کارآموزی کشت سلول در تحقیقات و سرطان

تکنیک کشت سلول یکی از بنیادی‌ترین فناوری‌ها در علوم زیستی و پزشکی محسوب می‌شود. این فناوری با فراهم آوردن امکان مطالعه دقیق‌تر روی سلول‌ها، دریچه‌های جدیدی را برای تحقیقات علمی، توسعه داروها، و درک بهتر از فرآیندهای بیولوژیکی گشوده است. تکنیک کشت سلولی همچنین به کاهش نیاز به استفاده از حیوانات آزمایشگاهی کمک شایانی کرده و نقش بسزایی در توسعه روش‌های جایگزین ایفا می‌کند.

آزمایشگاه دانش بنیان ژنیران با برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی در زمینه کشت سلولی، بستری مناسب برای آموزش و تجربه‌اندوزی دانشجویان و پژوهشگران فراهم می‌کند. این دوره‌ها که شامل آموزش‌های تئوری و عملی است، تمامی جنبه‌های مرتبط با کشت سلول را پوشش می‌دهد و شرکت‌کنندگان را به سطحی از تسلط می‌رساند که قادر به انجام مستقل پروژه‌های تحقیقاتی باشند.

ساختار دوره آموزشی کشت سلول در تحقیقات و سرطان

دوره کارآموزی کشت سلول در تحقیقات و سرطان در آزمایشگاه دانش بنیان ژنیران طی ۱۴ جلسه در مدت چهار هفته برگزار می‌شود. این جلسات شامل مباحث متنوعی نظیر اصول GLP (اصول بهینه آزمایشگاهی)، آشنایی با تجهیزات و محیط آزمایشگاه، تکنیک‌های استریلیزاسیون، آماده‌سازی محیط‌های کشت، جداسازی و پاساژ سلولی، ارزیابی زنده مانی سلول‌ها، آشنایی با مباحث علمی به روز ( مرگ برنامه ریزی شده سلول، ویزیکول های خارج سلولی و سلول‌های مزانشیمی) و ذخیره‌سازی نمونه‌های سلولی می‌باشد.

در ابتدای دوره، کارآموزان با فضای آزمایشگاه و تجهیزات موجود آشنا می‌شوند. در ادامه، مفاهیم پایه‌ای همچون اصول ایمنی، مدیریت پسماندهای زیستی، و نکات بهداشتی در کشت سلولی به صورت تئوری و عملی آموزش داده می‌شود. سپس، کارآموزان تحت نظارت اساتید مجرب، مهارت‌های عملی همچون کشت سلول‌ها، تعویض محیط کشت، تست های متداول و مهم در حوزه‌ی سلولی و بررسی آلودگی را تمرین می‌کنند.

ویژگی‌های دوره

این دوره‌ها با تاکید بر کار عملی طراحی شده‌اند تا شرکت‌کنندگان بتوانند مفاهیم تئوری را در عمل تجربه کرده و مهارت‌های لازم را کسب کنند. حضور مدرسین متخصص و استفاده از تجهیزات مدرن در آزمایشگاه دانش بنیان ژنیران، تضمین‌کننده کیفیت بالای آموزش می‌باشد.

گواهینامه‌ای که در پایان دوره به کارآموزان اعطا می‌شود، از اعتبار بالایی برخوردار بوده و می‌تواند به عنوان مدرکی معتبر در رزومه علمی شرکت‌کنندگان درج شود. این گواهینامه برای اپلای در مقاطع تحصیلی بالاتر، کسب بورسیه و پذیرش در دانشگاه‌های بین‌المللی نیز قابل استفاده است.

مزایای شرکت در دوره کشت سلول در تحقیقات و سرطان آزمایشگاه دانش بنیان ژنیران

• تجربه عملی: یادگیری تمامی تکنیک‌ها به صورت عملی و زیر نظر اساتید متخصص.
• آموزش جامع: پوشش تمامی مباحث پایه‌ای و پیشرفته در زمینه کشت سلول.
• افزایش فرصت‌های شغلی: ارتقاء مهارت‌های تخصصی که مورد تقاضای بازار کار و پژوهش هستند.
• تسهیل در مسیر آکادمیک: افزایش شانس پذیرش در دانشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی.

چشم‌انداز دوره‌های آموزشی

هدف این دوره‌ها، تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص در زمینه کشت سلولی است که بتوانند در پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی و داخلی نقش‌آفرینی کنند. آزمایشگاه دانش بنیان ژنیران با رویکردی نوآورانه و استفاده از آخرین دستاوردهای علمی، تلاش دارد تا نسل جدیدی از پژوهشگران را به جامعه علمی معرفی کند.

شرکت در این دوره‌ها فرصتی منحصر به فرد برای علاقه‌مندان به علوم زیستی و پزشکی فراهم می‌کند تا ضمن آشنایی با اصول و تکنیک‌های کشت سلولی، مهارت‌های خود را برای ورود به عرصه‌های پیشرفته پژوهشی و صنعتی تقویت کنند.

برای مشاهده بخش مرتبط روی لینک های زیر کلیک کنید :

آزمایشگاه کشت سلول ژنیران

خدمات کشت سلولی ژنیران

لیست امکانات و تجهیزات آزمایشگاه ژنیران

کارگاه های ژنیران

برای دانلود درسنامه دوره کشت سلول به صورت PDF روی تصویر بالا کلیک کنید…

سلول ها : واحد های اساسی زندگی

زنده بودن به چه معناست؟ نباتات ، انسان ها و …. همگی زنده و سنگ و خاک و … غیرزنده هستند. اما ویژگی های اساسی که موجودات زنده را از غیره زنده متمایز می کند چیست؟

پاسخ به این سئوال با تکیه بر حقیقت پایه ای که حدود ۱۷۵ سال پیش مطرح شده و تا امروز همواره در حال تکامل بوده، امکان پذیر شده است. تمام پدیده های زنده(ارگانیزم) از سلول ساخته شده است؛ واحدهای بسیار کوچک و واجد غشا که حاوی یک محلول آّبی کنسانتره از مواد شیمیایی است. نکته خارق العاده در مورد سلول ها توانایی آن ها در تولید نسخه های همسان از خودشان از طریق رشد و تقسیم دوتایی است.

ساده ترین فرم زندگی تک سلولی است. ارگانیسم های پیشرفته تر، مانند خود ما، از طریق رشد و تمایز سلول ها وارتباط آن ها یا یکدیگر از یک سلول مادر به وجود آمده اند. هر گیاه یا جانوری، یک کلنی بزرگ از سلول هایی است که هر یک از آن ها دارای عملکرد اختصاصی بوده و روابطشان نیز از طریق ارتباطات سلولی-سلولی تنظیم می شود.

سلول ها واحد های بنیادی حیات هستند. به این ترتیب علم زیست شناسی سلولی، علم مطالعه سلول ها و ساختار، عملکرد و رفتار آنها، به دنبال آن است تا درکی از زندگی و سازوکار آن ارائه کند. درک بهتر سلول ها، پی بردن به مسایل عمده تاریخی زندگی بر روی زمین امکان پذیر می شود؛ منشا حیات در زمین، تنوع شگفت انگیزی که طی میلیون ها سال تکامل حاصل شده است.

در همین زمان زیست شناسی سلولی شرایطی را فراهم کرده تا سوالی را در مورد خودمان پاسخ دهیم؛ ما از کجا آمده ایم؟ ما چگونه از یک سلول تخم به وجود می آییم؟ چگونه از بعضی جهات شبیه و از بعضی جهات متفاوت هستیم ؟ چگونه ما مریض می شویم و چگونه رشد می کنیم و می میریم .

یگانگی و تنوع سلول ها

هنگامی که داریم راجع به سلول صحبت می کنیم، منظورمان نوع خاصی از سلول ها نیست، بلکه منظور فقط ” سلول” است. سلول ها همگی شبیه به هم نیستند، در حقیقت آن ها بسیار متفاوت هستند. زیست شناسان تخمین زدند  که ممکن است بالغ بر ۱۰۰ میلیون نوع سلول مختلف بر روی سیاره ما زندگی کنند. شباهت باکتری ها و پروانه در چیست؟ سلول های گل رز چه شباهت هایی با سلول های دلفین دارد؟ سلول ها از لحاظ  و عملکردی و ظاهری بسیار متنوع اند.

بحث را با سایز شروع می کنیم سلول های باکتریایی فقط چند میکرومتر طول دارند. آن ها ۲۵ برابر کوچکتر از عرض یک تار موی انسان هستند. تخم قورباغه که یک تک سلول منفرد است حدود ۱ میلیمتر عرض دارد. اگر سلول باکتری را به اندازه یک انسان فرض کنیم، آنگاه قطر تخم قورباغه حدودا نیم مایل خواهد بود.

همچنین سلول ها از نظر شکل بسیار متفاوت هستند.  سلول ها عصبی در مغز شما بسیار طویل است؛ طول آن ها حدود ۱۰ هزار برابر عرضشان است و می تواند اطلاعات را به صورت سیگنال های الکتریکی با کیفیت بالا در طول خود انتقال دهند.

سلول های لایه سطحی در گیاهان ضخیم بوده و توسط یک لایه سلولزی استوار پوشانده می شود. اطراف این لایه، لایه ضد آب از موم قرار دارد. نوتروفیل یا ماکروفاژ موجود در بدن حیوان ها نیز در بافت های مختلف، شکل های مختلفی را نشان می دهند که هرکدام شرایط  خاصی را نشان می دهد.

سلول ها همچنین از نظر نیازمندی به مواد شیمیایی مختلف، متفاوت هستند در نیازمندی به مواد شیمیایی بعضی از آن ها برای زنده بودن به اکسیژن نیازدارند ولی وجود اکسیژن برای بعضی دیگر از سلول ها می تواند کشنده باشد. برخی از سلول ها پیش از انکه از اکسیژن استفاده کنند از نور خورشید و اب برای زندگی استفاده می کنند و برخی دیگر به ترکیبات پیچیده ای نیاز دارند که توسط سلول های دیگر تولید می شود.

این تفاوت ها در اندازه و شکل و دیگر نیاز های شیمیایی موجب ایجاد تفاوت در عملکرد سلول ها می شود. بعضی از سلول ها نیاز به فاکتورهای خاصی دارند تا بتوانند مواد خاصی همچون هورمون ، چربی و یا لاتکس را تولید کنند. موتورهای تولیدی دیگر مانند سلول های ماهیچه ای سوخت را سوزانده تا کارهای مکانیکی انجام دهند.

بعضی تغییرات اختصاصی می توانند شانس زنده ماندن سلول را تا حد  زیادی افزایش دهند. بعضی از این اختصاصی سازی ها می توانند برای زنده ماندن تک سلول ها بسیار مهم باشند. همچنین بعضی از ان ها می توانند زنده ماندن ارگانیسم های پیشرفته تر را گارانتی کنند.

همه سلول های زنده دارای شیمی پایه شبیه به هم هستند.

با تمامی اختلافات زیادی که درسلول های گیاهان و جانوران وجود دارد محققان شباهت های بی شماری را در موجودات زنده پیدا کرده اند. بنیادی ترین شباهت های سلول های مختلف عبارتند از: رشد، تولیدمثل، و توانایی تعامل با محیط اطراف.

اکتشافات انجام شده در بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی، تناقض بزرگ متفاوت بودن و در عین حال مشابه بودن سلول های مختلف را به خوبی تشریح می کند. اگرچه سلول های تمام پدیده های زنده، وقتی از بیرون مشاهده می شوند، بسیار متفاوت هستند، اما در درون اساسا مشابه هستند. هم اکنون ما می دانیم شباهت یک سلول با سلول دیگر تا حد زیادی به جزئیات بیوشیمیایی آن بستگی دارد.

در تمامی ارگانیسم ها اطلاعات ژنتیکی در مولکول DNA نهفته است. این اطلاعات توسط کدهای یکسان در میان سلول های مختلف رمزگذاری شده است. واحدهای سازنده مولکول DNA نیز در بین سلول های مختلف، یکسان است. همچنین این اطلاعات توسط یک ماشین مشابه در سلول های مختلف خوانده می شود. در هنگام تولید مثل ارگانیزم نیز، این اطلاعات توسط ماشین مشابه در میان سلول های مختلف همانندسازی می شود.

مولکول DNA در تمام سلول ها وجود دارد، واحد های سازنده آن نیز در تمام انواع سلول ها نوکلئوتید های چهارگانه هستند که در چیدمان های مختلف در کنار هم چیده شده اند. در هر نوع سلولی، اطلاعات نهفته در DNA خوانده شده و به مولکول RNA رونویسی می شود. بخشی از این مولکول های RNA به پروتئین ترجمه می شود. این جریان اطلاعات، از DNA به RNA به پروتئین، امروزه بنیان مرکزی زیست شناسی مولکولی نامیده می شود.

ژن ها دستورالعمل شکل عملکرد و رفتار پیچیده سلول ها هستند. ژنوم یک سلول دارای یک برنامه ژنتیکی است که به سلول اموزش می دهد در شرایط مختلف چگونه رفتار کند. در سلول های جنینی گیاهان و جانوران ژنوم باعث تکوین و رشد یک ارگانیسم بالغ با صدها نوع سلول متفاوت می شود. سلول های چربی، پوست، استخوان و سلول های عصبی بسیار متفاوت هستند.

با این وجود این سلول های “تمایزیافته” در طول تکوین از یک سلول تخم لقاح یافته تولید شده اند و نیز تمام آنها بر  روی کپی های یکسان و مشابه  راه های مختلفی  برای سلول های مختلفی است تا از ساختار ژنوم خود استفاده کنند. سلول های مختلف ، ژن های مختلفی را بیان می کنند که این یعنی پروتئین خاصی را تولید کند که تولید این پروتئین به مولکول DNA فقط جزء لیست خرید اختصاصی نیست که هر سلول باید دارای آن باشد در واقع هر سلول توانایی دارا بودن وظایف زیستی مختلفی را دارد که بر اساس محیط اطراف و تاریخش است.

انتخاب اینکه کدام کد DNA را در کدام شرایط فعال کند بسته به این است که در چه زمانی در چه شرایطی قرار دارد.

سلول ها در زیر میکروسکوپ

سلول ها نخستین بار در قرن ۱۷، زمانی میکروسکوپ اختراع شد قابل مشاهده شدند. برای چند صد سال بعد از آن تمام چیزی که ما در مورد سلول ها می دانیم از همین دستگاه به دست آمد. میکروسکوپ نوری از نور مرئی استفاده می کنند تا نمونه را به خوبی نشان دهد و به زیست  شناسان اجازه داد برای اولین بار ساختار داخلی موجودات زنده را بررسی کنند.

اگر چه این دستگاه در حال حاضر تغییرات مثبت زیادی را داشته و کمک بزرگی در بررسی جرئیات به دانشمندان کرده اما همچنان در نشان دادن جزئیات محدودیت های خاصی را دارد.

میکروسکوپ الکترونی در سال ۱۹۳۰ اختراع شده و بسیاری از محدودیت های میکروسکوپ نوری را برطرف کرد. این دستگاه  به جای نور ، از الکترون برای نشان دادن جزئیات استفاده می کند و مولکول های جدیدی را مورد مطالعه قرار دهد. این دستگاه و انواع دیگر میکروسکوپ ها همچنان ابزار ضروری در آزمایشگاه های پیشرفته زیست سلولی به شمار می آیند که هر روزه اطلاعات جدید و شگفت آوری را در مورد سلول هابه ما می دهند.

اختراع میکروسکوپ نوری پیشرو در کشف سلول

تامل در میکروسکوپ نوری وابسته به لنز های  مختلفی است که در قرن ۱۷ روز به روز قوی تر شد و این توانایی را به ما داد تا جرئیات را با چشم مصلح ببینیم استفاده از میکروسکوپ با چندین عدسی برای اولین بار توسط رابرت هوک انجام شد که سلول های یک چوب بند را در سال ۱۶۶۵ را مشاهده کرد و به اجتماع سلطنتی لندن ارائه داد.

او گفته این خانه های مربعی که در زیر میکروسکوپ دیده سلول نام داشته و در داخل آن بخش های مرده گیاه قرار دارد. بعدها او و همکار هلندی اش برای اولین بار موفق به دیدن سلول های زنده شدند. برای تقریبا ۲۰۰ سال این میکروسکوپ مختص افراد ثروتمند بوده و تا قرن ۱۹ برای استفاده عموم برای بررسی سلول ها آماده نشده بود.

میکروسکوپ نوری

میکروسکوپ نوری به ما اجازه می دهد تا اجزا را تا 1000 برابر بزرکتر دیده و جزئیات تاmm 2/0 از هم تفکیک کنیم 3 چیز برای مشاهده کردن تا میکروسکوپ نوری نیاز است 1 نور باید بر روی نمونه متمرکز باشده 2 نمونه باید با دقت تمام آماده شود 3 انتخاب لنز مناسب. میکروسکوپ فلورسنت رنگ های فلورسنت که برای رنگ آمیزی سلول ها استفاده می شود توسط این میکروسکوپ قابل مشاهده است ساختار کاری این میکروسکوپ شبیه نوع نوری آن است اما نور آن از دو فیلتر عبور می کند.

اولین فیلتر نور را قبل از رسیدن به نمونه فیلتر می کند تا فقط نور با طول موج مورد نظر به نمونه بتابد. فیلتر دوم از عبور نور اول پس از برخورد به نمونه جلوگیری کرده و تنها نور فلورسنت را نشان می دهد. نور در این میکروسکوپ بصورت درخشان در زمینه تاریک قابل مشاهده است

سلول های یوکاریوتی

سلول های یوکاریوتی عموما نسبت به سلول های پروکاریوتی بزرگتر و پیچیده تر هستند. برخی از آنها بصورت مستقل و تک سلولی زندگی می کنند و برخی دیگر ارگانیزم های پر سلولی را تشکیل می دهند. تمام ارگانیزم های پرسلولی، شامل گیاهان، جانوران و قارچ ها، از سلول های یوکاریوتی تشکیل شده اند. تمام سلول های یوکاریوتی دارای یک هسته هستند. هسته مرکز اطلاعات سلول است. هسته توسط دو لایه غشا که پوشش هسته ای را می سازند احاطه شده است. هسته محل تجمع مولکول های DNA است.

در میکروسکوپ نوری، مولکول های غول پیکر DNA پیش از تقسیم سلول و در زمانی که این مولکول ها در فشرده ترین حالت خود هستند قابل مشاهده می باشند. علاوه بر هسته، اندامک های غشادار دیگری نیز در سلول وجود دارد. میتوکندری یکی از اندامک های غشاداری است که در تمام سلول های یوکاریوتی وجود دارد. در میکروسکوپ فلورسنت، میتوکندری بصورت ساختارهای کرمی شکل و بصورت شبکه ای قابل مشاهده هستند. بر اساس مشاهدات میکروسکوپ الکترونی، میتوکندری هم مانند هسته دارای غشای دولایه است.

میتوکندری ها تولیدکننده های انرژی شیمیایی سلول هستند. آن ها انرژی حاصل اکسیداسیون مواد غذایی مانند قند را، برای تولید ATP مورد استفاده قرار می دهند. میتوکندری در این فرایند اکسیژن را مصرف و کربن دی اکسید تولید می کند. این فرایند تنفس سلولی نامیده می شود. به این ترتیب بدون میتوکندری، سلول های جانوری، گیاهی و قارچ ها نمی توانند با استفاده از اکسیژن انرژی ذخیره شده در مواد غذایی را استحصال کرده و مورد مصرف قرار دهند. غشا و میتوکندری، و کلروپلاست در سلول های گیاهی، تنها ارگانل های دو غشایی هستند.

شبکه اندوپلاسمی یکی دیگر از اندامک های غشادار بسیار حیاتی سلول های یوکاریوتی است. شبکه اندوپلاسمی محل ساخته شدن موادی هستند که قرار است از سلول ترشح شوند. در سلول هایی که برای ترشح پروتئین تخصص پیدا کرده اند این اندامک ها رشد کرده و بزرگ می شوند. دستگاه گلژی دیگر اندامک غشاداری است که محل پیرایش و بسته بندی موادی است که در شبکه اندوپلاسمی تولیده شده و قرار است که از سلول ترشح شده و یا به محل دیگری در درون سلول منتقل شوند.

لیزوزم ها نیز اندامک های غشاداری هستند که مسئول هضم درون سلولی مواد هستند و ذرات مواد غذایی جذب شده را هضم کرده و نیز مواد ناخواسته را تجزیه می کنند تا یا مورد بازیافت قرار گرفته و یا از سلول دفع شوند.

سیتوزول همچون ژله ای تشکیل شده از مولکول های بزرگ و کوچک است.

اگر غشای پلاسمایی و غشاهای اطراف اندامک هایی همچون هسته، شبکه اندوپلاسمی، دستگاه گلژی ، میتوکندری، کلروپلاست و غیره را از سلول های یوکاریوت خارج کنیم چیزی که باقی ماند سیتوزول است. در واقع به مجموع اندامک ها و سیتوزول با هم سیتوپلاسم گفته می شود. در بیشتر سلول ها سیتوزول بزرگترین بخش مجزای سلول را تشکیل می دهد.

سیتوزول شامل گروه های کوچک و بزرگی از مولکول ها است که نزدیک به هم در حالت فشرده قرار گرفته و یک ساختار ژل ابکی را به جای ساختار مایع تشکیل داده اند. سیتوزول محل انجام بسیاری از واکنش های شیمیایی ضروری برای حیات سلول می باشد.

اسکلت سلولی مسئول حرکت سلول است. اولین بار به وسیله میکروسکوپ الکترونی ساختار هایی رشته ای بلند و نازک در هم تنیده شده در سلول های یوکاریوتی مشاهده شد. این سیستم تشکیل شده از پروتئین های رشته ای سایتواسکلتون نامیده می شود.سیتواسکلتون از سه رشته (فیلامنت) اصلی تشکیل شده است. باریکترین فیلامنت، فیلامنت اکتین می باشد.

فیلامنت های اکتین در همه سلول های یوکاریوتی دیده می شوند و میزان ان ها در سلول های سازنده ماهیچه بسیار زیاد است زیرا اکتین ها سازنده بخش مرکزی ماشین انقباض عضله هستند. ضخیم ترین فیلامنت میکروتوبول ها هستند میله های توخالی تشکیل دهنده دوک های تقسیم. در زمان تقسیم سلولی دوک های تقسیم به انتقال صحیح و مساوی کروموزوم ها بین دو قطب سلول کمک می کنند. دسته سوم فیلامنت های حد

واسط هستند که از نظر ضخامت بین میکروتوبول ها و اکتین ها قرار دارند. سه دسته فیلامنت ها به کمک پروتئین های دیگر شبکه طناب مانندی را در جهت حفظ ساختار سلول و کنترل و هدایت حرکت سلولی ایجاد می کنند.

نقش اسکلت سلولی در تقسیم سلولی احتمالا باستانی ترین عملکرد اسکلت سلولی است. حتی در باکتری ها نیز پروتئین هایی وجود دارد که با فیلامان های اکتین و میکروتوبول های یوکاریوتی رابطه خویشاوندی دوری دارند و در هنگام تقسیم سلولی پروکاریوت ها فیلامان ها را تشکیل می دهند.

سیتوپلاسم پویا

اسکلت سلولی انبوهی از رشته های پروتئینی است که همواره در هم تنیده می شوند و مجددا از هم باز می شوند. فیلامان ها در طول چند دقیقه چندین بار تجمع پیدا کرده و ناپدید می شوند. پروتئین های حرکتی با استفاده انرژی نهفته در ATP در طول این شبکه ها حرکت کرده و ارگانل ها و اندامک ها را در سراسر سلول جابجا می کنند.

مشخصا دنیای درون سلول و نیز جزئیات ساختار آن با اولین مشاهده میکروسکوپی سلول ها شناخته نشد. آنچه که امروزه درباره سلول ها می دانیم، در طول زمان حاصل شده است. برخی از کشفیات کلیدی دنیای سلول ها در جدول ۱-۱ نمایش داده شده است.