپی کپسولی ممکن است در برخی موارد کمک کند.
این آزمایش واقعاً از آندوسکوپ استفاده نمی‌کند. در عوض، بیمار یک کپسول (به اندازه یک قرص ویتامین بزرگ) را می‌بلعد که حاوی یک منبع نور و یک دوربین کوچک است. مانند هر قرص دیگری، کپسول از معده عبور می‌کند و وارد روده کوچک میشود.
همان طور که پیش می‌رود (معمولاً بیش از 8 ساعت)، هزاران عکس می‌گیرد. این تصاویر به صورت الکترونیکی به دستگاهی که در اطراف کمر فرد قرار می‌گیرد، منتقل میشود، در حالی که افراد به فعالیت‌های عادی روزانه خود ادامه میدهند. سپس می‌توان تصاویر را بر روی رایانه بارگیری کرد، جایی که پزشک می‌تواند آن‌ها را به صورت ویدیو تماشا کند. کپسول در طی یک حرکت عادی روده از بدن خارج شده و دور ریخته میشود.
انتروسکوپی با بالون دوبل (Double balloon enteroscopy)
این روش دیگری برای نگاه کردن به روده کوچک است. روده کوچک بسیار طولانی است (6 متر) و دارای انحنای بسیار زیادی است که نمی‌توان با آندوسکوپی منظم به خوبی آن را بررسی کرد. این روش با استفاده از یک آندوسکوپ مخصوص که از 2 لوله تشکیل شده است، این مشکلات را برطرف می‌کند.
ابتدا لوله داخلی که یک آندوسکوپ است حدود یک فوت جلو می‌رود و سپس یک بالون در انتهای آن باد میشود تا آن را لنگر بیاندازد. سپس لوله بیرونی تا نزدیک انتهای لوله داخلی جلو می‌رود و سپس با بالون در جای خود محکم میشود. این روند بارها و بارها تکرار میشود و به پزشک اجازه می‌دهد روده را هر بار به اندازه یک فوت (30 سانتی متر) ببیند.
این روش پس از تجویز داروهای خواب آور به بیمار انجام میشود و حتی ممکن است تحت بیهوشی عمومی (جایی که بیمار در خواب است) انجام شود. مزیت اصلی این آزمایش نسبت به آندوسکوپی کپسولی این است که در صورت مشاهده موارد غیر طبیعی، پزشک می‌تواند نمونه برداری انجام دهد. مانند سایر آزمایش‌هایی که تحت آرام بخش انجام می‌شوند، پس از این روش به کسی نیاز دارید که شما را به خانه ببرد.
سونوگرافی آندوسکوپی (EUS یا Endoscopic ultrasound)
این آزمایش از یک آندوسکوپ با یک پروب سونوگرافی کوچک در انتهای آن استفاده می‌کند. این کاوشگر امواج صوتی را آزاد می‌کند و سپس از پژواک‌هایی استفاده می‌کند که به عقب باز می‌گردند تا تصاویری از دیواره دستگاه گوارش (یا غدد لنفاوی مجاور) ایجاد کنند. قرار دادن پروب اولتراسوند در انتهای آندوسکوپ به آن اجازه می‌دهد تا به تومور بسیار نزدیک شود. از آن جایی که کاوشگر نزدیک به ناحیه ای است که به آن نگاه میشود، می‌تواند تصاویر بسیار دقیقی ایجاد کند.
از EUS می‌توان برای مشاهده عمق رشد تومور در دیواره مری، معده، روده یا راست روده استفاده کرد. همچنین می‌تواند در صورت بزرگ شدن غدد لنفاوی خاص به پزشک کمک کند تا سوزن را به غدد لنفاوی، تومور یا سایر مناطق مشکوک هدایت کند و بیوپسی انجام دهد. شما برای این آزمایش تحت آرام بخش خواهید بود، بنابراین به کسی نیاز دارید که شما را به خانه ببرد.
بیوپسی (Biopsy)
در بسیاری از موارد، تنها راه برای اطمینان از اینکه فرد دارای نوعی تومور کارسینوئید دستگاه گوارش است، برداشتن سلول‌ها از تومور و مشاهده آن‌ها در آزمایشگاه است. این روش بیوپسی نامیده میشود.
روش‌های مختلفی برای نمونه برداری از تومور دستگاه گوارش وجود دارد. یک راه آندوسکوپ است. هنگامی که یک تومور پیدا شد، پزشک می‌تواند از فورسپس بیوپسی (biopsy forceps یا موچین یا انبر) از طریق لوله برای گرفتن نمونه کوچکی از آن استفاده کند. روش دیگر برای نمونه برداری از تومور، بیوپسی سوزنی با هدایت CT (CT-guided needle biopsy) است.
خونریزی پس از بیوپسی کارسینوئید دستگاه گوارش یک مشکل نادر اما بالقوه جدی است. اگر خونریزی جدی رخ دهد، پزشکان گاهی اوقات می‌توانند داروهایی را به تومور تزریق کنند تا رگ‌های خونی را منقبض و خونریزی را کند یا متوقف کنند.
در موارد نادر، بیوپسی آندوسکوپی یا بیوپسی سوزنی با هدایت CT قادر به دریافت بافت کافی برای شناسایی نوع تومور نخواهد بود. گاهی اوقات این مورد در رابطه با تومورهای روده کوچک است. در چنین مواردی ممکن است برای برداشتن نمونه بافت به جراحی نیاز باشد.
آزمایش خون و ادرار
آزمایش خون و ادرار می‌تواند در تشخیص سندرم کارسینوئید در بیمارانی که علائمی دارند که ممکن است ناشی از آن باشد، بسیار مفید باشد.
بسیاری از تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش، به ویژه آن‌هایی که در روده کوچک هستند، سروتونین (serotonin، که 5-HT نیز نامیده میشود) تولید می‌کنند. این امر احتمالاً علت حداقل برخی از علائم سندرم کارسینوئید است. بدن آن را به اسید 5-هیدروکسی اندولئاکتیک (5-HIAA) تجزیه می‌کند که در ادرار آزاد میشود.
یک آزمایش رایج برای بررسی سندرم کارسینوئید، سطوح 5-HIAA را در نمونه ادرار جمع آوری شده در طی 24 ساعت اندازه گیری می‌کند. این آزمایشات می‌تواند به تشخیص بسیاری از تومورهای کارسینوئید (اما نه همه) کمک کند. گاهی اوقات، تومورها کوچک هستند و سروتونین کافی را برای ایجاد نتیجه آزمایش مثبت ترشح نمی‌کنند.
برخی از غذاها از جمله موز، چنار، کیوی، آجیل خاص، آووکادو، گوجه فرنگی و بادمجان حاوی مقدار زیادی سروتونین هستند و می‌توانند سطح 5-HIAA را در ادرار افزایش دهند. داروها، از جمله شربت سرفه و استامینوفن (تیلنول یا Tylenol) نیز می‌توانند بر نتایج تأثیر بگذارند. قبل از انجام آزمایش ادرار یا خون برای سندرم کارسینوئید از پزشک خود بپرسید که از مصرف چه چیزهایی باید اجتناب کنید.
سایر آزمایشات رایج برای بررسی کارسینوئیدها شامل آزمایش خون برای کروموگرانینA (CgA) و گاسترین (gastrin) است. داروهایی که اسید معده به نام مهار کننده‌های پمپ پروتون (proton-pump inhibitors) را کاهش میدهند (مانند امپرازول/پریلوسک، لانزوپرازول/پریواسید، اسومپرازول/نکسیوم و بسیاری دیگر) می‌توانند سطوح CgA و گاسترین را حتی زمانی که تومورهای کارسینوئیدی وجود ندارند، بالا ببرند.
اگر هر یک از این داروها را مصرف می‌کنید، با پزشک خود در مورد آنچه را که باید قبل از انجام این آزمایشات خون از آن‌ها اجتناب کنید، صحبت کنید. بسته به محل تومور و علائم شما، پزشک ممکن است آزمایش‌های خون دیگری را نیز انجام دهد.
برخی از این آزمایش‌ها همچنین می‌توانند برای نشان دادن عملکرد خوب روند درمان استفاده شوند زیرا سطوح این مواد با کوچک شدن تومورها کاهش می‌یابد.
مراحل تومور کارسینوئید دستگاه گوارش
پس از اینکه فردی مبتلا به تومور کارسینوئید دستگاه گوارش (GI) تشخیص داده شد، پزشکان سعی می‌کنند بفهمند که آیا تومور گسترش یافته است یا خیر و اگر چنین است، تا چه اندازه گسترش یافته است. این فرآیند مرحله بندی (staging) نامیده میشود. مرحله سرطان میزان سرطان در بدن را توصیف می‌کند. این کار به تعیین اینکه سرطان چقدر جدی است و بهترین روش درمان آن کمک می‌کند. پزشکان همچنین هنگام صحبت در مورد آمار بقا و زنده مانی از مرحله سرطان استفاده می‌کنند.
مرحله چگونه تعیین میشود؟
به تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش معمولاً بر اساس نتایج هر گونه معاینه، بیوپسی و آزمایش تصویر برداری که ممکن است انجام شده باشد، یک مرحله بالینی (clinical stage) داده میشود (همان طور که در تست‌های تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش توضیح داده شده است.) اگر جراحی انجام شده باشد، مرحله پاتولوژیک (pathologic stage، که مرحله جراحی یا surgical stage نیز نامیده میشود) را نیز می‌توان تعیین کرد.
تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش معمولاً از پوشش داخلی دیواره دستگاه گوارش شروع می‌شوند. همان طور که رشد می‌کنند، می‌توانند در لایه‌های عمیق تر دستگاه گوارش پخش شوند. برای بیشتر قسمت‌های دستگاه گوارش، این لایه‌ها عبارتند از:
- مخاط (Mucosa): داخلی ترین لایه است. دارای 3 قسمت است: لایه بالایی سلول‌ها (اپیتلیوم یا epithelium)، یک لایه نازک از بافت همبند (لامینا پروپریا یا lamina propria) و یک لایه نازک از ماهیچه (مخاط عضلانی یا muscularis mucosa).
- زیر مخاط (Submucosa): این بافت فیبری است که در زیر مخاط قرار دارد.
- لایه عضلانی ضخیم (muscularis propria): این لایه ماهیچه ای منقبض میشود تا غذا را در امتداد دستگاه گوارش هدایت کند.
- ساب سروزا (Subserosa) و سروزا (serosa): این‌ها بیرونی ترین لایه‌های نازک بافت همبند هستند که دستگاه گوارش را می‌پوشانند. سروزا به عنوان صفاق احشایی (visceral peritoneum) نیز شناخته میشود.
مراحل محلی، منطقه ای و دور دست
تا همین اواخر هیچ سیستم مرحله بندی استانداردی برای توصیف گسترش تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش وجود نداشت. بسیاری از پزشکان به سادگی تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش را به صورت موضعی، گسترش منطقه ای و گسترش دور مرحله بندی کردند. درک این رویکرد نسبتاً آسان بود و می‌توانست هنگام تعیین گزینه‌های درمانی مفید باشد.
- موضعی (Localized): سرطان فراتر از دیواره عضوی که در آن شروع شده است (مثلاً معده، روده کوچک یا راست روده) گسترش نیافته است.
- گسترش منطقه ای (Regional spread): سرطان یا به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است یا از طریق دیواره اندامی که از آن جا شروع شده و به بافت‌های مجاور مانند چربی، رباط‌ها و عضله (یا هر دو) رشد کرده است.
- گسترش از راه دور (Distant spread): سرطان به بافت‌ها یا اندام‌هایی که نزدیک محل شروع سرطان نیستند (مانند کبد، استخوان‌ها یا ریه‌ها) گسترش یافته است.
سیستم مرحله بندی AJCC TNM
سیستم مرحله بندی که اغلب برای تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش استفاده میشود، سیستم TNM کمیته مشترک آمریکایی سرطان (American Joint Committee on Cancer یا AJCC) است که بر اساس 3 اطلاعات کلیدی است:
- اندازه و وسعت تومور اصلی (T): تومور کجاست؟ چقدر در دیواره دستگاه گوارش و ساختارهای مجاور رشد کرده است؟
- گسترش به غدد لنفاوی مجاور (N): آیا سرطان به غدد لنفاوی مجاور سرایت کرده است؟
- گسترش (متاستاز یا metastasis) به نقاط دور دست (M): آیا سرطان به نقاط دور دست بدن گسترش یافته است؟ (شایع ترین محل انتشار غدد لنفاوی دور از تومور، کبد، ریه‌ها و استخوان‌ها هستند.)
اعداد یا حروف بعد از T، N و M جزئیات بیشتری در مورد هر یک از این عوامل ارائه میدهند. اعداد بالاتر به معنای پیشرفته تر بودن سرطان است.
هنگامی که دسته بندی‌های T، N و M سرطان مشخص شد، این اطلاعات در فرآیندی به نام گروه بندی مرحله ای (stage grouping) با یکدیگر ترکیب می‌شوند تا یک مرحله کلی را تعیین کنند.
مراحل اصلی تومورهای کارسینوئید GI در سیستم TNM از I (1) تا IV (4) متغیر است. برخی از مراحل ممکن است بیشتر با حروف (A، B و غیره) تقسیم شوند. به عنوان یک قاعده، هرچه این عدد کمتر باشد، سرطان کمتر گسترش یافته است. عدد بالاتر، مانند مرحله IV، به معنای گسترش بیشتر سرطان است. در یک مرحله، حرف قبل به معنای مرحله پایین تر است. اگرچه تجربه سرطان در هر فرد منحصر به فرد است اما سرطان‌هایی که مراحل مشابهی دارند، چشم انداز مشابهی نیز دارند و اغلب به روشی مشابهی نیز درمان می‌شوند.
سیستم توضیح داده شده در زیر جدید ترین سیستم AJCC است که از ژانویه 2018 قابل اجرا است.
این سیستم شامل تومورهای کارسینوئید درجه پایین‌تر است که از دستگاه گوارش شروع می‌شوند اما شامل سایر انواع سرطان‌هایی که می‌توانند از آنجا شروع شوند، نیست. (به عنوان مثال، شامل کارسینوم‌های نورواندوکرین درجه بالا یا انواع شایع تر سرطان معده یا سرطان کولورکتال که سیستم‌های مرحله بندی خاص خود را دارند، نمی‌شود.)
مراحل تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش کمی متفاوت است، بر اساس اینکه سرطان در کدام قسمت از دستگاه گوارش شروع میشود:
- معده
- روده کوچک (ژژونوم یا ایلئوم)*
- آپاندیس
- کولون یا رکتوم
*تومورهای کارسینوئیدی که از دوازدهه یا آمپول Vater شروع می‌شوند غیر معمول هستند و سیستم مرحله‌بندی خاص خود را دارند که در اینجا گنجانده نشده است.
مرحله بندی تومور کارسینوئید دستگاه گوارش با سیستم TNM می‌تواند پیچیده باشد. اگر در مورد مرحله سرطان یا معنای آن سؤالی دارید، از پزشک خود بخواهید که آن را به گونه ای که شما درک می‌کنید برایتان توضیح دهد.
میزان بقا و زنده مانی برای تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش
میزان بقا می‌تواند به شما این ایده را بدهد که چند درصد از افراد مبتلا به همان نوع و مرحله سرطان تا مدت معینی (معمولاً 5 سال) پس از تشخیص هنوز زنده هستند. آن‌ها نمی‌توانند به شما بگویند که چقدر زنده خواهید ماند اما ممکن است به شما کمک کنند تا درک بهتری از احتمال موفقیت روند درمانی خود داشته باشید.
به خاطر داشته باشید که میزان بقا تخمینی است و اغلب بر اساس نتایج قبلی تعداد زیادی از افرادی است که سرطان خاصی داشتند، اما آن‌ها نمی‌توانند پیش بینی کنند که در مورد فرد خاصی چه اتفاقی خواهد افتاد. این آمار می‌تواند گیج کننده باشد و ممکن است شما را به پرسیدن سوالات بیشتری سوق دهد. پزشک شما با وضعیت شما آشناست. از وی بپرسید چگونه این اعداد ممکن است برای شما اعمال شوند.
نرخ بقای نسبی 5 ساله (5-year relative survival rate) چیست؟
نرخ بقای نسبی، افراد دارای نوع و مرحله تومور کارسینوئید دستگاه گوارش (GI) را با افراد در کل جمعیت مقایسه می‌کند. برای مثال، اگر نرخ بقای نسبی 5 ساله برای مرحله خاصی از تومور کارسینوئید دستگاه گوارش 90 درصد باشد، به این معنی است که احتمال زنده مانی افراد مبتلا به این بیماری در 5 سال آینده پس از تشخیص ابتلا نسبت به افرادی که این بیماری را ندارند و سالم هستند، حدود 90 درصد است.
این اعداد از کجا می‌آیند؟
انجمن سرطان آمریکا به اطلاعات پایگاه داده SEER* که توسط موسسه ملی سرطان (National Cancer Institute یا NCI) نگهداری میشود، برای ارائه آمار بقای انواع مختلف سرطان متکی است.
پایگاه داده SEER نرخ بقای نسبی 5 ساله تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش در ایالات متحده را بر اساس میزان گسترش سرطان دنبال می‌کند. با این حال، پایگاه داده SEER سرطان‌ها را بر اساس مراحل AJCC TNM (مرحله 1، مرحله 2، مرحله 3 و غیره) گروه بندی نمی‌کند. در عوض، سرطان‌ها را به مراحل موضعی، منطقه ای و دور دسته بندی می‌کند:
- موضعی (Localized): سرطان فراتر از دیواره عضوی که در آن شروع شده است (مثلاً معده، روده کوچک یا راست روده) گسترش نیافته است.
- منطقه ای (Regional): سرطان یا به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است یا از طریق دیواره اندامی که از آن جا شروع شده و به بافت‌های مجاور مانند چربی، رباط‌ها و عضله (یا هر دو) رشد کرده است.
- دور (Distant): سرطان به نقاط دورتر بدن مانند ریه‌ها، کبد یا استخوان‌ها گسترش یافته است.
نرخ بقای نسبی 5 ساله برای تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش
(این اعداد بر اساس اطلاعات افرادی است که بین سال‌های 2011 تا 2017 مبتلا به تومورهای کارسینوئید GI درجه 1 یا 2 [معده، روده کوچک، کولون، آپاندیس، سکوم و رکتوم] تشخیص داده شده اند.)
درک اعداد
- این اعداد فقط برای مرحله سرطان در هنگام اولین تشخیص صدق می‌کند. اگر سرطان رشد کند، گسترش یابد یا پس از درمان عود کند، بعداً اعمال نمی‌شوند.
- این اعداد همه چیز را در نظر نمی‌گیرند. میزان بقا و زنده مانی بر اساس میزان گسترش سرطان گروه بندی میشود اما سن شما، عضوی که تومور در آن شروع شده است، سلامت کلی، میزان واکنش مطلوب سرطان به روند درمان و سایر عوامل نیز می‌توانند بر دیدگاه شما تأثیر بگذارند.
- افرادی که اکنون با یک تومور کارسینوئید دستگاه گوارش تشخیص داده می‌شوند، ممکن است چشم انداز بهتری نسبت به این اعداد داشته باشند. روند‌های درمانی با گذشت زمان بهبود می‌یابند و این اعداد بر اساس اطلاعات افرادی است که حداقل پنج سال زودتر تشخیص داده شده و درمان شده اند.
*SEER= نظارت، اپیدمیولوژی و نتایج نهایی
جراحی تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش
بسیاری از تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش (GI) را می‌توان تنها با جراحی درمان کرد. نوع عمل بستگی به عوامل متعددی دارد، از جمله اندازه و محل تومور، اینکه آیا فرد بیماری جدی دیگری دارد و اینکه آیا تومور باعث سندرم کارسینوئید شده است یا خیر.
جراحان اغلب سعی می‌کنند تومورهای کارسینوئید موضعی را با حذف کامل آن‌ها درمان کنند که معمولاً موفقیت آمیز است.
گزینه‌های تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش که به بافت‌های مجاور یا قسمت‌های دور دست بدن گسترش یافته اند، پیچیده‌تر هستند. از آن جایی که بیشتر تومورهای کارسینوئید به کندی رشد کرده و برخی از آن‌ها هیچ علامتی را ایجاد نمی‌کنند، ممکن است همیشه نیازی به حذف کامل تومورهای کارسینوئید متاستاتیک نباشد اما در برخی از بیماران، جراحی برای از بین بردن تمام سرطان‌های قابل مشاهده بهترین گزینه است. این امر به ویژه در صورتی صادق است که حذف بیشتر سرطان باعث کاهش سطح مواد مشابه هورمونی شود که باعث ایجاد علائم می‌شوند.
برای درمان تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش می‌توان از چندین نوع عمل جراحی استفاده کرد. برخی از آن‌ها تومور اولیه را (محل شروع سرطان) حذف می‌کنند، در حالی که برخی دیگر سرطانی را که به سایر اندام‌ها گسترش یافته (متاستاز) را حذف یا از بین می‌برند.
رزکسیون آندوسکوپی مخاطی (Endoscopic mucosal resection)
در این روش، سرطان از طریق آندوسکوپ برداشته میشود. این روش اغلب برای درمان تومورهای کارسینوئید کوچک معده و اثنی عشر (اولین قسمت روده کوچک) استفاده میشود و همچنین می‌توان از آن برای برداشتن تومورهای کارسینوئید کوچک رکتوم نیز استفاده کرد.
برداشتن موضعی
در این عمل تومور اولیه و مقداری از بافت طبیعی اطراف آن برداشته میشود. سپس لبه‌ها به هم دوخته میشود. این روش معمولاً هیچ مشکل طولانی مدتی را در خوردن یا حرکات روده ایجاد نمی‌کند. این عمل ممکن است برای تومورهای کارسینوئید کوچک (بزرگتر از 2 سانتی متر یا کمی کمتر از یک اینچ) انجام شود.
گاهی اوقات تومورهای کارسینوئیدی در طی یک عمل جراحی به دلایل دیگری برداشته می‌شوند. این حالت اغلب با تومورهای کارسینوئید آپاندیس اتفاق می‌افتد. هنگامی که آپاندیس برداشته میشود (به دلایل دیگر)، فرد پس از جراحی معاینه میشود و گاهی اوقات یک تومور کارسینوئید پیدا میشود. اکثر پزشکان معتقدند که اگر تومور کوچک باشد – 2 سانتی متر یا کمتر – برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی یا appendectomy) درمانی است و نیازی به جراحی دیگری نیست. اگر تومور بزرگتر از 2 سانتی متر باشد، ممکن است به جراحی بیشتری نیاز باشد.
تومورهای کارسینوئید رکتوم ممکن است از طریق مقعد خارج شوند، بدون برش پوست. سایر تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش گاهی اوقات می‌توانند به صورت موضعی از طریق آندوسکوپ برداشته شوند اما معمولاً از طریق یک برش (incision) در پوست انجام می‌شوند.
جراحی‌های گسترده تر
یک برش بزرگتر برای برداشتن تومور بزرگتر همراه با بافت‌های مجاور مورد نیاز است. این همچنین به جراح این فرصت را می‌دهد که ببیند آیا تومور به بافت‌های دیگر در شکم (abdomen) رشد کرده است یا خیر. اگر چنین باشد، جراح ممکن است بتواند نواحی گسترش سرطان را از بین ببرد.
گاسترکتومی جزئی (Partial gastrectomy)
در این عمل قسمتی از معده برداشته میشود. اگر قسمت بالایی برداشته شود، گاهی قسمتی از مری نیز برداشته میشود. اگر قسمت تحتانی معده برداشته شود، گاهی قسمت اول روده کوچک (اثنی عشر) نیز گرفته میشود. غدد لنفاوی مجاور نیز برداشته می‌شوند. این عمل به عنوان گاسترکتومی ساب توتال (subtotal gastrectomy) نیز شناخته میشود.
برداشتن روده کوچک (Small bowel)
این عمل برای برداشتن قطعه ای از روده کوچک (که small bowel نیز نامیده میشود) است. هنگامی که از آن برای درمان کارسینوئید روده کوچک استفاده میشود، این جراحی شامل برداشتن تومور و مقداری از روده کوچک اطراف آن است (به نام برداشتن حاشیه وسیع یا wide margin resection).
همچنین غدد لنفاوی (منطقه ای) مجاور و بافت همبند پشتیبان (به نام مزانتری یا mesentery) را که حاوی غدد لنفاوی و عروقی است که خون را به روده و از روده می‌برند، حذف می‌کند. تومورهای ایلئوم انتهایی (terminal ileum یا آخرین قسمت روده کوچک) ممکن است نیاز به برداشتن سمت راست روده بزرگ (هی کولکتومی یا hemicolectomy) داشته باشند.
پانکراتیکودئودنکتومی (Pancreaticoduodenectomy یا روش ویپل یا Whipple procedure)
این عمل اغلب برای درمان سرطان لوزالمعده استفاده میشود اما برای درمان سرطان‌های دوازدهه (اولین قسمت روده کوچک) نیز استفاده میشود. اثنی عشر، بخشی از لوزالمعده، غدد لنفاوی مجاور و بخشی از معده را از بین می‌برد. کیسه صفرا و بخشی از مجرای صفراوی مشترک برداشته میشود و مجرای صفراوی باقی مانده به روده کوچک متصل میشود تا صفرا از کبد بتواند همچنان وارد روده کوچک شود. این یک عملیات پیچیده است که به مهارت و تجربه زیادی نیاز دارد. خطر نسبتاً بالایی از عوارض دارد که حتی می‌تواند کشنده باشد.
برداشتن قطعه ای از کولون یا همی کولکتومی (hemicolectomy)
این عمل بین یک سوم تا یک دوم کولون و همچنین لایه‌های بافت مجاور که روده‌ها را نگه داشته و به هم متصل می‌کند (mesentery) – که شامل رگ‌های خونی و غدد لنفاوی است – را برمی‌دارد.
برداشتن کم قدامی (Low anterior resection)
این عمل را می‌توان برای برخی از تومورهای قسمت فوقانی رکتوم استفاده کرد. مقداری از رکتوم را برمی‌دارد و انتهای باقی مانده به هم دوخته میشود. این روش تأثیر چندانی بر عملکرد دستگاه گوارش ندارد.
برداشتن شکم پرینه (AP یا Abdominoperineal resection)
این جراحی برای سرطان‌های بزرگ یا بسیار تهاجمی در قسمت تحتانی رکتوم انجام میشود. مقعد، رکتوم و قسمت تحتانی کولون را از بین می‌برد. پس از این عمل، انتهای کولون به سوراخی روی پوست روی شکم (به نام کولوستومی یا colostomy) متصل میشود. کیسه ای که روی این دهانه متصل است، مدفوع (feces) را هنگام خروج از بدن جمع می‌کند.
جراحی و سایر روش‌ها برای تومورهای کارسینوئیدی که به کبد گسترش یافته اند
اگر سرطان به کبد گسترش یابد، درمان تومورهای کبدی ممکن است به کاهش علائم کمک کند. هنگامی که تنها 1 یا 2 تومور در کبد وجود دارد، ممکن است با جراحی برداشته شوند. اگر بیش از چند تومور کبدی وجود داشته باشد (یا اگر فردی برای جراحی خیلی بیمار باشد)، ممکن است از تکنیک‌های دیگری استفاده شود.
برداشتن کبد
در این عمل یک یا چند تکه از کبد که دارای نواحی سرطانی است برداشته میشود.
اگر برداشتن تمام نواحی سرطانی ممکن نباشد، ممکن است جراحی برای برداشتن هر چه بیشتر تومور برای کمک به کاهش علائم سندرم کارسینوئید انجام شود. گاهی اوقات به این عمل جراحی cytoreductive نیز گفته میشود. حذف متاستازهای کبدی ممکن است به برخی از افراد مبتلا به تومورهای کارسینوئید کمک کند تا عمر طولانی تری داشته باشند اما اکثر افرادی که این جراحی را انجام میدهند در نهایت متاستازهای کبدی جدیدی را ایجاد می‌کنند.
فرسایش (ablation)
تکنیک‌های ابلیشن تومورها را بدون برداشتن آن‌ها از بین می‌برند. آن‌ها به طور کلی برای تومورهایی با عرض بیش از 2 سانتی متر (کمی کمتر از یک اینچ) بهترین روش هستند.
فرسایش فرکانس رادیویی (Radiofrequency ablation یا RFA) از امواج رادیویی پر انرژی برای درمان استفاده می‌کند. یک کاوشگر نازک و سوزن مانند از طریق پوست وارد و داخل تومور قرار می‌گیرد. قرار دادن پروب توسط سونوگرافی یا سی تی اسکن هدایت میشود. نوک کاوشگر جریانی با فرکانس بالا آزاد می‌کند که تومور را گرم کرده و سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد.
فرسایش اتانولی (الکلی) (همچنین به عنوان تزریق اتانول از راه پوست شناخته میشود) با تزریق الکل غلیظ به طور مستقیم به تومور، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. این کار معمولاً از طریق پوست با استفاده از سوزن انجام میشود که توسط سونوگرافی یا سی تی اسکن هدایت میشود.
گرما درمانی مایکروویو (Microwave thermotherapy)
از مایکروویو برای گرم کردن و از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
کرایوسرجری (کرایوتراپی یا cryotherapy)
کرایوتراپی با منجمد کردن تومور با یک پروب فلزی، تومور را از بین می‌برد. پروب با استفاده از سونوگرافی از طریق پوست و به داخل تومور هدایت میشود. سپس گازهای بسیار سرد از طریق پروب عبور داده می‌شوند تا تومور منجمد شود و سلول‌های سرطانی از بین بروند. این روش ممکن است برای درمان تومورهای بزرگتر در مقایسه با سایر تکنیک‌های فرسایش استفاده شود اما گاهی اوقات نیاز به بیهوشی عمومی (حالتی که در خواب هستید) دارد.
آمبولیزاسیون (Embolization)
درمان داخل شریانی (Intra-arterial therapy) و کمو آمبولیزاسیون (همچنین به عنوان آمبولیزاسیون ترانس شریانی یا TAE یا transarterial embolization شناخته میشود): این روش گزینه دیگری برای تومورهایی است که نمی‌توان آن‌ها را به طور کامل حذف کرد. می‌توان از آن برای تومورهای بزرگتر (تا حدود 5 سانتی متر یا 2 اینچ) استفاده کرد.
این تکنیک با مسدود کردن شاخه شریان کبدی که ناحیه کبد حاوی تومور را تغذیه می‌کند، جریان خون به سلول‌های سرطانی را کاهش می‌دهد. جریان خون با تزریق موادی که شریان را مسدود می‌کند (یا کاهش میدهند) قطع میشود. بیشتر سلول‌های سالم کبد تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند زیرا خون خود را از یک رگ خونی متفاوت، یعنی سیاهرگ باب، تامین می‌کنند.
در این روش یک کاتتر نازک و انعطاف پذیر در شریان داخلی ران قرار داده شده و به سمت کبد هدایت میشود. سپس یک رنگ به جریان خون تزریق میشود تا پزشک بتواند مسیر کاتتر را از طریق آنژیوگرافی (angiography) – نوع خاصی از اشعه ایکس – کنترل کند. هنگامی که کاتتر در جای خود قرار گرفت، ذرات کوچک به شریان تزریق میشود تا آن را مسدود کند.
کمو آمبولیزاسیون (Chemoembolization، همچنین به عنوان کمو آمبولیزاسیون ترانس شریانی یا TACE نیز شناخته میشود)
این روش آمبولیزاسیون را با شیمی درمانی ترکیب می‌کند. بیشتر اوقات، این کار با استفاده از دانه‌های ریزی انجام میشود که داروی شیمی درمانی را در طول آمبولیزاسیون آزاد می‌کند. TACE همچنین می‌تواند با شیمی‌درمانی از طریق یک کاتتر نازک مستقیماً در شریان و سپس بستن شریان انجام شود.
رادیوامبولیزاسیون (Radioembolization)
در ایالات متحده، این کار با تزریق دانه‌های رادیواکتیو کوچک به شریان کبدی انجام میشود. مهره‌ها به سمت تومور می‌روند و مقدار کمی تابش را فقط در محل‌های تومور منتشر می‌کنند.
شیمی درمانی و سایر داروها برای تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش
شیمی درمانی (Chemotherapy) از داروهای ضد سرطانی استفاده می‌کند که به داخل ورید یا ماهیچه تزریق می‌شوند یا از طریق دهان و به شکل خوراکی مصرف می‌شوند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. این داروها وارد خون شده و تقریباً به تمام نواحی بدن می‌رسند و این روش درمانی را برای برخی از انواع سرطان‌های گسترش یافته مفید می‌کند.
متأسفانه، تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش (GI) اغلب به خوبی به شیمی درمانی پاسخ نمی‌دهند. به همین دلیل، شیمی درمانی به طور کلی فقط برای تومورهایی استفاده میشود که به سایر اندام‌ها گسترش یافته اند، علائم شدید ایجاد می‌کنند، به داروهای دیگر پاسخ نداده اند یا درجه 3 بالایی دارند.
برخی از داروهای شیمی درمانی مورد استفاده برای درمان تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش عبارتند از:
- کاپسیتابین (Xeloda)
- 5-فلوئورواوراسیل (5-FU)
- دوکسوروبیسین (Adriamycin)
- اتوپوزید (VP-16)
- داکاربازین (DTIC)
- استرپتوزوسین (Streptozocin)
- تموزولوماید (Temozolomide)
- اگزالیپلاتین (Oxaliplatin)
برخی از تومورها، به ویژه تومورهای درجه بالا، ممکن است با بیش از یک دارو درمان شوند. برای این تومورها، ترکیبی از 5-FU به علاوه استرپتوزوسین، 5-FU به علاوه دوکسوروبیسین یا اگزالیپلاتین به همراه کپسیتابین ممکن است استفاده شود.
پزشکان به صورت دوره‌ای شیمی درمانی را انجام میدهند و هر دوره درمان پس از یک دوره استراحت به بدن اجازه می‌دهد تا بازیابی شود. سیکل‌های شیمی درمانی معمولاً 3 تا 4 هفته طول می‌کشد و دوره درمانی اولیه معمولاً 4 تا 6 سیکل است.
عوارض جانبی احتمالی شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی به سلول‌هایی که به سرعت تقسیم می‌شوند آسیب می‌رسانند، به همین دلیل است که می‌توانند علیه سلول‌های سرطانی عمل کنند. اما سایر سلول‌های بدن، مانند سلول‌های مغز استخوان (جایی که سلول‌های خونی جدید ساخته می‌شوند)، پوشش داخلی دهان و روده و فولیکول‌های مو نیز به سرعت تقسیم می‌شوند. این سلول‌ها همچنین احتمالاً تحت تأثیر شیمی درمانی قرار می‌گیرند که می‌تواند منجر به عوارض جانبی شود.
عوارض جانبی شیمی درمانی به نوع و دوز داروهای داده شده و مدت زمان مصرف آن‌ها بستگی دارد. عوارض جانبی رایج می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- ریزش مو
- زخم‌های دهانی
- اسهال یا یبوست
- افزایش احتمال عفونت (به دلیل داشتن گلبول‌های سفید بسیار کم)
- کبودی یا خونریزی آسان (به دلیل داشتن تعداد بسیار کم پلاکت خون)
- خستگی (به دلیل داشتن گلبول‌های قرمز بسیار کم)
اکثر عوارض جانبی مدت کوتاهی پس از پایان روند درمان از بین می‌روند. اغلب داروها می‌توانند به پیشگیری یا به حداقل رساندن بسیاری از عوارض جانبی کمک کنند. برای مثال، پزشک می‌تواند داروهایی را برای کمک به پیشگیری یا کاهش تهوع و استفراغ تجویز کند.
شما باید به تیم پزشکی خود در مورد هر گونه عوارض جانبی یا تغییری که در حین شیمی درمانی متوجه آن می‌شوید، اطلاع دهید تا به سرعت درمان شوند. در برخی موارد، دوز داروهای شیمی درمانی ممکن است نیاز به کاهش داشته باشد یا روند درمان باید به تعویق بیفتد یا متوقف شود تا اثرات جانبی بدتر نشود.
سایر داروهای مورد استفاده برای درمان تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش
برای افراد مبتلا به تومورهای کارسینوئید GI متاستاتیک، چندین دارو می‌توانند به کنترل علائم و رشد تومور کمک کنند.
آنالوگ‌های سوماتواستاتین (Somatostatin analogs)
این داروها مربوط به سوماتوستاتین هستند، هورمونی طبیعی که به نظر می‌رسد به کند کردن رشد سلول‌های عصبی غدد کمک می‌کند. آن‌ها به ویژه در افرادی که دارای سندرم کارسینوئید هستند (گرگرفتگی صورت، اسهال، خس خس سینه، ضربان قلب سریع) و در افرادی که تومورهای آن‌ها در اسکن گیرنده سوماتوستاتین (somatostatin receptor scintigraphy یا SRS) یا اسکن Dotatate گالیوم 68 نشان داده میشود، مفید هستند.
Octreotide: این دارو برای درمان علائم سندرم کارسینوئید مفید است. گاهی اوقات اکتروتید می‌تواند به طور موقت تومورهای کارسینوئیدی را کوچک کند اما آن‌ها را درمان نمی‌کند.
نسخه اصلی اکتروتید (Sandostatin) حداقل دو بار در روز به صورت زیر پوستی (زیر جلدی) تزریق میشود. برخی افراد یاد می‌گیرند که این تزریق را خودشان در خانه انجام دهند. یک نسخه طولانی اثر دارو (Sandostatin LAR) یک بار در ماه توسط پزشک یا پرستار شما به عضله تزریق میشود. بسته به شدت علائم، به برخی از افراد در اوایل شروع روند درمان به شکل هر روزه تزریق میشود. هنگامی که پزشک دوز صحیح را پیدا کرد، ممکن است از تزریق ماهانه با اثر طولانی تر استفاده شود.
عوارض جانبی می‌تواند شامل درد یا سوزش در محل تزریق، گرفتگی معده، حالت تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه و خستگی باشد.
Lanreotide (Somatuline)
این دارو شبیه اکترئوتید است. ماهی یک بار زیر پوست تزریق میشود. ممکن است توسط پزشک یا پرستار شما تزریق شود یا ممکن است شما نحوه تزریق را در خانه یاد بگیرید. عوارض جانبی مشابه اکترئوتید است، اگرچه درد در محل تزریق کمتر شایع است.
Telotristat (Xermelo)
این دارو همراه با آنالوگ سوماتوستاتین (octreotide یا lanreotide) برای کمک به کنترل اسهال سندرم کارسینوئید استفاده میشود. این دارو به صورت خوراکی به صورت قرص تجویز میشود و عوارض جانبی رایج می‌تواند شامل تب، کم اشتهایی، سردرد، حالت تهوع و تورم دست‌ها یا پاها باشد.
داروهای هدفمند (Targeted drugs)
داروهای ضد سرطانی که متفاوت از داروهای شیمی درمانی استاندارد عمل می‌کنند برای برخی از انواع سرطان ساخته شده اند. این داروها قسمت‌های خاصی از سلول‌های سرطانی را هدف قرار میدهند. آن‌ها گاهی أوقات و در زمانی که شیمی درمانی مفید نیست، کارآمد هستند. آن‌ها اغلب عوارض جانبی متفاوتی دارند.
نشان داده شده است که داروی هدفمند اورولیموس (Afinitor) به درمان تومورهای پیشرفته کارسینوئید دستگاه گوارش کمک می‌کند. می‌توان آن را همراه با داروهای سوماتوستاتین مانند اکتروتید یا بدون آن‌ها استفاده کرد. عوارض جانبی شایع عبارتند از اسهال، خستگی، زوائد پوستی، زخم‌های دهانی و تورم پاها یا بازوها.
اینترفرون‌ها (Interferons)
اینترفرون‌ها مواد طبیعی هستند که به طور معمول سیستم ایمنی بدن را فعال می‌کنند. آن‌ها همچنین رشد برخی از سلول‌های توموری را کند می‌کنند. اینترفرون آلفا گاهی اوقات برای کوچک کردن یا کاهش رشد تومورهای متاستاتیک کارسینوئید دستگاه گوارش و بهبود علائم سندرم کارسینوئید مفید است. اغلب، سودمندی دارو به دلیل عوارض جانبی آنفولانزا مانند آن محدود میشود که ممکن است شدید باشد. دارو به صورت تزریقی تجویز میشود.
پرتو درمانی (Radiation therapy) برای تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش
پرتو درمانی استفاده از پرتوهای پرانرژی (مانند اشعه ایکس) یا ذرات رادیو اکتیو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است.
اگرچه جراحی روش درمانی اصلی اکثر تومورهای کارسینوئیدی است، پرتو درمانی ممکن است گزینه ای برای کسانی باشد که به دلایلی نمی‌توانند جراحی کنند. همچنین ممکن است پس از جراحی در برخی موارد اگر احتمال برداشتن برخی از تومور وجود داشته باشد، تجویز شود. پرتو درمانی همچنین می‌تواند برای کمک به تسکین علائمی مانند درد در صورت گسترش سرطان به استخوان‌ها یا سایر نواحی استفاده شود.
پرتو درمانی خارجی (External beam radiation therapy یا EBRT)
پرتو درمانی خارجی از دستگاهی برای رساندن پرتو به قسمت خاصی از بدن استفاده می‌کند. این نوع اشعه بیشتر برای درمان سرطان استفاده میشود.
عوارض جانبی پرتو درمانی دستگاه گوارش (GI)
عوارض جانبی اصلی پرتو درمانی دستگاه گوارش عبارتند از:
- خستگی (fatigue)
- تهوع و استفراغ
- اسهال (اگر شکم یا لگن تحت درمان باشد)
- تغییرات پوستی که می‌تواند از قرمزی خفیف تا تاول و پوسته پوسته شدن متغیر باشد
- ریزش مو در ناحیه تحت درمان
روش‌های استفاده از داروهای رادیو اکتیو
رادیو آمبولیزاسیون (Radioembolization)
این روش آمبولیزاسیون را با پرتو درمانی ترکیب می‌کند و برای درمان متاستازهای کبدی استفاده میشود.
آمبولیزاسیون روشی است که در آن موادی برای مسدود کردن یا کاهش جریان خون به سلول‌های سرطانی در کبد تزریق میشود. کبد از این جهت غیر عادی است که 2 منبع خون دارد. بیشتر سلول‌های طبیعی کبد از ورید باب تغذیه می‌شوند، در حالی که سلول‌های سرطانی در کبد معمولاً از شریان کبدی تغذیه می‌شوند. مسدود کردن شاخه شریان کبدی تغذیه کننده تومور به از بین بردن سلول‌های سرطانی کمک می‌کند اما بیشتر سلول‌های سالم کبد را بدون آسیب می‌گذارد زیرا خون خود را از ورید باب تامین می‌کنند.
در این روش، یک کاتتر (لوله نازک و انعطاف پذیر) از طریق یک برش کوچک در قسمت داخلی ران وارد سرخرگ میشود و به داخل شریان کبدی در کبد می‌رود. یک رنگ به طور همزمان به خون تزریق میشود تا به پزشک اجازه دهد تا مسیر کاتتر را از طریق آنژیوگرافی، نوع خاصی از اشعه ایکس، کنترل کند. هنگامی که کاتتر در جای خود قرار گرفت، ذرات کوچکی به نام میکروسفر (microspheres) به شریان تزریق میشود تا آن را مسدود کند.
در رادیو آمبولیزاسیون، میکروسفرها (دانه‌های کوچک) که به عنصر رادیو اکتیو به نام ایتریم-90 (یا 90Y) متصل هستند استفاده میشود. پس از تزریق، دانه‌ها در رگ‌های خونی کبد حرکت می‌کنند تا زمانی که در رگ‌های خونی کوچک نزدیک تومور گیر کنند. در آن جا برای مدت کوتاهی رادیواکتیویته منتشر می‌کنند و سلول‌های تومور مجاور را می‌کشند. تابش (پرتو) مسافت بسیار کوتاهی را طی می‌کند، بنابراین اثرات آن عمدتاً به تومور محدود میشود.
درمان با رادیونوکلئید گیرنده پپتیدی (PRRT یا Peptide receptor radionuclide therapy)
در این شکل از پرتو درمانی، یک دارو با یک عنصر رادیواکتیو مرتبط است. این دارو در سراسر بدن حرکت می‌کند، به سلول‌های سرطانی می‌چسبد و برای کشتن آن‌ها پرتو می‌تابد. دارو از طریق ورید و نه مستقیماً به کبد مانند آمبولیزاسیون رادیویی تزریق میشود.
یک گزینه استفاده از داروهای آنالوگ سوماتواستاتین مانند اکتروتید یا لانروتید مرتبط با شکل رادیواکتیو عنصر ایتریوم-90 است. گزینه دیگر از عنصر رادیواکتیو متفاوتی به نام لوتتیوم (Lu-177) استفاده می‌کند که توسط دوتات (dotatate) به سلول‌های سرطانی منتقل میشود و در آن جا به سلول‌های تومور کارسینوئید می‌چسبد. این روش‌های درمانی تزریقی به پزشکان اجازه می‌دهد دوزهای بالایی از اشعه را مستقیماً به تومورها برسانند.
برای بزرگسالان مبتلا به تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش با گیرنده سوماتواستاتین (نوعی هورمون) که دیگر به اکترئوتید یا لانروتید پاسخ نمی‌دهند، می‌توان از یک داروی رادیواکتیو به نام لوتاترا (لوتیتیم لو- 177 دوتاتات) برای درمان استفاده کرد.
Lu-177 dotatate که رادیو دارو (radiopharmaceutical) نیز نامیده میشود، با اتصال به گیرنده سوماتوستاتین (پروتئین) که بخشی از سلول سرطانی است، عمل می‌کند و به تشعشعات اجازه می‌دهد وارد سلول شوند و منجر به ایجاد آسیب شوند. اگر اکترئوتید یا لانروتید مصرف می‌کنید، به احتمال زیاد از شما خواسته میشود که مصرف این داروها را قبل از تجویز Lu-177 dotatate متوقف کنید.
عوارض جانبی شایع Lu-177 dotatate عبارتند از: سطوح پایین گلبول‌های سفید خون، سطح بالای آنزیم‌ها در اندام‌های خاص، حالت تهوع و استفراغ، سطح بالای قند خون و سطوح پایین پتاسیم در خون.
عوارض جانبی جدی Lu-177 dotatate شامل سطوح پایین سلول‌های خونی، ایجاد برخی سرطان‌های خون یا مغز استخوان، آسیب کلیه، آسیب کبدی، سطوح غیر طبیعی هورمون‌ها در بدن و ناباروری است. به زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند باید توصیه شود که Lu-177 dotatate می‌تواند به جنین در حال رشد آسیب برساند.
Lu-177 dotatate به صورت داخل وریدی داده میشود و کسانی که آن را مصرف می‌کنند و همچنین احتمالاً اطرافیانشان را نیز در معرض تشعشع قرار می‌دهد. اعضای خانواده باید بدانند چگونه در برابر قرار گرفتن در معرض اشعه از خود محافظت کنند.
درمان تومورهای کارسینوئیدی دستگاه گوارش، بر اساس میزان بیماری
درمان تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش بیشتر بر اساس اندازه آن‌ها یا میزان رشد آن‌ها در دیواره عضوی است که از آن جا شروع شده است و همچنین اینکه آیا گسترش یافته است یا خیر.
تومورهای کارسینوئید دستگاه گوارش موضعی
تومور زمانی موضعی میشود که به خارج از اندامی که در آن شروع شده است گسترش نیافته باشد.
معده
تومورهای کارسینوئیدی معده به طور کلی بر اساس:
- سطح هورمونی به نام گاسترین (gastrin) و
- میزان اسید معده (قبل از جراحی اندازه گیری میشود) گروه بندی می‌شوند.
سطح این مواد تعیین کننده نوع تومور کارسینوئید معده است.
نوع 1: بیماران مبتلا به این نوع دارای سطوح گاسترین بالا اما سطوح پایین اسید معده هستند. این تومورهای کارسینوئیدی معمولا کوچک هستند اما ممکن است تعداد زیادی از آن‌ها وجود داشته باشد. تومورها تمایلی به رشد در لایه‌های عمیق‌تر معده یا گسترش به سایر اندام‌ها یا بافت‌ها ندارند و اغلب با برداشتن کامل آن‌ها از طریق آندوسکوپ درمان می‌شوند. گزینه دیگر این است که تومورها را از نزدیک بررسی کنید (با آندوسکوپی) و فقط در صورت شروع رشد آن‌ها را بردارید.
نوع 2: بیماران مبتلا به این نوع، سطح گاسترین و سطح اسید معده بالایی دارند. مانند نوع 1، این تومورها اغلب کوچک هستند و ممکن است بیش از یکی از آن‌ها در یک زمان وجود داشته باشد. تومورهای نوع 2 نیز تمایلی به رشد در لایه‌های عمیق تر معده یا گسترش به سایر اندام‌ها ندارند.
تومورهای کوچک را می‌توان بدون درمان از نزدیک مشاهده کرد، با آندوسکوپی برداشت یا با دارویی مانند اکترئوتید یا لانروتید درمان کرد که سطح گاسترین و اسید معده را کاهش می‌دهد.
همچنین ممکن است از دوزهای بالای مهار کننده‌های پمپ پروتون مانند امپرازول (omeprazole) یا لانزوپرازول (lansoprazole) برای کنترل اسید معده استفاده شود. برای تومورهای بزرگتر از 2 سانتی متر (کمی کمتر از یک اینچ)، فقط بررسی تومور از نزدیک معمولاً یک گزینه نیست. این تومورها باید از طریق آندوسکوپ یا در یک عمل منظم از طریق برشی در شکم که تومور و برخی از بافت‌های اطراف معده را خارج می‌کند، برداشته شوند.
نوع 3: بیماران مبتلا به تومورهای نوع 3 دارای سطوح طبیعی گاسترین و اسید معده هستند. معمولاً فقط یک تومور وجود دارد و تومور تمایل دارد به لایه‌های عمیق‌تر معده رشد کند یا حتی به غدد لنفاوی مجاور یا سایر اندام‌ها (مانند کبد) گسترش یابد. اگر تومور کوچک باشد، جراحی آندوسکوپی ممکن است همچنان یک گزینه باشد. با این حال، اغلب، جراحی گسترده تری با گاسترکتومی جزئی (partial gastrectomy، یک قطعه از معده برداشته میشود) و برداشتن غدد لنفاوی مجاور مورد نیاز است.
روده کوچک
برخی از تومورهای کوچک در دوازدهه (اولین قسمت روده کوچک) اغلب از طریق آندوسکوپ (رزکسیون آندوسکوپی یا endoscopic resection) قابل برداشتن هستند. بسته به اندازه تومور و اینکه آیا در بافت‌های مجاور رشد می‌کند، گزینه‌های دیگر شامل جراحی برای برداشتن تومور (بریدن موضعی یا local excision)، برداشتن تمام یا بخشی از دوازدهه با غدد لنفاوی مجاور و برداشتن دوازدهه و بخشی از پانکراس (پانکراتودئودنکتومی) است.
برای تومورهای سایر قسمت‌های روده کوچک، روند درمان شامل برداشت موضعی برای تومورهای کوچک یا برداشتن روده کوچک (برداشتن قطعه‌ای از روده و همچنین برخی از عروق خونی و غدد لنفاوی اطراف) برای تومورهای بزرگتر است.
روده بزرگ (به غیر از آپاندیس و رکتوم)
روند درمان معمول همی کولکتومی (hemicolectomy) است (برداشتن بخشی از کولون همراه با غدد لنفاوی و عروق خونی مجاور). از آن جایی که بسیاری از بیماران بیش از یک تومور کارسینوئید دارند، جراح اغلب بقیه روده بزرگ را برای سایر تومورها در طول جراحی بررسی می‌کند. برای تومورهای بسیار کوچک، گاهی اوقات می‌توان تومور را بدون جراحی با استفاده از کولونوسکوپی برداشت.
آپاندیس
اغلب، آپاندکتومی (حذف آپاندیس با جراحی یا appendectomy) تنها روش درمانی مورد نیاز برای تومورهای کارسینوئیدی است که 2 سانتی متر (کمی کمتر از یک اینچ) عرض یا کمتر دارند. با این حال، عوامل دیگری مانند شکل ظاهری سلول‌های توموری، سن بیمار، سلامت عمومی و میزان نگرانی بیمار در مورد احتمال عود سرطان نیز ممکن است برای تعیین اینکه آیا به دوره درمانی بیشتری نیاز است یا خیر، استفاده شود.
تومورهای بزرگتر از 2 سانتی متر به احتمال زیاد به بافت‌ها و غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته اند، بنابراین معمولاً جراحی گسترده تری توصیه میشود. این به معنای برداشتن حدود یک سوم کولون در کنار آپاندیس (همی کولکتومی)، همراه با عروق خونی و غدد لنفاوی مجاور است. این روش ممکن است برای افرادی که مسن تر هستند یا مشکلات سلامتی جدی دیگری دارند توصیه نشود (به خصوص اگر این مشکلات جراحی را خطرناک تر کنند)، زیرا ممکن است مزیت آن بیشتر از خطرات آن نباشد.
رکتوم
اکثر تومورهای کارسینوئیدی رکتوم که کوچکتر از 1 سانتی متر هستند (کمی کمتر از نیم اینچ) می‌توانند با آندوسکوپ یا برش موضعی از طریق مقعد خارج شوند.
بهترین رویکرد برای تومورهای کارسینوئید رکتوم بین 1 تا 2 سانتی متر، بستگی به این دارد که تومور چقدر عمیق در دیواره راست روده رشد کرده است و همچنین آیا به غدد لنفاوی مجاور حمله کرده است.
پزشکان می‌توانند قبل از جراحی با استفاده از سونوگرافی آندوسکوپی این موضوع را بررسی کنند. اگر تومور در لایه عضلانی ضخیم راست روده (عضلانی پروپریا) یا مناطق عمیق‌تر رشد کرده باشد یا اگر غدد لنفاوی محلی دارای سلول‌های توموری هستند، باید مانند یک تومور بزرگتر درمان شود. در غیر این صورت، ممکن است همچنان بتوان آن را با آندوسکوپ یا برداشت موضعی از طریق مقعد خارج کرد.
تومورهای بزرگتر از 2 سانتی متر (و آن‌هایی که در عمق دیواره رکتوم رشد کرده اند) خطر بیشتری برای رشد و گسترش دارند، بنابراین با همان عمل‌هایی که برای آدنوکارسینوم (نوع معمول سرطان رکتوم) استفاده میشود، حذف می‌شوند. اگر تومور در قسمت فوقانی رکتوم باشد، این عمل برداشتن قدامی کم است. اگر قسمت تحتانی درگیر باشد، از رزکسیون شکمی (abdominoperineal resection یا AP) و کولوستومی (colostomy) استفاده میشود.
گسترش منطقه ای (Regional spread)
گسترش منطقه ای به این معنی است که سرطان یا به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته یا از طریق دیواره اندامی که از آن جا شروع شده رشد کرده و به بافت‌های مجاور مانند چربی، رباط‌ها و ماهیچه‌ها حمله کرده است.
در صورت امکان، تومور اولیه (اصلی) و هر ناحیه از گسترش سرطان باید با جراحی برداشته شوند. غدد لنفاوی مجاور باید برداشته شوند و برای بررسی علائم گسترش سرطان بررسی شوند. این بهترین شانس درمان را فراهم می‌کند. اگر این کار قابل انجام نباشد، جراحی باید تا حد امکان سرطان را بدون ایجاد عوارض جانبی شدید حذف کند. جراحی نیز باید برای رفع علائمی مانند انسداد روده ناشی از رشد موضعی تومور انجام شود.
اگر در زمان جراحی نتوان تمام تومور را برداشت، درمان با داروهای سوماتوستاتین مانند اکترئوتید یا لانروتید یا داروهای هدفمند مانند اورولیموس را می‌توان در نظر گرفت زیرا ممکن است سرطان باقی مانده را کنترل کند.
گسترش دور (Distant spread)
در این مرحله، سرطان به سایر اندام‌ها مانند کبد گسترش یافته است و معمولاً درمان کامل ممکن نیست. بسته به سرعت رشد تومورها، همیشه به درمان فوری نیاز نیست. هدف از جراحی در این شرایط معمولاً تسکین علائم و کند کردن روند بیماری است.
به عنوان مثال، برداشتن یا دور زدن مناطق مسدود شده توسط رشد سرطان می‌تواند برخی از علائم را تسکین دهد. اگر متاستازهای دور علائمی را ایجاد نکنند، ممکن است نیازی به درمان نباشد. اگر سرطان به کبد گسترش یافته باشد، حتی زمانی که علائمی ایجاد نمی‌کند، برخی از پزشکان درمان با اکترئوتید یا لانروتاید، شیمی درمانی یا درمان هدفمند را توصیه می‌کنند زیرا ممکن است رشد تومور را کاهش دهد.
اگر سندرم کارسینوئید علائم آزار دهنده ای ایجاد می‌کند، گزینه‌های درمانی شامل شیمی درمانی، درمان هدفمند، درمان با اکتروتید یا لانروتید یا جراحی برای برداشتن تومورهای متاستاتیک است. اگر تومورهای متاستاتیک در کبد را نتوان با جراحی بدون ایجاد عوارض جانبی شدید خارج کرد، می‌توان از ابلیشن یا آمبولیزاسیون برای از بین بردن هر چه بیشتر تومورها استفاده کرد. همچنین باید به بیماران توصیه شود که از نوشیدنی‌های الکلی، استرس، ورزش‌های شدید، غذاهای تند و برخی داروها که می‌توانند علائم سندرم کارسینوئید را بدتر کنند، خودداری کنند.
تومورهای کارسینوئیدی عود کرده (Recurrent carcinoid tumors)
هنگامی که سرطان پس از درمان باز می‌گردد، عود (recurrence) نامیده میشود. عود می‌تواند موضعی (در همان جایی که شروع شده است یا نزدیک آن) یا دور (گسترش به اندام‌هایی مانند ریه یا استخوان) باشد. بیماران مبتلا به تومورهای کارسینوئیدی عود کننده گاهی با جراحی درمان می‌شوند تا در صورت امکان تمام علائم تومور از بین بروند. این کار بهترین شانس را برای یک نتیجه خوب طولانی مدت فراهم می‌کند. اگر جراحی امکان پذیر نباشد، درمان‌های مورد استفاده برای گسترش از راه دور ممکن است مفید باشد.
کارسینوم‌های نورواندوکرین (Neuroendocrine carcinomas)
کارسینوم‌های عصبی غدد گوارشی (NECs) تومورهای درجه بالا (درجه 3) هستند که خیلی سریع رشد می‌کنند. همچنین برخی از تومورهای کارسینوئید با درجه پایین (درجه 1) و درجه متوسط (درجه 2) وجود دارند که مانند کارسینوم‌های عصبی غدد درون ریز عمل می‌کنند زیرا به سرعت رشد می‌کنند. این سرطان‌ها با اکثر تومورهای کارسینوئیدی (درجه 1 و 2) متفاوت درمان می‌شوند زیرا ابتدا با شیمی درمانی درمان می‌شوند.
بیماری قلبی کارسینوئید (Carcinoid heart disease)
موادی که توسط برخی از تومورهای کارسینوئید در خون آزاد میشود می‌تواند به قلب آسیب برساند. علائم اولیه خستگی و تنگی نفس است. در نهایت، بیماران در پاها و حتی شکم خود دچار تورم و تجمع مایعات می‌شوند. علت اصلی آسیب به دریچه‌های قلب است. پزشکان معمولاً می‌توانند با گوش دادن به قلب و با استفاده از سونوگرافی قلب به نام اکوکاردیوگرام (echocardiogram)، تشخیص را انجام دهند.
روش درمانی اصلی با آنالوگ سوماتواستاتین مانند اکترئوتید یا لانروتید است تا ترشح مواد سمی تومور را مسدود کند. داروها (ادرار آورها) برای خلاص شدن از شر مایعات اضافی نیز می‌توانند کمک کنند. در برخی موارد، جراحی قلب ممکن است برای تعویض دریچه‌های آسیب دیده مورد نیاز باشد.
همچنین بخوانید:
- مزوتلیومای بدخیم چیست؟ تعریف، علائم، پیشگیری و درمان
- تومورهای کارسینوئید ریه چیست؟ انواع، علائم و درمان
- تومور ویلمز چیست؟ انواع، علائم، درمان
- سارکوم رحم (Uterine Sarcoma) چیست؟
مترجم: فاطمه فریادرس
سلام
خانم بنده در آپاندیس کارسنوئید داشت، برداشتند، قبل از آن معده کاملا اسیدی شده بود. بعد از ۲ سال ضربان قلب ناگهانی دارد
کجا مراجعه کنم و چه تستی را انجام بدیم
بهترین اقدام این است که با مراجعه به یک متخصص گوارش یا انکولوژیست (متخصص سرطان) شروع کنید. این متخصصان می‌توانند تشخیص دقیقی از وضعیت فعلی ارائه دهند و در صورت نیاز شما را به متخصص قلب یا غدد درون‌ریز ارجاع دهند.