میکروسکوپ چیست؟

میکروسکوپ چیست؟

آزمایشگاه ژنیران دارای میکروسکوپ فلورسانت اینورت مدل IM-3FL از Optika و میکروسکوپ های نوری مدل b292 از Optika و مدل CHS از Olympus می‌باشد.

تمامی زیست شناسان در شاخه های مختلف نیاز به دستگاه های اپتیکی جهت مشاهده و آنالیز نتایج خود دارند. چرا که چشم غیر مسلح انسان فقط در محدوده نور های مرئی بوده و قدرت تفکیک بالایی ندارد. میکروسکوپ در انواع مختلف یکی از اساسی ترین ابزار آزمایشگاه های زیست شناسی می باشد.

زمانی که رابرت هوک 400 سال پیش اولین مدل میکروسکوپ خود را ساخت، توانست جهان را با اصلی ترین مفهوم حیات، یعنی سلول، آشنا کند. با اختراع میکروسکوپ علم زیست شناسی تحولی بزرگ پیدا کرده و دانشمندان توانستند فرضیه های مختلف را با مشاهدات خود زیر میکروسکوپ تطبیق دهند. امروزه میکروسکوپ ها بر اساس نیاز در انواع مختلف ساخته می شوند. یکی از ساده ترین انواع آن میکروسکوپ ساده نوری می باشد. تمامی میکروسکوپ ها یک اساس کاری پایه دارند.

میکروسکوپ ها در انواع مختلف همگی شامل یک منبع نوری، لنز و عدسی های مختلف و پیچ های تنظیمی می باشند. ابتدا نور از منبع نوری ساطع شده و از نمونه عبور کرده و سپس وارد لنز های مختلف با بزرگنمایی های متفاوت گشته و در نهایت تصویر نمونه با بزرگنمایی دلخواه نمایان می شود. عموما منبع نوری خود شامل یک پیچ تنظیمی بوده که شدت نور را تنظیم می کند. همچنین دو پیچ تنظیمی به عدسی میکروسکوپ متصل شده و فاصله عدسی با نمونه را تنظیم می کند.

یکی از این پیچ ها ماکرو و دیگری میکرو می باشند. پیچ ماکرو فاصله عدسی با نمونه را با سرعت بیشتری و پیچ میکرو فاصله را با سرعت کمتری تنظیم می کند. دو پیچ تنظیمی متصل به نمونه در میکروسکوپ ها تعبیه شده که نمونه را در محور X و Y در سطح جابجا می کند تا بتوان محلی از نمونه را که مورد بررسی است با سهولت بیشتری یافت. همچنین میکروسکوپ ها دارای عدسی های مختلف بوده که هر کدام از آن ها بزرگنمایی مختلفی را عرضه کرده و می توان آن ها را به راحتی جابجا کرد.

میکروسکوپ های نوری می توانند در انواع مختلف ساده، مرکب، استریو، فازکنتراست، زمینه تاریک و فلورسانس ساخته شوند.

میکروسکوپ ساده فقط از یک عدسی و یا ترکیب چند عدسی باهم تشکیل شده و قدرت بزرگنمایی پایینی دارد. میکروسکوپ مرکب از اجتماع 2 یا چند عدسی ساخته شده و بزرگنمایی بسیار بیشتری را عرضه می کند. میکروسکوپ استریو نیز جهت مشاهده اجسام با بزرگنمایی اندک می باشد. در این نوع میکروسکوپ نور به جای عبور از خلال نمونه، به نمونه تابیده شده و انعکاس آن از عدسی عبور می کند. میکروسکوپ فاز کنتراست نیز تغییر فاز های رنگی نمونه را به شکل طیف تفرقی ارائه می دهد.

میکروسکوپ زمینه تاریک یک قابلیت است که امروزه در تمامی میکروسکوپ ها به عنوان آپشن اضافه می شود. در این نوع از میکروسکوپ، نور به شکل مخروط به نمونه تابیده شده و نمونه در یک زمینه تاریک دیده می شود.

میکروسکوپ فلورسانس نیز یکی از انواع میکروسکوپ های نوری بوده و منبع نوری آن از نوع فرابنفش می باشد. برای مشاهده نمونه، ابتدا سلول ها توسط موادی با خاصیت فلورسانت رنگ آمیزی شده و سپس زیر میکروسکوپ فلورسانس بررسی می شوند. با تابش نور با طول موج مشخص،  الکترون اتم های مواد فلورسانت تهییج شده و از خود نور در محدوده مرئی ساطع می کنند.

اهمیت این نوع میکروسکوپ در بررسی اختصاصی سلول ها می باشد. به عنوان مثال سلول هایی که یک نوع خاصی از آنتی ژن را تولید می کنند، می توان با آنتی بادی های آنتی ژن مورد نظر تیمار کرده و سپس با اتصال پروب های فلورسنت به آنتی بادی تیمار شده، از تولید آنتی ژن در سلول اطلاع یافت.

میکروسکوپ اینورت (inverted microscope) نیز از انواع میکروسکوپ ها بوده و بیشتر جهت بررسی فلاسک های کشت سلول مورد استفاده قرار می گیرد. سیستم میکروسکوپ اینورت همانند میکروسکوپ نوری می باشد فقط با این تفاوت که لنز مربوط به میکروسکوپ که در بالای نمونه قرار گرفته است، در میکروسکوپ اینورت همانطور که از نامش مشخص است در پایین نمونه قرار می گیرد. چرا که فلاسک های کشت سلول قطر زیادی دارند و مانع نزدیک شدن لنز از بالا می شوند.

همچنین از طرفی جهت جلوگیری از آلودگی نمی توان سلول ها را از فلاسک خارج کرده و به لام منتقل نمود. از طرفی در کشت سلول سلول ها به کف فلاسک چسبیده و هدف از بررسی آن با میکروسکوپ، نمایش دادن وضعیت سلول ها درون فلاسک می باشد نه خارج از آن. لذا این نوع میکروسکوپ جهت سهولت کار، لنز بزرگنمایی در زیر نمونه قرار گرفته است. میکروسکوپ اینورت می تواند به سیستم فلورسانس نیز مجهز باشد.

آزمایشگاه ژنیران دارای انواع میکروسکوپ های نوری مرکب، زمینه تاریک و اینورت فلورسانس از بهترین جنس و کیفیت می باشد.

لیست تجهیزات آزمایشگاه ژنیران

آشنایی با داستگاه های آزمایشگاهی