فهرست مطالب
نمایش
کاندیدا تروپیکالیس چیست؟
- کاندیدا تروپیکالیس یک شکل مخمری از قارچ است که در میزبان‌های نوتروپنیک بیماری‌زا است و از طریق جریان خون به اندام‌های محیطی منتشر می‌شود.
- از نظر بیماری زایی و ویژگی‌های بالینی با کاندیدا آلبیکنز ارتباط نزدیکی دارد.
- کاندیدا تروپیکالیس یک قارچ سیستمیک رایج است که افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و مشکلات سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- درمان‌های رایج برای عفونت تهاجمی کاندیدا تروپیکالیس، آمفوتریسین B، اکینوکاندین‌ها، ضد قارچ‌های تری آزول با طیف وسیع است.
- همچنین زمانی که میکروبیوتای طبیعی در میزبان انسان با مصرف عوامل ضدمیکروبی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها به خطر بیفتد یا زمانی که سطح قند در سیستم بالا باشد، باعث ایجاد عفونت می‌شود.
زیستگاه کاندیدا تروپیکالیس
- Candida tropicalis یکی از گونه‌های قارچی است که از آب دریا، رسوبات دریا، گل‌ولای، روده ماهی دریایی، گیاهان حرا، جلبک‌های دریایی و میگو به دست می‌آید.
- بنابراین، آنها به طور گسترده در محیط‌های دریایی گرمسیری و نیمه گرمسیری پراکنده هستند.
- همچنین به طور عمده در روده انسان، سطوح میوه، انواع غذاها و خاک یافت می‌شود.
- سلول C. tropicalis (20 میکرولیتر) در محیط کشت RPMI 1640 حاوی 10 درصد سرم جنین گاوی در دمای 37 درجه سانتی گراد به مدت 12 ساعت تلقیح شد. سلول‌ها با رنگ آمیزی گرم و با میکروسکوپ نوری با بزرگ‌نمایی 100× مشاهده شدند. A-D به ترتیب نشان دهنده کلاس I-IV است.
ویژگی‌های مورفولوژیکی Candida tropicalis
- کاندیدا تروپیکالیس یک سلول نباتی به شکل گرد یا بیضی شکل با قطر 10-2 میکرومتر است.
- این گونه از قارچ‌های کاندیدا به تولید رنگ‌دانه‌های رنگی در محیط‌های کشت به رنگ‌های قرمز، صورتی یا نارنجی معروف هستند.
- آنها دو شکلی هستند و بلاستوکونیدیاهای تک سلولی را تشکیل می‌دهند.
- آنها با جوانه زدن تک قطبی یا دو قطبی تولید مثل می‌کنند.
- جوانه‌های بلاستوکونیدیا روی ساقه‌هایی که سوزنی شکل هستند تشکیل می‌شوند.
- جوانه‌ها دارای رنگ‌دانه و جداره هستند که شبه هیف‌ها را تشکیل می‌دهند.
ویژگی‌های محیط کشت کاندیدا تروپیکالیس
- Candida tropicalis در دمای بهینه 25-35 درجه سانتیگراد (77-95 درجه فارنهایت) رشد می‌کند.
- رشد آنها در محیط‌های داری قند و چربی صورت می‌گیرد.
- سابورو دکستروز آگار یا آگار دکستروز سیب‌زمینی مخمری، اشکال کرم رنگ یا سفید متمایل به خاکستری، کدر، صاف، نرم و کرمی یا چروکیده یا زبر تولید می‌کند. این محیط رشد کنیدی را سرکوب می‌کند؛ اما تشکیل میسلیوم را تقویت می‌کند.
- آگار ذرت، کنیدی رشد یافته (بلاستوکونیدیا) تولید می‌کند.
- آنها همچنین می‌توانند در دکستروز آگار سیب‌زمینی، گلوکز_سیب‌زمینی، سیب‌زمینی_هویج، آب گوجه فرنگی و لوبیا قرمز رشد کنند.
پاتوژنز کاندیدا تروپیکالیس
کاندیدا تروپیکالیس یکی از شایع‌ترین گونه‌های کاندیدا است که در میزبان انسان کلنی می‌شود و باعث عفونت‌های بیماری‌زا در پوست انسان، دستگاه گوارش و همچنین در دستگاه تناسلی_ادراری زنان می‌شود.
انتقال کاندیدا تروپیکالیس
- شایع‌ترین راه انتقال، انتقال بیمارستانی بین کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و بیماران است.
- این قارچ که عمدتاً در بیماران دارای نقص ایمنی و مبتلا به HIV/AIDS، سرطان، لوسمی و پیوند اعضا یافت می‌شود، باعث ایجاد عفونت قارچی به نام کاندیدیازیس در سیستم‌های مختلف بدن می‌شود.
عوامل بیماری‌زای Candida tropicalis
- اسپورهای بلاستوکونیدیال در برابر چندین فاکتور محیطی مقاوم هستند که به آن اجازه می‌دهد در محیط‌های میزبان طبیعی و انسانی رشد کند؛ بنابراین، آنها می‌توانند بیش از 24 ساعت قبل از اینکه به میزبان دیگری منتقل شوند، روی دست زنده بمانند.
- توانایی کلونیزاسیون کاندیدا تروپیکالیس با تشکیل یک بیوفیلم در سطح پوشش سلولی اپیتلیال و اندوتلیال مرتبط است.
- چسبندگی به دلیل ترشح آنزیم‌های آنزیمی مانند پروتئاز است که به قارچ‌ها اجازه می‌دهد تا به پوشش اپیتلیال نفوذ کنند و باعث عفونت شوند.
- آنزیم‌های پروتئاز به هیدرولیز پیوندهای پپتیدی کمک می‌کنند و به اتصال و کلونیزاسیون به بافت‌های عمیق منجر می‌شوند و از این رو باعث عفونت اندام می‌شوند.
- فسفولیپیدها، فسفولیپیدها را هیدرولیز می‌کنند که به نفوذ نوک هیف به داخل غشای سلول اپیتلیال و به داخل سیتوپلاسم کمک می‌کند.
سایر عواملی که به کلونیزاسیون قارچ‌ها در پوشش سلول‌های اپیتلیال و اندوتلیال کمک می‌کنند عبارت‌اند از:
- سیستم ایمنی بدن میزبان
- تجویز طولانی مدت عوامل ضد میکروبی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها
- استفاده از کاتتر برای مدت طولانی
- استفاده بیش از حد از داروهای ضد قارچ
ویژگی‌های بالینی عفونت کاندیدا تروپیکالیس
عفونت‌های ناشی از Candida tropicalis با توجه به موضع قرارگیری قارچ‌ها متفاوت است. تظاهرات بالینی مختلف عبارت‌اند از:
-
کاندیدیازیس سطحی و مخاطی
- این بیماری با برفک دهان (کاندیدیاز اوروفارنکس)، شیلیت زاویه‌ای و کاندیدیاز ولوواژینال همراه است.
- برفک دهان که به عنوان کاندیدیاز دهان و حلق نیز شناخته می‌شود، شامل کلونیزاسیون در زبان و حفره دهان است.
- کلونیزاسیون توسط آنزیم‌های ترشح شده کاندیدا تروپیکالیس انجام می‌شود که به آن اجازه می‌دهد از مکانیسم‌های ایمنی میزبان فرار کند و پوشش اپیتلیال را کلونیزه کند.
- همچنین می‌تواند باعث عفونت‌های سطحی پوست و ناخن (انیکومایکوزیس) شود.
- کاندیدوری در بیماران دیابتی، بیماران کاتتر شده و بیماران لوسمی نیز شایع است.
- کاندیدیاز بین انگشتی و بثورات پوشک، عفونت‌های سطحی شایعی هستند که توسط C. tropicalis ایجاد می‌شوند.
-
کاندیدیازیس سیستمیک
کاندیدیازیس منتشر
کاندیدیازیس گوارشی _که زمانی ایجاد می‌شود که C. tropicalis در دستگاه گوارش بیمارانی که احتمال دارد به کاندیدیازیس تهاجمی مبتلا شده باشند کلونیزه می‌کند.
کاندیدمی _ که شامل انتشار و اثر C. tropicalis بر اندام‌های داخلی میزبان انسان است. در میان بیماران سرطانی مبتلا به لوسمی یا نوتروپنی شایع است. می‌توان از طریق بیمارستان به این عفونت مبتلا شد.
-
کاندیدیازیس مزمن منتشر
- این حالت شامل انتشار شدید کاندیدیازیس در بیماران لوسمی و بیماران نوتروپنی ثانویه است.
- این شرایط بر کبد، طحال و کلیه تأثیر می‌گذارد.
تشخیص آزمایشگاهی کاندیدا تروپیکالیس
نمونه: برش پوستی، سواب دهانی و تناسلی، بیوپسی بافتی، خون، مایع مغزی نخاعی (CSF) یا ادرار.
آزمایش میکروسکوپی
- پایه مرطوب 10% KOH از خراش‌های پوست یا بیوپسی بافت برای شناسایی شبه هیف‌ها
- لکه‌های افتراقی شامل هماتوکسیلین و ائوزین، لکه‌های نقره‌ای اسید پریودیک شیف و گوموری – گروکوت متنامین برای تشخیص افتراقی عفونت قارچی در بخش‌های بافتی که از نمونه‌های بیوپسی یا کالبد شکافی گرفته شده‌اند ترجیح داده می‌شوند.
شناسایی محیط کشت
- استفاده از Saboraud Dextrose Agar و یا آگار عصاره مخمر برای تولید کلنی‌های صاف و براق با تشکیل هاگ‌های کوچک بلاستوکونیدیال که توسط ساختار ساقه هیف (میسلیوم) نگهداری می‌شوند.
- آگار ذرت برای تولید اسپورهای بلاستوکونیدیا صاف
خصوصیات بیوشیمیایی
- این آزمایش برای تشخیص تولید اسید استیک استفاده می‌شود.
- تخمیر بر روی قندهای مختلف و تولید عنصر اینوزیتول در منابع کربن.
- تولید اوره آز در میان گروه‌های C. tropicalis رایج است.
تشخیص مولکولی
واکنش زنجیره‌ای پلیمراز برای تشخیص ژنوتیپ
درمان عفونت‌های کاندیدا تروپیکالیس
- عفونت کاندیدا تروپیکالیس با عوامل ضد قارچ درمان می‌شود.
- معمولاً آمفوتریسین B برای درمان عفونت‌های کاندیدا استفاده می‌شود.
- ضد قارچ‌های موضعی که به صورت خوراکی یا موضعی تجویز می‌شوند.
- ضد قارچ‌های موضعی مانند نیستاتین برای درمان عفونت‌های سطحی پوست و ناخن استفاده می‌شود.
- ضد قارچ‌های خوراکی برای درمان برفک دهان و کاندیدیاز دستگاه گوارش استفاده می‌شود.
- فلوسیتوزین مانند caspofungin، micafungin و anidulafungin برای درمان کاندیدیازیس اوروفارنکس و ازوفاگوس و کاندیدیازیس مهاجم استفاده می‌شود.
- کاندیدیازیس سیستمیک با آمفوتریسین b و یا دوزهای پایین‌تر فلوکونازول درمان می‌شود.
- نسل جدید فلوکونازول وسیع‌الطیف معروف به وریکونازول برای درمان کاندیدیازیس راجعه در بیماران HIV/AIDS که مقاومت به فلوکونازول ایجاد کرده‌اند استفاده می‌شود.
مقاومت ضد قارچی کاندیدا تروپیکالیس
- کاندیدا تروپیکالیس به‌مرورزمان نسبت به فلوکونازول مقاومت پیدا کرده است و بنابراین برای درمان کاندیدیازیس راجعه توصیه نمی‌شود. فلوکونازول علیه پیوند فسفولیپاز به سلول‌های اپیتلیال میزبان عمل می‌کند که به چسبندگی کمک می‌کند.
- اگر نحوه عملکرد آن مؤثر نباشد، داروهای بسیار فعال مانند ایتراکونازول، وریکونازول، پوزاکونازول، راووکونازول و ایساووکونازول استفاده می‌شود.
- نسل جدید داروی فلوکونازول ضد قارچی با طیف وسیع به نام وریکونازول برای مقابله با مقاومت کاندیدا تروپیکالیس ساخته شد.
پیشگیری و کنترل کاندیدا تروپیکالیس
- شستن بهداشتی دست‌ها برای از بین بردن هاگ‌های قارچ روی دست‌ها برای جلوگیری از انتشار قارچ‌ها.
- شستشوی سطوح آلوده با آب و اتیل‌ها
همچنین بخوانید:
- PCR چیست؟ آموزش تکنیک PCR
- سابورو دکستروز آگار (SDA): ترکیب، اساس، کاربرد، تهیه و مورفولوژی کلنی
- آگار YEPD: ترکیب، اصول، آماده‌سازی، نتایج و موارد استفاده
- CHROMagar (Rambach آگار) چیست؟
- RPMI 1640 چیست؟
مترجم: مریم محجوب
