اطلاعات عمومی، ویکی ژن
سلول بنیادی پرتوان چیست؟ کاربرد سلول های بنیادی پرتوان
سلول بنیادی پرتوان چیست؟
سلول های بنیادی پرتوان نوع خاصی از سلول های بنیادی هستند که به طور معمول فقط در مراحل اولیه رشد جنینی وجود دارند. سلول های بنیادی پرتوان، توانایی تشکیل هر سه لایه اصلی بدن (اکتودرم/اندودرم/ مزودرم) و حتی سلول های زاینده را دارند.
تحقیقات سلول‌های بنیادی در چند دهه اخیر با استفاده در درک بیماری، توسعه تکنیک‌های پزشکی احیاکننده و آزمایش ایمنی و اثربخشی داروهای جدید بسیار محبوب شده است.
انواع مختلفی از سلول‌های بنیادی وجود دارد. سلول‌های بنیادی بالغ، سلول‌های بنیادی پری ناتال، که می‌توان از بزرگسالان زنده اهدا کرد، سلول‌های بنیادی پرتوان بیشترین کاربرد را دارند و این سلول‌ها از جنین‌های سه تا پنج روزه برداشت می‌شوند.
پیشرفت‌ها در زمینه تحقیقات سلول‌های بنیادی به دلیل منشأ سلول‌های بنیادی پرتوان که بحث‌های اخلاقی را به همراه داشته است، مورد بحث و جدل قرار گرفته است.
سلول‌های بنیادی جنینی در این تحقیق بسیار مفید هستند زیرا سلول‌های بنیادی پرتوان دارای پتانسیل تمایز به هر سلول یا بافت انسانی هستند.
سلول‌های بنیادی بالغ و سلول‌های بنیادی پری ناتال در انواع سلول‌هایی که قادر به تمایز به آنها هستند محدودتر هستند. به همین دلیل، رشد کاربردهای سلول های بنیادی بر استفاده از سلول های بنیادی پرتوان متمرکز شده است.
نحوه به دست آوردن سلول‌های بنیادی پرتوان
در سال 1998، دانشمندی در دانشگاه ویسکانسین برای اولین بار با موفقیت سلول‌های بنیادی پرتوان را از رویان‌ها حذف کرد. به دست آوردن سلول‌های بنیادی از جنین‌های استفاده نشده یا دور ریخته شده یکی از منابع اصلی سلول‌های بنیادی پرتوان است.
در موش، پارتنوژنز (خود بارور) به عنوان روشی برای به دست آوردن سلول‌های بنیادی جنینی مورد بررسی قرار گرفته است. سلول‌های بنیادی جنینی بکر قادر به تمایز به دودمان فیبروبلاست هستند و ممکن است یک جایگزین بالقوه برای سلول‌های بنیادی جنینی باشند. سلول‌های بنیادی جنینی پارتنوژن نیز در انسان ایجاد شده و برای استخراج موفقیت آمیز سلول‌های بنیادی عصبی استفاده شده است.
روش دیگر برای به دست آوردن سلول‌های بنیادی پرتوان، انتقال هسته‌ای سلول سوماتیک است، که در آن یک تخمک اهدایی انسان با هسته یک سلول غیر جنسی از بدن، معمولاً یک سلول پوست، ترکیب می‌شود تا یک سلول بنیادی جنینی تولید شود.
اخیراً پیشرفت‌های زیادی در زمینه سلول‌های بنیادی پرتوان القایی (iPSCs) صورت گرفته است که برای غلبه بر مسائل اخلاقی مربوط به سایر اشکال به دست آوردن سلول‌های بنیادی جنینی ایجاد شده است. iPSCها با استفاده از فاکتورهای رونویسی برای برنامه ریزی مجدد سلول های سوماتیک ساخته می‌شوند، بنابراین نیازی به جنین یا تخمک اهدایی نیست.
کاربرد سلول‌های بنیادی پرتوان
سلول‌های بنیادی پرتوان در مدل سازی بسیاری از جنبه‌های بیماری، مسیرهای رشد و مسیرهای ترمیمی مفید هستند.
مدل سازی بیماری‌های انسانی
سلول‌های بنیادی پرتوان را می‌توان برای مدل سازی چگونگی توسعه و پیشرفت بیماری انسانی مورد استفاده قرار داد. سلول‌های بنیادی می‌توانند بلوغ و تمایز را در طول زمان به سلول‌های ضروری، اعصاب، سلول‌های استخوانی و اندام‌هایی که بدن انسان را تشکیل می‌دهند، مشاهده کنند.
پیروی از فرآیند تمایز، بینش های کلیدی را در مورد چگونگی ایجاد ناهنجاری ها و چگونگی منجر به بیماری که منجر به توسعه پیشگیری ها و درمان های مؤثرتر می شود، امکان پذیر می کند.
پزشکی بازساختی
یکی از کاربردهای عمده سلول‌های بنیادی پرتوان در پزشکی بازساختی است. در دهه 1950، سلول‌های بنیادی در پیوند مغز استخوان در بیمارانی که برای سرطان تحت پرتودرمانی و شیمی درمانی قرار می‌گرفتند، استفاده شد.
از آن زمان، تحقیقات استفاده از سلول‌های بنیادی پرتوان را در پزشکی بازساختی گسترش داده است، به طوری که اکنون در درمان فهرست رو به رشدی از بیماری‌ها و آسیب‌ها، از جمله آسیب‌های نخاعی، سوختگی، دیابت نوع 1، آمیوتروفیک اسکلروزیس، بیماری پارکینسون، بیماری آلزایمر، سکته مغزی، سرطان، بیماری قلبی و آرتروز استفاده می‌شود.
تحقیقاتی در مورد استفاده از سلول‌های بنیادی پرتوان برای پیوندها و پیوندهای اتولوگ انجام شده است، سلول‌های بنیادی پرتوان را می‌توان به سلول‌های جدید برای جایگزینی بافت‌های بیمار یا آسیب دیده در بدن انسان تمایز داد.
از آنجایی که سلول‌های بنیادی پرتوان پتانسیل تبدیل شدن به هر نوع سلولی را دارند، پتانسیل آنها برای استفاده در بازسازی بافت تقریبا نامحدود است.
آزمایش داروهای جدید
یکی دیگر از کاربردهای ارزشمند این نوع سلول‌های بنیادی در آزمایش داروهای جدید با استفاده از آزمایش‌های آزمایشگاهی است که ایمنی و کارایی آنها را تضمین می‌کند.
سلول‌های بنیادی به محققان این امکان را می‌دهند تا قبل از رسیدن به مرحله آزمایش‌های بالینی انسانی، چگونگی تأثیر داروهای جدید بر سلول‌ها و بافت‌های خاص را بررسی کنند. آزمایش دارو یک حوزه نوظهور استفاده از سلول‌های بنیادی پرتوان است، پیش بینی می‌شود که تأثیر عمده ای در بهبود اثربخشی داروهای جدید، کاهش سمیت بالقوه و عوارض جانبی آنها داشته باشد.
دستورالعمل‌های آینده
سلول‌های بنیادی پرتوان در حال حاضر در بسیاری از کاربردها استفاده می‌شوند و در بسیاری از زمینه‌های درمانی حیاتی هستند. در آینده، این احتمال وجود دارد که با ادامه تحقیقات، کاربردهای بیشتری از سلول‌های بنیادی پرتوان وجود داشته باشد.
همچنین بخوانید:
مترجم: حنانه بریمانی
