فیبرومیالژیا چیست؟ علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری

مقدمه‌ای بر فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا یک بیماری طولانی مدت است که باعث ایجاد درد گسترده، مشکلات خواب، خستگی و اختلالات شناختی می‌شود. کارشناسان بر این باورند که سیگنال‌های درد توسط مغز و اعصاب به صورت شدیدی تحریک می‌شوند و احساس درد را تقویت می‌کنند. هیچ آزمایش خون یا تصویربرداری عینی نمی‌تواند آن را شناسایی کند، بنابراین فیبرومیالژیا با معیارهای ذهنی و با حذف سایر علل احتمالی علائم، تشخیص داده می‌شود.

علائم و عوارض فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا علائم بسیار زیادی دارد. شامل درد گسترده، خستگی، مشکلات خواب، مشکلات حافظه، اختلالات گوارشی و بسیاری از چیزهایی است که ممکن است حتی متوجه آن نباشید، بخشی از این بیماری هستند.

درحالیکه علائم فیبرومیالژیا به خوبی درک نشده‌اند، اما بسیار واقعی هستند. ممکن است سطوح نسبتاً ثابتی از علائم فیبرومیالژیا داشته باشید یا ممکن است دوره‌هایی از علائم خفیف (رفع) یا علائم شدید ناگهانی را تجربه کنید.

این مقاله طیف کاملی از علائم احتمالی فیبرومیالژیا و احساس آن‌ها را شرح می‌دهد، بنابراین شما و پزشکتان می‌توانید فیبرومیالژیا را شناسایی کرده و درمان مناسب را برای خود بیابید.

علائم دردهای مرتبط با فیبرومیالژیا

علامت مشخصه فیبرومیالژیا درد گسترده‌ای است که می‌تواند از خفیف تا دردهای ناتوان‌کننده متغیر یا در نوسان باشد. درد گسترده در هر دو طرف بدن به علاوه بالا و پایین کمر وجود دارد.

در فیبرومیالژیا، مغز سیگنال‌های درد را به روش‌های غیر طبیعی پردازش می‌کند. این منجر به ایجاد انواع درد غیر معمول می‌شود:

پردردی، که یک پاسخ شدید به محرک‌های دردناک است (“افزایش حجم” درد)

آلودینیا، که درد ناشی از محرک‌هایی است که معمولاً دردناک نیستند، مانند لمس کردن یا گرما و سرمای متوسط.

پارستزی، که احساسات غیرطبیعی عصبی از جمله گزگز، سوزش یا خارش است.

برخی افراد نیز دردی دارند که به صورت امواج در بدن حرکت می‌کند. در فیبرومیالژیا معمولاً انواع مختلفی از علائم درد وجود دارد.

کلمه فیبرومیالژیا به معنای درد بافت همبند (فیبرو) و درد عضلانی (میو) (آلژیا) است. درحالیکه این موارد در این بیماری صادق‌اند، علائم فیبرومیالژیا از جمله درد عصبی، اختلال عملکرد شناختی، و موارد دیگر نیز در آن دیده می‌شود.

درد فیبرومیالژیا ممکن است روز به روز یا حتی در طول روز تغییر کند. ممکن است:

• تیز
• پراکنده
• ضربان‌دار
• مانند درد چاقو

باشد.

اندازه‌گیری درد گسترده، امتحان نقطه حساس نامیده می‌شود. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی درد را در 18 نقطه (9 جفت) در سراسر بدن بررسی می‌کنند. این بخشی از روش اولیه تشخیص فیبرومیالژیا بوده و می‌توان از آن برای سنجش موفقیت درمان‌ها استفاده کرد.

ممکن است از درد در نقاط حساس آگاه نباشید، اما زمانی که به آن نقاط فشار وارد می‌شود دردناک هستند.

علائم عضلانی و مفاصل

فیبرومیالژیا یک بیماری مفصلی مانند آرتریت نیست، اما می‌تواند علائم مرتبط با مفصل را ایجاد کند. بیشتر و احتمالاً همه موارد فیبرومیالژیا شامل علائم بافت نرم، از جمله عضلات و بافت‌های همبند (تاندون‌ها، رباط‌ها و فاسیا) است.

علائم عضلانی و مفصلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خشکی بدن در صبح
• اسپاسم یا انقباض عضلانی (فاسیکولاسیون)
• ضعف عضلانی به خصوص در پاها
• تورم منتشره و غیرالتهابی اندام‌ها، دست‌ها و پاها
• درد مفاصل در اطراف محل اتصال تاندون‌ها به استخوان‌ها و ماهیچه‌ها
• اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)

تحقیقات نشان می‌دهد که این علائم فیبرومیالژیا با افزایش ناتوانی در عملکرد مرتبط است. آن‌ها می‌توانند منجر به کاهش سرعت راه رفتن، گام‌های کوتاه‌تر و مشکلات تعادلی در سطحی مشابه آرتریت روماتوئید یا استئوآرتریت شوند.

برای تشخیص فیبرومیالژیا، لازم نیست همه علائم احتمالی فیبرومیالژیا را داشته باشید.

علائم شناختی

“مه فیبرو” که به “مه مغزی” نیز معروف است، یکی از علائم فراگیر فیبرومیالژیا است. علائم اختلال عملکرد شناختی عبارتند از:

• فراموشی
• گیجی
• مشکل در تمرکز
• از دست دادن موقت آشنایی با محیط اطراف
• اختلال در درک
• مشکل در بیان کلمات (دیسفازی)
• مشکل جهت یابی (توپوگرافگنوزیا)
• مشکل در پردازش اطلاعاتی که می‌شنوید (اختلال پردازش شنوایی مرکزی)
• مشکل در پردازش اعداد یا ریاضی (نارسایی حساب)

بسیاری از افرادی که با این بیماری زندگی می‌کنند، اختلال عملکرد شناختی را به اندازه خود درد ناتوان کننده می‌دانند.

علائم موجود در میزان انرژی و خواب

در فیبرومیالژیا، احساس خستگی چیزی فراتر از خستگی معمولی است – این خستگی مداوم است که با استراحت بهبود نمی‌یابد. این خستگی مزمن احساس مه آلود بودن و سرگیجه را تشدید کرده و به تشدید افسردگی کمک می‌کند.

فیبرومیالژیا ارتباط نزدیکی با آنسفالومیلیت میالژیک/سندرم خستگی مزمن (ME/CFS) دارد. آن‌ها علائم مشابه و برخی فیزیولوژی زمینه‌ای مشترک داشته و بسیاری از افراد هر دوی آن‌ها را دارند.

خستگی یکی از مشخص‌ترین علائم فیبرومیالژیا است که از هر پنج نفری که به آن مبتلا هستند، چهار نفر به آن مبتلا می‌شوند.

خستگی ناشی از فیبرومیالژیا اغلب مشکلات خواب را به همراه دارد.

علائم و اختلالات خواب عبارتند از:

• خواب سبک
• تحرکات هیپنیکی
• آپنه انسدادی خواب
• سندرم پای بیقرار (RLS)
• بی‌خوابی

درمان اختلالات خواب می‌تواند به شما کمک کند تا هم استراحت بهتری داشته باشید، و هم اینکه سایر علائم فیبرومیالژیا نیز کاهش یابند.

علائم عصبی

همانند درد، علائم حسی عصبی فیبرومیالژیا ناشی از واکنش غیرطبیعی مغز شما به محرک‌های طبیعی است.

علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• میگرن مزمن
• سرگیجه
• غش (سنکوپ)
• حساسیت به دما، رطوبت و فشار اتمسفر
• حساسیت به نور (فوتوفوبیا)
• حساسیت به صدا (هیپراکوزیس)
• حساسیت به بوها (هیپراسمی)

درحالیکه علت آن به خوبی شناخته نشده است، اعتقاد بر این است که علائم تا حد زیادی به انتقال دهنده.های عصبی بیش فعال (پیام رسان‌های شیمیایی در مغز) و تحریک بیش از حد مسیرهای عصبی خاص مربوط می‌شود.

علائم گوارشی و دفعی

مشکلات گوارشی در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا رایج است، به طوری که 50٪ آن‌ها با علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) تشخیص داده می‌شوند.

علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نفخ
• حالت تهوع
• گرفتگی شکم
• اسهال
• یبوست
• سوء هاضمه
• دفع مکرر گاز
• مشکل در بلع (دیسفاژی)
• تکرر ادرار
• درد در هنگام ادرار (دیسوریا)
• اسپاسم مثانه
• درد هنگام مقاربت جنسی (دیسپارونی)
• افراد مبتلا به فیبرومیالژیا اغلب مبتلا به سیستیت بینابینی (IC) هستند، وضعیتی که باعث درد مزمن مثانه می‌شود.

علائم روانی

فیبرومیالژیا و افسردگی ارتباط نزدیکی با هم دارند. برخی از آن‌ها ممکن است به دلیل تاثیر عاطفی طولانی مدت این بیماری باشد.

با این حال، برخی از دانشمندان بر این باورند که این به دلیل چیزی است که در دو شرایط مشترک وجود دارد: اختلال در تنظیم ناقل عصبی. هم فیبرومیالژیا و هم افسردگی شامل مشکلات زیر هستند:

• سروتونین
• نوراپی نفرین
• دوپامین

به همین دلیل است که حتی اگر افسردگی ندارید، ممکن است برای فیبرومیالژیا داروهای ضدافسردگی تجویز شود.

علاوه بر افسردگی، سایر علائم فیبرومیالژیا روانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• اضطراب یا حملات پانیک
• اضطراب فراگیر
• نوسانات خلقی
• تحریک پذیری
• حدود 86 درصد از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا انتظار می‌رود در مقطعی از زندگی خود دچار یک دوره افسردگی اساسی شوند.

علائم تولید مثلی

اعتقاد بر این است که هورمون‌ها در فیبرومیالژیا نقش علت و معلولی دارند. از یک طرف، اعتقاد بر این است که هورمون‌ها باعث ایجاد علائم می‌شوند. به عنوان مثال، ممکن است بروز علائم مربوط به چرخه قاعدگی را داشته باشید.

از سوی دیگر، فیبرومیالژیا ممکن است باعث عدم تعادل هورمونی شود که باعث ایجاد علائم دستگاه تناسلی، عمدتاً در زنان می‌شود.

علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پریودهای بسیار دردناک
• درد لگن
• درد مزمن فرج (ولودینیا)
• یائسگی زودرس (نارسایی زودرس تخمدان)
• از دست دادن میل جنسی، ناتوانی جنسی، و اختلال نعوظ در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا شایع است. اما اعتقاد بر این است که آن‌ها به جای خود فیبرومیالژیا، به درمان افسردگی و اضطراب می‌پردازند.

چه زمانی باید به یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کرد؟

علائم فیبرومیالژیا ممکن است عجیب به نظر برسند، به خصوص زمانی که علائم می.آیند و می‌روند و حتی می‌توانند ساعت به ساعت تغییر کنند. مطمئن باشید که شما اولین کسی نیستید که چنین احساسی در مورد آن دارید و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی که فیبرومیالژیا را درمان می‌کنند به همه این‌ها واقف است.

• اگر هر یک از علائم زیر را دارید باید با ارائه دهنده خود صحبت کنید:
• درد مزمن، شدید یا مکرر که در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می‌کند.
• دردی که باعث ایجاد استرس عاطفی، اضطراب یا افسردگی شما می‌شود.
• خستگی مزمن
• ناتوانی در تمرکز یا تفکر
• درد به همراه سایر علائم بالقوه فیبرومیالژیا که شما را نگران می‌کند.
• در قرار ملاقات خود، سعی کنید فقط روی علائم “بزرگ” تمرکز نکنید، زیرا ممکن است آن‌ها را به مسیر اشتباه سوق دهد. یک تصویر کامل، شامل تمام علائمی که تجربه کرده‌اید ارائه دهید.
• اگر ارائه دهنده شما به خوبی فیبرومیالژیا را درک نمی‌کند، به یک روماتولوژیست مراجعه کنید. این پزشک متخصص در بیماری‌های اسکلتی عضلانی و خود ایمنی است.

سوالات متداول

• اولین نشانه‌های معمول فیبرومیالژیا چیست؟

علائم اولیه بسیار متفاوت است و فیبرومیالژیا می‌تواند به طور ناگهانی یا تدریجی شروع شود. مراقب علائم اصلی باشید:

1. درد
2. خستگی
3. اختلال عملکرد شناختی
4. بی‌خوابی
5. سردرد (به خصوص تغییر در نوع سردرد، دفعات یا شدت)
6. افسردگی
7. مشکلات گوارشی

• محل‌های رایج درد فیبرومیالژیا کجاست؟

بر اساس معیارهای تشخیصی، فیبرومیالژیا باید شامل دردهای گسترده (هر دو طرف بدن، بالا و پایین کمر) باشد.

درد موضعی بیشتر شایع است اما از فردی به فرد دیگر و حتی روز به روز در همان فرد متفاوت است. ثابت‌ترین ناحیه درد احتمالاً ستون فقرات است.

• عود علائم فیبرومیالژیا چه احساسی دارد؟

در طول عود، علائم به طور کلی شدیدتر هستند. این درد گاهی اوقات به عنوان میگرن تمام بدن توصیف می‌شود. خستگی به ویژه مانند احساس مه آلود شدن مغز رایج است.

• آیا کووید می‌تواند باعث فیبرومیالژیا شود؟

تا کنون، به نظر می‌رسد که علائم کووید-19 طولانی مدت ممکن است شامل فیبرومیالژیا یا حداقل علائم بسیار شبیه به آن باشد. به نظر می‌رسد که مردان و افراد چاق در معرض خطر بیشتری برای این موضوع هستند.

همچنین، مشخص شده است که عفونت COVID-19 در افرادی که قبلاً فیبرومیالژیا دارند باعث عود بیماری می‌شود.

• آیا فیبرومیالژیا باعث افزایش وزن می‌شود؟

بله، می‌تواند. اعتقاد بر این است که این به دلیل عوامل متعددی است:

بی‌تحرکی بیشتر به دلیل علائم فیبرومیالژیا و افسردگی

تغییرات احتمالی در متابولیسم ناشی از بیماری

داروهایی که با افزایش وزن مرتبط هستند، به ویژه لیریکا (پره گابالین)

به نظر می‌رسد حمل وزن اضافی نیز علائم فیبرومیالژیا را بدتر می‌کند.

چگونه فیبرومیالژیا تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص با حذف علل دیگر آغاز می‌شود.

فیبرومیالژیا یک اختلال دشوار برای تشخیص است. از آنجاییکه درک آن بسیار دشوار است، هیچ توافق روشنی در مورد اینکه چه اقداماتی می‌توان برای تأیید آن استفاده شود، وجود ندارد. علاوه بر این، حتی اگر نشانه‌هایی از این اختلال را داشته باشید – از جمله درد و خستگی مزمن گسترده – آزمایش‌ها و تصاویر اغلب کاملاً طبیعی به نظر می‌رسند.

تنها راه برای تشخیص فیبرومیالژیا این است که «تشخیص از طریق رد سایر بیماری‌ها» را آغاز کنید.

این می‌تواند یک فرآیند پر زحمت باشد که در آن ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما بسیاری از علل احتمالی علائم را بررسی کرده و احتمال وجود سایر بیماری‌ها را از بین می‌برد.

معیارهای تشخیصی

از آنجاییکه هیچ آزمایشی برای تأیید فیبرومیالژیا وجود ندارد، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما باید برای تشخیص تنها به پانل علائم شما تکیه کند. تشخیص معمولاً توسط یک متخصص پزشکی معروف به روماتولوژیست که در بیماری‌های اسکلتی عضلانی و اختلالات خود ایمنی تخصص دارد، نظارت می‌شود. برخی از متخصصان مغز و اعصاب و پزشکان عمومی نیز ممکن است تجربه نظارت بر ارزیابی را داشته باشند.

معیارهای تشخیص توسط کالج آمریکایی روماتولوژی (ACR) در سال 1990 ایجاد شد و سپس در سال 2010 به روز گردید تا امکان رویکرد عملی‌تری برای تشخیص فراهم شود. به جای تشخیص این اختلال بر اساس تاریخچه و محل درد، دستورالعمل‌های فعلی به ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی دستور می‌دهد تا سه معیار اصلی را ارزیابی کنند:

1. درد چقدر گسترده است و چگونه علائم را تجربه می‌کنید؟
2. این که آیا علائم حداقل برای سه ماه در این سطح باقی مانده است یا خیر؟
3. آیا هیچ توضیح دیگری برای علائم وجود ندارد؟

سیستم معیارهای تشخیصی فیبرومیالژیا ACR مبتنی بر امتیاز شامل ارزیابی به نام شاخص درد گسترده (WPI) و دیگری به نام مقیاس شدت علائم (SS) است.

درحالیکه سیستم ACR معمولاً استفاده می‌شود، مخالفان خود را دارد که معتقدند فیبرومیالژیا نباید به عنوان یک اختلال صرفا جسمی (فیزیکی) ارزیابی شود، بلکه باید عوامل روانی و استرس‌های روانی-اجتماعی را نیز ارزیابی کرد.

تشخیص استثنایی

قبل از ارزیابی دقیق علائم فعلی شما، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی باید سایر بیماری‌ها یا اختلالات با علائم و ویژگی.های مشابه را رد کند. بسته به دامنه علائمی که دارید (هضمی، ادراری، روانی و غیره)، لیست علائم می‌تواند بسیار گسترده شود.

از جمله احتمالات:

• بیماری آدیسون
• اعتیاد به الکل
• آرتروز عمومی
• سندرم گیلن باره
• کم کاری تیروئید
• پرکاری پاراتیروئید
• لوپوس
• بیماری لایم
• بدخیمی‌ها
• مولتیپل اسکلروزیس (MS)
• میاستنی گراویس (MG)
• پلیمیالژیا روماتیکا
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• روماتیسم مفصلی
• سندرم شوارتز-جامپل
• اسکلرودرمی
• چالش در تشخیص فیبرومیالژیا این است که سایر بیماری‌ها اغلب می‌توانند همزمان با فیبرومیالژیا وجود داشته و علائم مشابه یا همپوشانی داشته باشند. برای مثال، اگر آرتریت یا آپنه خواب تشخیص داده شود، ممکن است برخی از علائم کلیدی را تجربه کنید ولی همه علائم را ممکن است تجربه نکنید.

به همین دلیل است که داشتن پزشک با تجربه و آشنا با فیبرومیالژیا واقعاً می‌تواند کمک کند، و تمایزات ظریف را تشخیص دهند.

شاخص درد گسترده

شاخص درد گسترده (WPI) بدن را به 19 بخش تقسیم می‌کند که هر یک از این بخش‌ها به عنوان یک ناحیه مشخص درگیری در نظر گرفته می‌شود. به ازای هر “بله” شما ۱ نمره می‌گیرید.

همچنین ممکن است از شما خواسته شود که نوع درد خود را مشخص کنید (مانند درد شدید یا منتشر) یا نقاط حساس (نقاط محرک درد) را در نظر بگیرید که قبلاً برای تشخیص اهمیت داشتند.

19 محل درد موجود در ارزیابی عبارتند از (از بالا به پایین):

• فک راست
• فک چپ
• گردن
• شانه راست
• شانه چپ
• بالای بازوی راست
• بالای بازوی چپ
• پایین دست راست
• پایین دست چپ
• قسمت بالایی پشت
• پایین کمر
• قفسه سینه
• شکم
• ران راست / باسن / بالای ران
• ران چپ / باسن / بالای ران
• بالای پای راست
• بالای پای چپ
• ساق پای راست
• ساق پای چپ

حداکثر امتیاز برای WPI=19 است.

مقیاس شدت علائم

مقیاس شدت علائم (SS) چهار علامت را ارزیابی می‌کند که در تشخیص فیبرومیالژیا تعریف می‌شوند. 1 به معنی علائم خفیف؛ 2 به معنی علائم متوسط; و 3 به معنی علائم جدی است. امتیاز صرفاً بر اساس شدت علائمی است که در هفته گذشته رخ داده است.

چهار علامت ارزیابی شده در معیارها عبارتند از:

• خستگی
• اگر بعد از بیدار شدن از خواب احساس شادابی نمی‌کنید
• علائم شناختی (شامل مشکل در تمرکز، گیجی، و اختلال در درک)
• علائم جسمی (احساسات فیزیکی مانند درد، سرگیجه، حالت تهوع، غش یا اختلالات روده)

حداکثر امتیاز در مقیاس SS=12 است.

تایید تشخیص

اگر هیچ توضیح دیگری برای علائم شما یافت نشد، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما بررسی خواهد کرد که آیا امتیازات ترکیبی WPI و SS شما یکی از دو معیار ACR برای تشخیص احتمالی فیبرومیالژیا را برآورده می‌کند یا خیر:

امتیاز WPI 7 یا بیشتر و نمره SS 5 یا بیشتر

امتیاز WPI از 3 تا 6 و نمره SS 9 یا بیشتر

پس از آن، اگر ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی بتواند تشخیص دهد که علائم شما حداقل به مدت سه ماه در همان سطح یا مشابه بوده است، به طور رسمی تشخیص داده می‌شود که مبتلا به فیبرومیالژیا هستید.

پس از تایید تشخیص، شما و ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود می‌توانید بررسی گزینه‌های درمانی را آغاز کنید. این می‌تواند یک فرآیند طولانی و طولانی دیگر باشد، اما می‌تواند شما را در مسیر سلامتی بهتر و بهبودی پایدار قرار دهد.

سوالات متداول

• چگونه یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی فیبرومیالژیا را تشخیص می‌دهد؟

فیبرومیالژیا بر اساس شاخص درد گسترده (WPI) و مقیاس شدت علائم (SS) تشخیص داده می‌شود. WPI مکان‌های درد را شناسایی می‌کند درحالیکه SS علائم دیگر از جمله خستگی، کیفیت خواب، مشکلات شناختی، و علائم جسمی مانند سرگیجه، غش، حالت تهوع و اختلالات روده را ارزیابی می‌کند.

• “18 نقطه حساس” فیبرومیالژیا چیست؟

معیارهای تشخیصی قدیمی برای فیبرومیالژیا مبتنی بر داشتن حداقل 11 نقطه از 18 نقطه حساس خاص در جلوی گردن، زیر استخوان ترقوه، پشت گردن، پشت شانه‌ها، تیغه‌های شانه، آرنج‌ها، قسمت بالایی و قسمت‌های خارجی باسن و قسمت داخلی زانوها بود.

• چه آزمایش‌های پزشکی فیبرومیالژیا را بررسی می‌کند؟

متأسفانه هیچ آزمایش خونی وجود ندارد که تشخیص فیبرومیالژیا را تأیید کند. مطالعات تصویربرداری نیز معمولا در فیبرومیالژیا طبیعی به نظر می‌رسد. فیبرومیالژیا بر اساس علائم و تاریخچه و پس از رد سایر بیماری‌ها تشخیص داده می‌شود.

نحوه درمان فیبرومیالژیا

رویکردهای سنتی و مکمل‌ها برای درمان

درمان فیبرومیالژیا بر کاهش علائم متمرکز است. هیچ درمانی وجود ندارد. از آنجاییکه علائم هیچ یک از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا شبیه هم نیستند، برنامه‌های درمانی باید چند وجهی بوده و متناسب با انواع و شدت علائمی که فرد تجربه می‌کند تنظیم شود.

فیبرومیالژیا یک بیماری دردناک است. درمان‌ها ممکن است شامل داروهای بدون نسخه (OTC) و نسخه‌ای، درمان‌های فیزیکی و حمایتی، کاهش استرس، تغییر سبک زندگی و درمان‌های مکمل باشد که می‌تواند درد شما را کاهش داده و کیفیت زندگی شما را بازگرداند.

این مقاله به تشریح گزینه‌های درمانی فیبرومیالژیا و چگونگی کمک به شما در مدیریت علائم و شروع احساس بهتر می‌پردازد.

داروهای بدون نسخه (OTC)

درد ویژگی تعیین کننده فیبرومیالژیا است و درمان بر مدیریت آن متمرکز است. هدف از درمان دارویی، درمان طیف متنوعی از علائم فیبرومیالژیا با کمترین دارو ممکن و در عین حال گرفتن بهترین نتیجه است.

مسکن‌ها

مسکن‌های بدون نسخه (OTC) – مسکن‌های درد – مانند تایلنول (استامینوفن) ممکن است درد حاد فیبرومیالژیا را با عوارض جانبی اندک، تسکین دهند.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ادویل (ایبوپروفن) و آلو (ناپروکسن) ممکن است باعث تسکین درد شوند، اما نباید برای مدت طولانی استفاده شوند. فیبرومیالژیا یک بیماری التهابی نیست. استفاده منظم از اکثر NSAIDها ممکن است خطر خونریزی معده، زخم معده، نارسایی کلیه و بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد.

داروهای با نسخه‌

به عنوان بخشی از برنامه درمانی شما، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است یک یا چند داروی دیگر را برای کمک به مدیریت علائم و به حداقل رساندن عوارض جانبی تجویز کند. این‌ها ممکن است شامل مسکن‌ها، داروهای ضد افسردگی، ضد تشنج‌ها، شل کننده‌های عضلانی و انواع دیگر داروهای خوراکی باشد.

مسکن‌ها

اگر NSAIDهای OTC برای شما کارساز نیستند، ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است مسکن‌های قوی را تجویز کند. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی تجویزی مانند سلبرکس (سلکوکسیب) یا ولتارن (دیکلوفناک) نیز خطرات مشابهی با همتایان OTC خود دارند، اما اگر در کم‌ترین دوز موثر ممکن نگهداری شوند، می‌توانند برای تسکین کوتاه مدت مناسب باشند.

داروهای مخدر معمولاً برای درمان فیبرومیالژیا توصیه نمی‌شوند، مگر در موارد شدید. ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند نسخه‌ای با دوز پایین اولترام (ترامادول) را برای استفاده کوتاه مدت برای جلوگیری از عودهای حاد فیبرومیالژیا در نظر بگیرد.

داروهایی مانند Vicodin (هیدروکودون) و OxyContin (اکسی کدون) دیگر توصیه نمی‌شوند.

داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی بیشتر برای درمان خلق و خوی شما هستند. آن‌ها همچنین برای کاهش درد، خستگی و افسردگی استفاده می‌شوند و همچنین می‌توانند به خواب شما کمک کنند.

دو داروی ضد افسردگی که توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای فیبرومیالژیا تایید شده است، که هر دو مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) هستند. آن‌ها با جلوگیری از جذب مجدد سروتونین و نوراپی نفرین توسط سلول‌ها عمل می‌کنند و با انجام این کار، سطح بیشتری از این انتقال دهنده‌های عصبی را در بدن ایجاد می‌کنند.

داروهای ضد افسردگی مورد تایید FDA

سیمبالتا (دولوکستین): دوز اولیه 30 میلی‌گرم در روز است که به دوز هدف 60 میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد.

ساولا (milnacipran): دوز اولیه 12.5 میلی‌گرم یک بار در روز مصرف می‌شود و به 50 میلی‌گرم دو بار در روز افزایش می‌یابد. (در موارد شدید ممکن است حداکثر دوز روزانه 200 میلی‌گرم استفاده شود.)

عوارض جانبی ممکن است شامل تهوع، خشکی دهان، یبوست، کاهش اشتها، خواب آلودگی، افزایش تعریق، مشکلات جنسی و بی‌قراری باشد.

سایر داروهای ضد افسردگی معمولاً بدون برچسب برای درمان فیبرومیالژیا تجویز می‌شوند، از جمله داروهای SSRI مانند Celexa (سیتالوپرام)، Lexapro (اسکیتالوپرام)، Paxil (پاروکستین)، و Zoloft (سرترالین).

درحالیکه داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای نسل قدیمی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، الاویل با دوز پایین (آمی تریپتیلین) به عنوان یک خواب آور موثر بوده و در عین حال به کاهش درد مزمن و افسردگی کمک می‌کند. استفاده می‌تواند منجر به وابستگی شود.)

داروهای ضد تشنج

داروهای ضد تشنج که معمولاً برای درمان تشنج و صرع استفاده می‌شوند، در درمان فیبرومیالژیا مؤثر هستند.

لیریکا (پره گابالین) اولین ضد تشنج تایید شده توسط FDA برای درمان فیبرومیالژیا است. اگر پزشک شما این را برای شما تجویز کند، درمان احتمالاً با دوزهای کمتر قبل از رسیدن به حداکثر دوز روزانه 300 میلی‌گرم یا 450 میلی‌گرم برای قرص طولانی رهش (یک بار در روز) آغاز می‌شود. عوارض جانبی شایع شامل سرگیجه، خواب آلودگی و افزایش وزن است.

سایر داروهای ضد تشنج، مانند نورونتین (گاباپنتین)، مکانیسم اثر مشابهی را ارائه می‌دهند و ممکن است به همان اندازه موثر عمل کنند. Vimpat (لاکوزامید) و Keppra (لوتیراستام) نیز استفاده می‌شوند.

شل کننده‌های عضلانی

به نظر می‌رسد شل کننده‌های عضلانی نیز در موارد خاصی کمک کنند، و دانشمندان دقیقاً دلیل آن را مطمئن نیستند، اگرچه می‌تواند به نحوه تداخل فیبرومیالژیا با خواب ترمیمی مرتبط باشد.

از آنجاییکه بیدار شدن از خواب بدون حس شادابی یکی از علائم رایج فیبرومیالژیا است، پیشنهاد شده است که بازگرداندن الگوهای خواب طبیعی ممکن است حساسیت فرد را نسبت به درد کاهش دهد.

از آنجاییکه شل کننده‌های عضلانی می‌توانند باعث خواب آلودگی شوند، معمولاً شب‌ها درست قبل از خواب مصرف می‌شوند.

دو نوع از شل کننده عضلات که معمولا برای درمان فیبرومیالژیا استفاده می‌شود، فلکسریل (سیکلوبنزاپرین) و زانافلکس (تیزانیدین) هستند. عوارض جانبی ممکن است شامل خشکی دهان، سرگیجه، حالت تهوع و تاری دید باشد.

سایر داروها

اگر فیبرومیالژیا باعث ایجاد علائم گوارشی مانند یبوست یا اسهال می‌شود، پزشک ممکن است داروهای دیگری را توصیه کند. این‌ها می‌توانند شامل ملین‌ها، داروهای ضد اسهال مانند ایمودیوم (لوپرامید) یا لوموتیل (دیفنوکسیلات) و ضد اسپاسم مانند نورپرامین (دزیپرامین) باشند.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا رایج است و اعتقاد بر این است که مسیرهای بیماری مشابهی دارد.

داروهای آزمایشی

تعدادی از شرکت‌های داروسازی به دنبال تایید FDA برای داروهای جدید فیبرومیالژیا هستند، که برخی از آن‌ها امیدوارتر از سایرین هستند.

IMC-1: یک داروی تحقیقاتی، IMC-1 داروی ضد ویروسی فامسیکلوویر را با داروی ضد التهابی سلبرکس (سلکوکسیب) ترکیب می‌کند. یک کارآزمایی کنترل‌شده با دارونما فاز 2 نشان داد که IMC-1 سطح درد را در بیش از یک سوم شرکت‌کنندگان به نصف کاهش داد (نتیجه کمی بهتر از Cymbalta).

افیما (فلوپیرتین): این داروی غیرافیونی مدت‌هاست در اروپا برای درمان فیبرومیالژیا استفاده می‌شود. با این حال، آژانس دارویی اروپا در سال 2013 استفاده از آن را به دلیل خطر بالای سمیت کبدی محدود کرد. این دارو درحالیکه در سال 2008 برای تایید به FDA ارسال شد، هنوز در ایالات متحده تاییدیه دریافت نکرده است.

Xyrem (سدیم اکسی‌بات): این آرام‌بخش مخدر بدون برچسب برای درمان فیبرومیالژیا استفاده می‌شود. در سال 2010 توسط FDA به دلیل نگرانی در مورد سوء استفاده رد شد. همچنین به نام JZP-6 شناخته می‌شود، داروی نارکولپسی حاوی نوعی گاما هیدروکسی بوتیرات (GHB) است، یک ماده شیمیایی

درمان‌های اضافی

علاوه بر داروها، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی‌تان ممکن است شما را به متخصصان ارجاع دهد تا به غلبه بر چالش‌های فیزیکی یا عاطفی که ممکن است با آن‌ها مواجه باشید، کمک کنند.

درحالیکه ما تمایل داریم فیبرومیالژیا را یک بیماری اعصاب بدانیم، اما درواقع یک وضعیت چند بعدی است که در آن افسردگی، اضطراب و اختلالات مربدط به سلامتی نقش دارند.

برای این منظور، می‌توانید از مراجعه به متخصصان زیر بهره‌مند شوید:

روانشناسان می‌توانند مشاوره ارائه دهند و از درمان شناختی رفتاری (CBT) برای تقویت شادی با اصلاح احساسات، رفتارها یا افکار ناکارآمد استفاده کنند.

اگر از افسردگی، حملات پانیک و اختلالات اضطرابی مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) رنج می‌برید، روانپزشکان می‌توانند به شما کمک کنند. این موارد معمولا در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا دیده می‌شود. برای اطمینان از عدم همپوشانی یا تضاد درمان‌های دارویی، هماهنگی نزدیک با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی مورد نیاز است.

فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به شما در بهبود قدرت و سلامت جسمانی کمک کنند. آن‌ها راه‌هایی را به شما آموزش می‌دهند که کشش و ورزش را به گونه‌ای انجام دهید که علائم شما را تشدید نکند. همچنین می‌توانند درمان‌هایی را برای کاهش درد و بهبود وضعیت بدن برای عملکرد مؤثرتر عضلات ارائه دهند.

کاردرمانگران می‌توانند ابزارها و استراتژی‌هایی را برای انطباق با چالش‌های زندگی با فیبرومیالژیا در اختیار شما قرار دهند. ممکن است شامل صرفه جویی در انرژی، مدیریت درد، تکنیک‌های آرام سازی، حل مسئله، بهداشت خواب باشند.

درمان‌های خانگی و سبک زندگی

انتخاب‌ سبک زندگی سالم، مانند فعال بودن و توجه آنچه می‌خورید، می‌تواند در کاهش علائم فیبرومیالژیا نقش داشته باشد.

ورزش

طبق گفته کالج روماتولوژی آمریکا، ورزش یکی از موثرترین درمان‌ها برای فیبرومیالژیا است. بنابراین حتی اگر غرایز شما به شما بگوید که از ترس ایجاد درد حرکت نکنید، حرکت نکردن فقط اوضاع را بدتر می‌کند.

با کار کردن و ایجاد تدریجی قدرت و انعطاف پذیری، به تدریج حساسیت خود را نسبت به درد کاهش می‌دهید. کار بر روی یک برنامه ورزشی با فیزیوتراپیست راهی عالی برای شروع است.

به عنوان یک امتیاز اضافی، ورزش تولید اندورفین را تحریک می‌کند، هورمونی که نه تنها اثر ضد درد دارد بلکه می‌تواند خلق و خوی شما را نیز بالا ببرد.

رژیم غذایی سالم و کاهش وزن

رژیم غذایی و کاهش وزن نیز مهم هستند. حمل وزن اضافی بر بار ساختاری عضلات و مفاصل شما می‌افزاید. همچنین کارایی سیستم قلبی عروقی شما را کاهش می‌دهد و شما را بیش از پیش خسته می‌کند.

انجام اقداماتی برای بهبود رژیم غذایی، سلامت کلی شما را بهبود می‌بخشد، که به نوبه خود می‌تواند به علائم شما کمک کند. یک مطالعه نشان داد که بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا که رژیم غذایی FODMAP را اتخاذ کردند، توانستند وزن خود را کاهش دهند و علائم خود را بهبود بخشند.

الکل که یک ماده مرتبط با افسردگی است نیز باید کنار گذاشته شود و حتی ممکن است لازم باشد از مصرف آن اجتناب شود. همچنین ترک سیگار نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد، زیرا مطالعات متعدد سیگار کشیدن را با افزایش شدت درد و بدتر خوابیدن در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا مرتبط دانسته‌اند.

تغییرات رژیم غذایی ممکن است کمک کند

درحالیکه هیچ “رژیم غذایی خاصی برای فیبرومیالژیا” وجود ندارد، اکثر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی یک برنامه غذایی متعادل شامل موارد زیر را تایید می کنند:

• میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل
• لبنیات کم چرب و پروتئین بدون چربی
• چربی‌های سالم مانند روغن زیتون
• اجتناب از کافئین،
• پرهیز از غذاهای فرآوری شده، غذاهای سرخ شده و شکر تصفیه شده

طب مکمل و جایگزین

افرادی که با بیماری‌های مزمن مواجه هستند اغلب به طب مکمل و جایگزین (CAM) به عنوان ابزاری برای مراقبت از سلامت جسم و روان خود روی می‌آورند. این امر به ویژه برای شرایطی مانند فیبرومیالژیا که علت آن به طور کامل شناخته نشده است، صادق است.

اگر به دنبال یک روش درمانی جایگزین هستید، حتماً به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود در مورد آن اطلاع دهید تا مطمئن شوید که نه در درمان شما تداخل دارد (همانطور که داروهای گیاهی مانند خار مریم گاهی اوقات می‌توانند انجام دهند) و نه به شما آسیبی وارد می‌کند. این واقعیت که چیزی “طبیعی” است به این معنی نیست که ذاتاً ایمن است.

درمان‌های ذهن و بدن

درمان‌های ذهن و بدن مجموعه‌ای از روش‌ها هستند که اغلب توسط افراد مبتلا به بیماری مزمن برای کاهش اثرات فیزیولوژیکی استرس و در عین حال افزایش رفاه جسمی و عاطفی استفاده می‌شوند. در شرایطی مانند فیبرومیالژیا، هر عملی که می‌تواند پاسخ سخت بدن به آن را کاهش دهد.

در میان برخی از تمرینات مفیدتر ذهن و بدن:

• مراقبه ذهن روشی است که در آن یاد می‌گیرید به افکاری که ممکن است باعث استرس شوند، واکنش منفی نشان ندهید.
• تصویرسازی هدایت شده تکنیکی است که در آن تصاویر ذهنی برای القای آرامش ایجاد می‌کنید.
• تمرینات تنفس عمیق (پرانایاما) از تکنیک‌های تنفس ریتمیک برای القای حالت مراقبه استفاده می‌کنند.
• یوگا و تای چی تمرکز حواس را با حرکت ترکیب کرده تا دقت بیشتری در کنترل بدن به دست آورند.
• ماساژ درمانی، مانند رهاسازی میوفاشیال، با هدف کاهش تنش عضلانی و استرس به آرامی انجام می‌شود.
• آرام سازی پیشرونده عضلانی (PMR) تکنیکی است که در آن به طور سیستماتیک عضلات سراسر بدن خود را منقبض و شل می‌کنید تا آرامش را القا کنید.
• بیوفیدبک از یک مانیتور الکترونیکی برای کمک به مشاهده و کنترل پاسخ استرس استفاده می‌کند.

داروهای مکمل

داروهای طبیعی، از جمله گیاهان، عصاره‌ها، ویتامین‌ها و گزینه‌های طب سنتی چینی (TCM) توسط برخی به عنوان فرم‌های مکمل درمان پذیرفته می‌شوند. از جمله مواردی که ممکن است برای افراد مبتلا به فیبرومیالژیا مزایایی داشته باشد:

کاپکایسین، جزء فعال فلفل چیلی، به صورت کرم، اسپری و پچ موجود است. برای درمان اشکال مختلف نورالژی (درد عصبی) استفاده شده، بی خطر در نظر گرفته می‌شود اما ممکن است باعث قرمزی موضعی، خارش یا سوزش شود. یک مطالعه در سال 2013 در ایتالیا گزارش داد که استفاده از کرم موضعی کپسایسین 0.075 درصدی که سه بار در روز به مدت شش هفته استفاده می‌شود، 30 درصد باعث کاهش درد می‌شود.

5-HTP (5-هیدروکسی تریپتوفان)، یک اسید آمینه که ممکن است به افزایش سطح سروتونین کمک کند. در حالیکه  این مکمل به طور کلی بی خطر در نظر گرفته می‌شود، اطلاعات کمی در مورد اثربخشی آن در درمان فیبرومیالژیا وجود دارد.

ماری جوانای پزشکی به دلیل توانایی در کاهش درد، بهبود خلق و خو و بهبود خواب شناخته شده است. یک مطالعه کوچک در اسرائیل که در سال 2018 انجام شد، گزارش داد که افرادی که از حشیش پزشکی برای فیبرومیالژیا استفاده می‌کردند، دردشان بهبود یافته بود و بسیاری از آن‌ها توانستند دوز داروی خود را کاهش دهند.

خلاصه

فیبرومیالژیا یک بیماری پیچیده است که هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال، درمان‌هایی برای کمک به تسکین علائم درد، کمک به استراحت و حفظ کیفیت معقول زندگی در دسترس هستند. درمان‌ها شامل داروها، ورزش، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی و حتی درمان‌های مکمل است. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند با شما همکاری کند تا برنامه‌ای برای دستیابی به اهداف شخصی و زندگی خوب ایجاد کند.

سخنی پایانی

فیبرومیالژیا می‌تواند یک وضعیت ناامید کننده باشد زیرا دانشمندان هنوز چیزهای زیادی در مورد این اختلال و نحوه درمان آن دارند. علاوه بر این، برخی از درمان‌های فیبرومیالژیا برای برخی افراد بسیار خوب عمل می‌کنند و برای برخی دیگر اصلاً جواب نمی‌دهند.

برای این منظور، باید صبور باشید و با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود کار کنید تا درمان‌هایی را بیابید که برای شما به‌عنوان یک فرد بهترین نتیجه را دارد. گاهی اوقات، ممکن است به نظر یک فرآیند آزمون و خطا باشد، اما، با پشتکار، می‌توانید یک برنامه درمانی جامع را بر اساس اهداف شخصی و سبک زندگی خود تنظیم کنید.

اگر تصمیم به بررسی درمان‌های مکمل یا جایگزین دارید، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود را در جریان نگه دارید تا بتواند پاسخ شما را ردیابی کند و برای هر گونه عوارض جانبی یا تعامل احتمالی نظارت داشته باشد.

سوالات متداول

• آیا غذایی باعث بروز درد فیبرومیالژیا می‌شود؟

گمان می‌رود که غذاهای فرآوری شده، قند، گلوتن و چربی‌های ناسالم می‌توانند علائم فیبرومیالژیا را ایجاد کنند. با این حال، شواهد علمی محدودی برای تأیید آن وجود دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که داشتن یک رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان و منیزیم، سلنیوم و ویتامین‌های D و B12 می‌تواند علائم را کاهش دهد.

• آیا باید از یخ یا گرما برای درد فیبرومیالژیا استفاده کرد؟

هر گرما می‌تواند به تسکین درد و سفتی مرتبط با درد فیبرومیالژیا کمک کند، درحالیکه یخ می‌تواند درد حاد را کاهش دهد.

• آیا Tylenol، Advil یا Aleve برای درد فیبرومیالژیا بهتر است؟

Tylenol برای تسکین درد فیبرومیالژیا توصیه می‌شود. درحالیکه Advil و Aleve همچنین می‌توانند درد را تسکین دهند، آن‌ها داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) هستند که خطر خونریزی معده و سایر عوارض جانبی را به همراه دارند.

فیبرومیالژیا یک بیماری التهابی نیست، بنابراین NSAIDها ممکن است به اندازه سایر انواع ضددرد مفید نباشند.

• آیا ماری جوانا درد فیبرومیالژیا را تسکین می‌دهد؟

ممکن است. یک مطالعه منتشر شده در سال 2018 نشان داد که حشیش پزشکی به کاهش علائم فیبرومیالژیا از جمله درد، خستگی و افسردگی کمک می‌کند. در طول مطالعه، نیمی از شرکت کنندگان توانستند سایر داروهای مورد استفاده برای درمان علائم فیبرومیالژیا را متوقف کنند.

همچنین بخوانید:

• آنژیوادم (Angioedema) چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان
• برادی کاردی چیست؟ انواع، علائم، تشخیص و درمان
• لیکن پلان چیست؟ انواع، علائم تشخیص و درمان
• هایپوترمی چیست؟ انواع، تشخیص، علائم و علل

منبع

مترجم: شقایق مرتاضی