مطالعات توصیفی: انواع، کاربردها، مزایا و محدودیت‌ها

فهرست مطالب نمایش

مقدمه‌ای بر مطالعات توصیفی

یک توصیف ساده از وضعیت سلامت یک جامعه، بر اساس داده‌های معمول در دسترس یا داده‌های به‌دست‌آمده در بررسی‌های خاص، اغلب اولین گام در تحقیقات اپیدمیولوژیک (Epidemiological) است. چنین مطالعه‌ای به عنوان مطالعه توصیفی نامیده می‌شود.
یک مطالعه توصیفی، همانطور که از نام آن پیداست، توزیع بیماری، آسیب یا سلامتی را در یک جمعیت توصیف می‌کند و بار بیماری یا میزان قرار گرفتن در معرض آن را مشخص می‌کند.
مطالعات توصیفی محض هیچ تلاشی برای آنالیز ارتباط بین قرار گرفتن در معرض بیماری و اثر آن نمی‌کنند.
آن‌ها الگوهای بیماری یا عوامل تعیین کننده بیماری را از نظر زمان، مکان و شخص به طور مختصر بیان می‌کنند.
این مطالعات معمولا بر پایه آمار مرگ و میر هستند و ممکن است الگوهای مرگ را بر اساس سن، جنس، نژاد یا قومیت در دوره‌های زمانی مشخص یا در کشورهای مختلف بررسی کنند.
آن‌ها یک پیامد بهداشت و سلامت را با ویژگی‌های مختلف یک فرد (برای مثال نژاد، سن یا جنس)، مکان (موقعیت جغرافیایی) و زمان (یک سال خاص یا یک بازه زمانی) توصیف می‌کنند. برای مثال، آمار مرگ و میر وبا در سال 1854 در لندن 40 درصد بود (John Snow در کتاب شیوع وبا در لندن).
نتایج این مطالعات برای درک وضعیت سلامت جمعیت، ایجاد فرضیه‌هایی در مورد علل بیماری‌ها و اطلاع‌رسانی در مورد برنامه‌ریزی و ارزیابی برنامه‌ها استفاده می‌شود. به عبارت دیگر اپیدمیولوژی توصیفی، توزیع بیماری را توصیف می‌کند.

انواع مطالعات توصیفی

انواع مطالعات توصیفی عبارتند از:

گزارش‌های موردی یا سری موارد
مطالعات همبستگی یا اکولوژیک (Correlational or ecologic study)
مطالعات مقطعی (Cross-sectional study)
بررسی‌های شیوع (Prevalence survey)

مطالعات توصیفی که افراد را مورد بررسی قرار می‌دهند، می‌توانند به صورت گزارش موردی (گزارش یک مورد منفرد از یک بیماری یا ارتباط غیرمعمول)، سری موارد (شرح چند مورد مشابه) و مطالعات مقطعی باشند. مطالعات توصیفی که جمعیت‌ها یا گروه‌ها را به عنوان واحد مشاهده، بررسی می‌کنند، به عنوان مطالعات اکولوژیکی شناخته می‌شوند.

کاربردهای مطالعات توصیفی

اپیدمیولوژی توصیفی، تنوع غیر تصادفی در توزیع بیماری، آسیب یا سلامتی را شناسایی می‌کند.
کارکرد آن‌ها توصیف “چه کسی، چه چیزی، چرا، کی، کجا” بدون توجه به فرضیه، برجسته کردن الگوهای بیماری و عوامل مرتبط است.
این کار به پزشک بهداشت عمومی اجازه می‌دهد تا فرضیه‌های قابل آزمایشی در مورد این‌که چرا چنین تغییراتی رخ می‌دهد، بسازد.
اپیدمیولوژی توصیفی مشخص می‌کند که چه کسی تحت تاثیر قرار گرفته و چه زمانی و در کجا این وضعیت در جامعه یا جمعیت مورد علاقه اتفاق می‌افتد. این مطالعات یک ابزار مهم برای برنامه‌ریزی و طرح‌ریزی خدمات سلامت است.
مطالعات توصیفی محض به ندرت صورت می‌پذیرد، اما داده‌های توصیفی در گزارش‌های آمار سلامت، منبع ایده‌هایی مفید برای مطالعات اپیدمیولوژیک هستند.
اطلاعات توصیفی محدود (مانند اطلاعات ارائه شده در یک سری از موارد) که در آن ویژگی‌های چند بیمار مبتلا به یک بیماری خاص توصیف شده اما با جمعیت مرجع مقایسه نمی‌شوند، اغلب سبب برانگیختن انگیزه شروع یک مطالعه اپیدمیولوژیک دقیق‌تر می‌شوند.

به عنوان مثال، مطالعه توصیفی در سال 1981 از چهار مرد جوان که قبلاً یک نوع نادر از ذات‌الریه داشتند، اولین مورد از مطالعات اپیدمیولوژیک در مورد این بیماری بود که در طیف گسترده‌ای انجام و به عنوان سندرم نقص ایمنی اکتسابی (acquired immunodeficiency syndrome (AIDS)) شناخته شد.

مزایای مطالعات توصیفی

انجام مطالعات توصیفی (از جمله مطالعات اکولوژیکی) عموماً نسبتاً سریع، آسان و ارزان است.
داده‌های مربوط به در معرض بیماری بودن، اغلب فقط در سطح همان ناحیه در دسترس هستند.
تفاوت میزان در معرض بیماری بودن بین نواحی ممکن است بزرگ‌تر از سطح فردی باشد و بنابراین به راحتی قابل بررسی است.
استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی برای بررسی چارچوب فضایی مربوط به بیماری و در معرض آن بودن، امکان‌پذیر است.

محدودیت‌ها

یک مطالعه توصیفی محدود به توصیف وقوع یک بیماری در یک جمعیت است.
قادر به آزمون فرضیه‌ها نیست.
نقاط ضعف گزارش‌های موردی و سری موارد این است که گروه مقایسه (شاهد) ندارند، نمی‌توان آن‌ها را برای بررسی ارتباط آماری آزمایش کرد، و به‌ویژه در معرض سوگیری انتشار (Publication bias) قرار دارند (مخصوصاً در مواردی که گزارش‌ها/ مجموعه‌های موردی، اثربخشی یک مداخله را توصیف می‌کنند).

همچنین بخوانید:

منبع

مترجم: صادق حسینی‌کیا

از این مطلب چقدر راضی بودید؟

روی ستاره کلیک کنید تا نظرتون ثبت بشه