بیماری ها
سرطان‌ها‌ی خون
سرطان‌ها‌ی خون
سرطان‌ها‌ی خون بر تولید و عملکرد سلولهای خونی شما تأثیر می‌گذارند. بیشتر این سرطان‌ها از مغز استخوان شما شروع می‌شوند، جایی که خون در آن جا تولید می‌گردد. سلولهای بنیادی در مغز استخوان شما بالغ می‌شوند و به سه نوع سلول خونی تبدیل می‌شوند: گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکت‌ها.
در اکثر سرطان‌ها‌ی خون، روند طبیعی رشد سلولهای خونی با رشد کنترل نشده یک نوع غیر طبیعی از سلولهای خونی قطع می‌شود. این سلولهای خونی غیرطبیعی یا سلولهای سرطانی، از انجام بسیاری از عملکردهای خون شما مانند مبارزه با عفونت‌ها یا جلوگیری از خونریزیهای جدی جلوگیری می‌کنند.
سه نوع اصلی سرطان خون وجود دارد:
- لوسمی (Leukemia) نوعی سرطان که در خون و مغز استخوان شما یافت شده و در اثر تولید سریع گلبولهای سفید غیر طبیعی ایجاد می‌شود. تعداد بالای گلبولهای سفید غیر طبیعی قادر به مبارزه با عفونت نیستند و توانایی مغز استخوان برای تولید گلبولهای قرمز و پلاکت‌ها را مختل می‌کنند.
- لنفوم (Lymphoma) نوعی سرطان خون است که سیستم لنفاوی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سیستمی که مایعات اضافی را از بدن شما خارج کرده و سلولهای ایمنی تولید می‌کند. لنفوسیت‌ها نوعی گلبول سفید هستند که با عفونت مبارزه می‌کنند. لنفوسیت‌ها‌ی غیر طبیعی به سلولهای لنفوم تبدیل می‌شوند که قابلیت تکثیر دارند و در غدد لنفاوی و سایر بافت‌ها جمع می‌شوند. با گذشت زمان، این سلولهای سرطانی سیستم ایمنی بدن شما را مختل می‌کنند.
- میلوم (Myeloma) سرطان سلولهای پلاسما است. سلولهای پلاسما گلبولهای سفید خون هستند که آنتی بادی‌ها‌ی مبارزه کننده با بیماری و عفونت را در بدن شما تولید می‌کنند. سلولهای میلوما از تولید طبیعی آنتی بادی‌ها جلوگیری کرده و سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف و مستعد ابتلا به عفونت می‌کنند.
مروری بر سرطان خون لوسمی
لوسمی (leukemia) سرطان بافت‌ها‌ی خون ساز بدن از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی است.
انواع بسیاری از سرطان خون وجود دارد. برخی از انواع لوسمی در کودکان شایع تر است. سایر اشکال لوسمی بیشتر در بزرگسالان رخ می‌دهد.
لوسمی معمولاً گلبولهای سفید را درگیر می‌کند. گلبولهای سفید خون شما جنگنده‌های قدرتمندی در مقابل عفونت هستند – آن‌ها معمولاً رشد می‌کنند و به روشی منظم تقسیم می‌شوند زیرا بدن شما به آن‌ها نیاز دارد. اما در افراد مبتلا به لوسمی، مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیر طبیعی تولید می‌کند که به درستی عمل نمی‌کنند.
درمان لوسمی می‌تواند پیچیده باشد – بسته به نوع لوسمی و سایر عوامل. اما استراتژی‌ها و منابعی وجود دارد که می‌تواند به موفقیت درمان شما کمک کند.
انواع دیگر سرطان خون
لنفوم (Lymphoma)
این نوع، سرطان سیستم لنفاوی است. این شبکه عروقی شامل غدد لنفاوی، طحال و غده تیموس شما می‌شود. رگ‌ها گلبولهای سفید خون را ذخیره و حمل می‌کنند تا به بدن شما در مبارزه با عفونت‌ها کمک کنند.
لنفوم‌ها از گلبولهای سفید خونی به نام لنفوسیت‌ها منشا می‌شوند. دو نوع اصلی لنفوم وجود دارد:
- لنفوم هوچکین (Hodgkin’s lymphoma) در سلولهای ایمنی به نام لنفوسیت‌ها‌ی B یا سلولهای B شروع می‌شود. این سلول‌ها پروتئین‌ها‌یی به نام آنتی بادی (antibody) می‌سازند که با میکروب‌ها مبارزه می‌کند. افراد مبتلا به لنفوم هوچکین دارای لنفوسیت‌ها‌ی بزرگی به نام سلولهای رید – استرنبرگ (Reed-Sternberg cells) در غدد لنفاوی خود هستند.
- لنفوم غیر هوچکین (Non-Hodgkin’s lymphoma) در سلولهای B یا در نوع دیگری از سلولهای ایمنی به نام سلول T شروع می‌شود. لنفوم غیر هوچکین شایع تر از لنفوم هوچکین است.
هر دو نوع از این سرطان‌ها به چند زیرگروه تقسیم می‌شوند. انواع فرعی بر اساس محل شروع سرطان در بدن و نحوه عملکرد آن است.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض ابتلا به لنفوم هستند. عفونت با ویروس اپشتین بار (Epstein-Barr virus)، HIV یا باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) نیز شانس شما را افزایش می‌دهد.
لنفوم اغلب در افراد 15 تا 35 ساله و بالای 50 سال تشخیص داده می‌شود.
میلوما (Myeloma)
این سرطان سلولهای پلاسما در مغز استخوان است. سلولهای پلاسما نوعی گلبول سفید هستند که آنتی بادی می‌سازند. سلولهای میلوما از طریق مغز استخوان پخش می‌شوند. آن‌ها می‌توانند به استخو‌ان‌ها‌ی شما آسیب برسانند و سلولهای خونی سالم را از بین ببرند. این سلول‌ها همچنین آنتی بادی‌ها‌یی می‌سازند که نمی‌توانند با عفونت‌ها مبارزه کنند.
این سرطان اغلب مولتیپل میلوم (multiple myeloma) نامیده می‌شود زیرا در بسیاری از قسمت‌ها‌ی مغز استخوان شما یافت می‌شود.
مردان بالای 50 سال بیشتر به این سرطان مبتلا می‌شوند و آفریقایی-آمریکایی‌ها نسبت به سایر افراد شانس بیشتری برای ابتلا به آن دارند.
شانس ابتلای شما نیز به این سرطان بیشتر است اگر:
- خویشاوندان نزدیک مبتلا به میلوما داشته باشید.
- چاق هستید.
- زمان زیادی را در اطراف تشعشع سپری کرده‌اید.
علائم
علائم لوسمی بسته به نوع لوسمی متفاوت است. علائم و نشانههای شایع لوسمی عبارتند از:
- تب یا لرز
- خستگی مداوم، ضعف
- عفونت‌ها‌ی مکرر یا شدید
- کاهش وزن بدون فعالیت
- تورم غدد لنفاوی، بزرگ شدن کبد یا طحال
- خونریزی یا کبودی آسان
- خونریزیهای مکرر بینی
- نقاط قرمز ریز در پوست شما (petechiae)
- تعریق زیاد به خصوص در شب
- درد یا حساسیت استخوانی
علل
دانشمندان دلایل دقیق ابتلا به سرطان خون را نمی‌دانند. به نظر می‌رسد که این بیماری از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می‌شود.
لوسمی چگونه شکل می‌گیرد؟
به طور کلی، لوسمی زمانی رخ می‌دهد که برخی از سلولهای خونی دچار تغییراتی (جهش) در ماده ژنتیکی یا DNA خود شوند. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌ها‌یی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد. به طور معمول، DNA به سلول می‌گوید که با سرعت مشخصی رشد کند و در زمان مشخصی بمیرد.
در لوسمی، جهش‌ها به سلولهای خونی می‌گویند که به رشد و تقسیم خود ادامه دهند.
وقتی این اتفاق می‌افتد، تولید سلولهای خونی از کنترل خارج می‌شود. با گذشت زمان، این سلولهای غیر طبیعی می‌توانند سلولهای خونی سالم در مغز استخوان را از بین ببرند و منجر به کاهش تعداد گلبولهای سفید سالم، گلبولهای قرمز خون و پلاکت‌ها شوند و علائم و نشانههای سرطان خون را ایجاد کنند.
لوسمی چگونه طبقه بندی (سطح بندی)می‌شود؟
پزشکان لوسمی را بر اساس سرعت پیشرفت و نوع سلولهای درگیر طبقه بندی می‌کنند.
اولین نوع طبقه بندی بر اساس سرعت پیشرفت لوسمی است:
- لوسمی حاد (Acute leukemia): در لوسمی حاد، سلولهای غیر طبیعی خون، سلولهای خونی نابالغ (بلاست) هستند. آن‌ها نمی‌توانند عملکرد طبیعی خود را انجام دهند و به سرعت تکثیر می‌شوند. بنابراین بیماری به سرعت بدتر می‌شود. لوسمی حاد نیاز به درمان تهاجمی و به موقع دارد.
- لوسمی مزمن (Chronic leukemia): انواع مختلفی از لوسمی مزمن وجود دارد. برخی از این لوسمی‌ها سلولهای زیادی تولید می‌کنند و برخی باعث تولید سلولهای بسیار کمی می‌شوند. لوسمی مزمن شامل سلولهای خونی بالغ تر می‌شود. این سلولهای خونی کندتر تکثیر یا تجمع می‌یابند و می‌توانند برای مدتی به طور طبیعی عمل کنند. برخی از انواع لوسمی مزمن در ابتدا هیچ علامت اولیه‌ای ایجاد نمی‌کنند و ممکن است برای سال‌ها بدون توجه باقی مانده و یا تشخیص داده نشوند.
نوع دوم طبقه بندی بر اساس نوع گلبول سفید تحت تأثیر قرار گرفته است:
- لوسمی لنفوسیتی (Lymphocytic leukemia): این نوع لوسمی بر سلولهای لنفوئیدی (لنفوسیت‌ها) که بافت لنفاوی یا لنفوئیدی را تشکیل می‌دهند، تأثیر می‌گذارد. بافت لنفاوی سیستم ایمنی بدن شما را تشکیل می‌دهد.
- لوسمی میلوژن (Myelogenous یا my-uh-LOHJ-uh-nus): این نوع لوسمی بر سلولهای میلوئید تأثیر می‌گذارد. سلولهای میلوئید باعث ایجاد گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و سلولهای تولید کننده پلاکت می‌شوند.
انواع سرطان لوسمی
انواع عمده لوسمی عبارتند از:
- لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL یا Acute lymphocytic leukemia): این نوع شایع ترین نوع لوسمی در کودکان خردسال است. ALL همچنین می‌تواند در بزرگسالان رخ دهد.
- لوسمی میلوژن حاد (Acute myelogenous leukemia یا AML): AML یک نوع شایع سرطان خون است. در کودکان و بزرگسالان رخ می‌دهد. AML شایع ترین نوع لوسمی حاد در بزرگسالان می‌باشد.
- لوسمی لنفوسیتی مزمن (Chronic lymphocytic leukemia یا CLL): با CLL، شایع ترین لوسمی مزمن بزرگسالان، ممکن است سال‌ها بدون نیاز به درمان وضعیت جسمانی خوبی داشته باشید.
- لوسمی میلوژن مزمن (Chronic myelogenous leukemia یا CML): این نوع لوسمی عمدتاً بزرگسالان را مبتلا می‌کند. یک فرد مبتلا به CML ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها قبل از ورود به مرحله‌ای که در آن سلولهای سرطانی خون سریع تر رشد می‌کنند، علائم کمی داشته باشد یا حتی هیچ علائمی نداشته باشد.
- انواع دیگر: انواع دیگر و نادرتر سرطان خون وجود دارد؛ از جمله لوسمی سلول مویی (hairy cell leukemia)، سندرم‌ها‌ی میلودیسپلاستیک (yelodysplastic syndromes) و اختلالات میلوپرولیفراتیو (myeloproliferative disorders).
آیا سرطان خون ارثی است؟
لوسمی سرطان مغز استخوان بدن است، جایی که سلولهای خونی شما ساخته می‌شوند. این سرطان یک بیماری ژنتیکی است، اما تصور نمی‌شود که در بیشتر موارد ارثی باشد. در عوض، انواع مختلف عوامل خطرساز می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. برخی از این عوامل خطرساز در کنترل شما هستند اما برخی دیگر قابلیت کنترل ندارند.
دانشمندان فکر می‌کنند انواع مختلف لوسمی به دلیل جهش در DNA سلولهای خون شما ایجاد می‌شود. این جهشهای ژنتیکی نحوه تولید مثل سلولهای خونی در مغز استخوان را تغییر می‌دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند از عملکرد صحیح این سلولهای خونی جلوگیری کنند. در نهایت، سلولهای خونی غیر طبیعی سلولهای خونی سالم شما را از بین می‌برند. آن‌ها می‌توانند مغز استخوان شما را از تولید سلولهای سالم تر باز دارند.
جهش‌ها ژنتیکی هستند اما معمولا ارثی نیستند. این بدان معنی است که در حالی که لوسمی ناشی از جهش در ژن‌ها‌ی شما است، این ناهنجاریهای ژنتیکی اغلب از خانواده شما به ارث نمی‌رسد. به این پدیده جهش ژنی اکتسابی (acquired gene mutation) می‌گویند.
همیشه مشخص نیست که چه چیزی باعث این جهش‌ها می‌شود. ممکن است شما از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به سرطان خون باشید اما عوامل خطرزای سبک زندگی مانند سیگار کشیدن نیز می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان خون را افزایش دهند. سایر عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص و تشعشع نیز می‌توانند علت ناهنجاریهای DNA باشند که می‌توانند باعث سرطان خون شوند.
تفاوت بین یک بیماری ژنتیکی و یک بیماری ارثی چیست؟
این دو اصطلاح قابل تعویض با یکدیگر نیستند اگرچه هر دو به بیماری‌ها‌یی اشاره دارند که در اثر جهش در ژن‌ها‌ی شما ایجاد می‌شوند. بیایید نگاه دقیق تری به این اصطلاحات داشته باشیم.
بیماری ژنتیکی (Genetic disease)
یک بیماری ژنتیکی همیشه از طریق خانواده شما منتقل نمی‌شود. بیماری ژنتیکی به هر وضعیت پزشکی ناشی از ناهنجاری DNA اعم از ارثی یا اکتسابی گفته می‌شود. این ناهنجاری DNA به دلیل جهش در یک ژن یا چندین ژن ایجاد می‌شود.
جهش‌ها می‌توانند در طول زندگی شما اتفاق بیفتند زیرا خطاهایی در تولید سلول رخ می‌دهد. آن‌ها همچنین می‌توانند توسط عوامل محیطی ایجاد شوند. این عوامل محیطی شامل قرار گرفتن در معرض تشعشعات یا مواد شیمیایی خاص است.
بیماری ارثی (Hereditary disease)
بیماری ارثی نوعی بیماری ژنتیکی است که در آن جهشهای ژنی از خانواده شما به ارث می‌رسد. جهشهای ژنی در تخمک یا اسپرم وجود دارد و باعث انتقال بیماری از والدین به فرزندان می‌شود. برخی از نمونه‌ها‌ی بیماری‌ها‌ی ارثی شامل هموفیلی، کم خونی داسی شکل و دیستروفی عضلانی است. این که این نوع بیماری‌ها‌ی ارثی به طور ناگهانی در فردی که سابقه خانوادگی آن‌ها را ندارد ظاهر شود، اتفاقی نادر است.
برخی از انواع سرطان‌ها‌ی ارثی نیز وجود دارد. به عنوان مثال، سرطان سینه، تخمدان، کولورکتال و پروستات دارای عناصر ارثی است که ممکن است خانواده‌ها را در معرض خطر ابتلا قرار دهد.
عوامل خطر ژنتیکی و محیطی برای سرطان خون چیست؟
درک و آگاهی از ریسک ابتلا
یک عامل خطرساز فاکتوری در مورد وضعیت شما، ژنتیک یا محیط شما است که می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری را افزایش دهد. عوامل خطرساز بیماری با علل بیماری یکسان نیست. داشتن یک عامل خطرساز به این معنی است که شما شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارید اما ممکن است حتی اگر عوامل خطرساز را داشته باشید، به بیماری مبتلا نشوید.
به عنوان مثال، سن اغلب به عنوان یک عامل خطرزا برای بیماری‌ها‌ی مختلف ذکر می‌شود. پیری به خودی خود دلیل این بیماری نیست. آن چه آن را به یک عامل خطر تبدیل می‌کند این است که این بیماری بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود.
لوسمی بسته به نوع آن دارای عوامل خطرساز تا حدودی متفاوت است. چهار نوع لوسمی عبارتند از:
- لوسمی حاد میلوئیدی (AML)
- لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)
- لوسمی میلوژن مزمن (CML)
- لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
عوامل خطرسازی که احتمال ابتلای شما به یکی از این چهار نوع لوسمی را افزایش می‌دهد در زیر ذکر شده است.
اختلالات ژنتیکی
داشتن برخی اختلالات ژنتیکی می‌تواند خطر ابتلا به AML و ALL را افزایش دهد. این شرایط عبارتند از:
- سندرم کلاین فلتر (Klinefelter syndrome)
- کم خونی فانکونی (Fanconi anemia)
- سندرم داون (Down syndrome)
- سندرم Li-Fraumeni
- سندرم بلوم (Bloom syndrome)
- آتاکسی تلانژکتازی (ataxia-telangiectasia)
- نوروفیبروماتوز (neurofibromatosis)
سیگار کشیدن
این عامل مرتبط با سبک زندگی، می‌تواند خطر ابتلا به AML را افزایش دهد. این عامل یکی از معدود مواردی است که می‌توانید آن را برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان خون تغییر دهید.
اختلالات خونی
برخی اختلالات خونی نیز می‌توانند شما را در معرض خطر ابتلا به AML قرار دهند. این شامل:
- میلودیسپلازی (myelodysplasia)
- پلی سیتمی ورا (polycythemia vera)
- ترومبوسیتمی اولیه (primary thrombocythemia)
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص
قرار گرفتن مکرر در معرض برخی از مواد شیمیایی خطر ابتلا به AML، ALL و CLL را افزایش می‌دهد. یکی از مواد شیمیایی اصلی که با سرطان خون مرتبط است، بنزن (Benzene) است. بنزن در موارد زیر یافت می‌شود:
- گازوئیل
- پالایشگاه‌ها‌ی نفت
- کارخانه‌ها‌ی تولید کفش
- صنعت لاستیک
- کارخانه‌ها‌ی شیمیایی
افرادی که در معرض عامل نارنجی (Agent Orange)، ماده شیمیایی مورد استفاده در جنگ ویتنام قرار گرفته اند، در معرض خطر ابتلا به CLL هستند.
درمانهای صورت گرفته برای سرطان قبلی فرد
تابش، یک عامل خطرزا برای AML، ALL و CML است. این بدان معناست که افرادی که تحت پرتو درمانی سرطان قرار گرفته اند، خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش می‌دهند.
درمان سرطان قبلی با داروهای شیمی درمانی خاص نیز یک عامل خطر برای سرطان خون است. این داروها عبارتند از:
- عوامل آلکیله کننده
- عوامل دارای پلاتین
- مهارکننده‌ها‌ی توپوایزومراز II (topoisomerase II inhibitors)
اگر هم شیمی درمانی و هم پرتو درمانی داشته باشید، خطر ابتلا به سرطان خون را در خود افزایش می‌دهید. یک مقاله مروری در سال 2012 توضیح می‌دهد که بسیاری از دانشمندان موافق هستند که دوز پرتوی مورد استفاده در آزمایشهای تشخیصی برای ایجاد سرطان کافی است. با این حال، این بررسی همچنین توضیح می‌دهد که مزایای بالقوه این آزمایش ممکن است بر خطر قرار گرفتن در معرض تابش غلبه کند.
سن
خطر ابتلا به AML و CLL با افزایش سن افزایش می‌یابد.
جنسیت
مردان اندکی بیشتر از زنان به هر چهار نوع سرطان خون مبتلا می‌شوند.
نژاد
محققان دریافته اند که گروه‌های خاصی از مردم بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به برخی از انواع سرطان خون هستند. به عنوان مثال، افراد اروپایی تبار در معرض خطر ابتلا به CLL هستند. محققان همچنین دریافتند که سرطان خون در افراد آسیایی تبار نادر است. این خطرات متفاوت احتمالاً به دلیل پتانسیل‌های ژنتیکی متفاوت است.
سابقه خانوادگی
لوسمی (Leukemia) به طور کلی یک بیماری ارثی در نظر گرفته نمی‌شود. با این حال، داشتن یک عضو نزدیک مبتلا به لوسمی در خانواده، خطر ابتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن را افزایش می‌دهد. بر اساس مقاله ای که در سال 2013 در Seminars in Hematology منتشر شده است، تحقیقات به یک عامل ارثی برای CLL اشاره می‌کند. این لوسمی بیشتر در افرادی رخ می‌دهد که یکی از اعضای نزدیک خانواده آن‌ها نیز مبتلا به سرطان خون است. اعضای نزدیک خانواده از نظر پزشکی به صورت خانواده درجه یک شما یعنی پدر، مادر و خواهر و برادر شما تعریف می‌شوند.
افراد دارای دو قلوهای همسان که قبل از سن 12 ماهگی به لوسمی لنفوسیتی حاد (acute lymphocytic leukemia) مبتلا شده اند نیز در معرض خطر ابتلا به آن نوع لوسمی هستند.
عفونت ویروسی
عفونت با لنفوم سلول T انسانی یا ویروس لوسمی-1 یک عامل خطر برای ALL است. به گفته انجمن سرطان آمریکا، این ویروس بیشتر در ژاپن و کارائیب یافت می‌شود.
توجه به این نکته مهم است که حتی در افرادی که برخی از این عوامل خطرزا را دارند، اکثر آن‌ها به سرطان خون مبتلا نمی‌شوند. بر عکس آن نیز صادق است: افرادی که هیچ فاکتور خطرزایی ندارند هنوز هم می‌توانند به سرطان خون مبتلا شوند.
تشخیص
پزشکان ممکن است لوسمی مزمن را در یک آزمایش خون معمولی، قبل از شروع علائم، پیدا کنند. اگر این اتفاق بیفتد یا اگر علائم یا علائمی دارید که نشان دهنده لوسمی است، ممکن است تحت معاینات تشخیصی زیر قرار بگیرید:
- معاینه بدنی: پزشک شما به دنبال علائم فیزیکی سرطان خون، مانند رنگ پریدگی پوست ناشی از کم خونی، تورم غدد لنفاوی و بزرگ شدن کبد و طحال شما خواهد بود.
- آزمایش خون: با مشاهده نمونه خون، پزشک می‌تواند تعیین کند که آیا سطوح غیر طبیعی از گلبولهای قرمز یا سفید یا پلاکت‌ها را دارید یا خیر؛ که ممکن است نشان دهنده سرطان خون باشد. اگرچه همه انواع لوسمی باعث گردش سلولهای لوسمی در خون نمی‌شوند اما آزمایش خون ممکن است وجود سلولهای لوسمی را نیز نشان دهد. گاهی اوقات سلولهای سرطانی خون در مغز استخوان باقی می‌مانند.
- آزمایش مغز استخوان: پزشک ممکن است روشی را برای برداشتن نمونه‌ای از مغز استخوان از استخوان لگن توصیه کند. مغز استخوان با استفاده از یک سوزن بلند و نازک برداشته می‌شود. نمونه برای جستجوی سلولهای سرطانی خون به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. آزمایشهای تخصصی سلولهای لوسمی شما ممکن است ویژگی‌ها‌ی خاصی را نشان دهد که برای تعیین روشهای درمانی شما استفاده شود.
رسیدگی‌های درمانی
درمان لوسمی شما به عوامل زیادی بستگی دارد. پزشک گزینه‌ها‌ی درمانی لوسمی شما را بر اساس سن و سلامت کلی شما، نوع سرطان خون شما و این که آیا به سایر قسمت‌ها‌ی بدن شما از جمله سیستم عصبی مرکزی سرایت کرده است یا خیر، تعیین می‌کند.
درمانهای رایج مورد استفاده برای مبارزه با سرطان خون عبارتند از:
- شیمی درمانی (Chemotherapy): شیمی درمانی شکل اصلی درمان سرطان خون است. این درمان دارویی از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلولهای سرطان خون استفاده می‌کند. بسته به نوع لوسمی که دارید، ممکن است یک دارو یا ترکیبی از داروها را دریافت کنید. این داروها ممکن است به شکل قرص باشند یا ممکن است مستقیماً به رگ تزریق شوند.
- درمان هدفمند (Targeted therapy): درمانهای دارویی هدفمند بر روی ناهنجاریهای خاص موجود در سلولهای سرطانی تمرکز دارند. با مسدود کردن این ناهنجاری‌ها، درمانهای دارویی هدفمند می‌توانند باعث مرگ سلولهای سرطانی شوند. سلولهای لوسمی شما آزمایش می‌شوند تا بررسی شود که آیا درمان هدفمند ممکن است برای شما مفید باشد یا خیر.
- پرتو درمانی (Radiation therapy): پرتو درمانی از اشعه ایکس یا سایر پرتوهای پرانرژی برای آسیب رساندن به سلولهای سرطان خون و توقف رشد آن‌ها استفاده می‌کند. در طول پرتو درمانی، روی یک میز دراز می‌کشید در حالی که یک دستگاه بزرگ در اطراف شما حرکت می‌کند و پرتو را به نقاط دقیق بدن شما می‌تاباند.
شما ممکن است در یک ناحیه خاص از بدن خود که در آن مجموعه‌ای از سلولهای لوسمی وجود دارد، تشعشع را دریافت کنید یا ممکن است تابش بر کل بدن شما انجام شود. پرتو درمانی ممکن است به جهت آماده شدن برای پیوند مغز استخوان استفاده شود.
- پیوند مغز استخوان (Bone marrow transplant): پیوند مغز استخوان که پیوند سلولهای بنیادی نیز نامیده می‌شود، با جایگزینی مغز استخوان ناسالم با سلولهای بنیادی بدون سرطان خون که مغز استخوان سالم را بازسازی می‌کنند، به بازسازی سلولهای بنیادی سالم کمک می‌کند.
قبل از پیوند مغز استخوان، دوزهای بسیار بالایی از شیمی درمانی یا پرتو درمانی دریافت می‌کنید تا مغز استخوان مولد لوسمی را از بین ببرید. سپس تزریقی از سلولهای بنیادی خون ساز دریافت می‌کنید که به بازسازی مغز استخوان شما کمک می‌کند. شما ممکن است سلولهای بنیادی را از یک اهدا کننده دریافت کنید یا بتوانید از سلولهای بنیادی خودتان استفاده کنید.
- ایمونوتراپی (Immunotherapy): ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن شما که با بیماری مبارزه می‌کند ممکن است به سرطان شما حمله نکند زیرا سلولهای سرطانی پروتئین‌ها‌یی تولید می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند تا از دید سلولهای سیستم ایمنی پنهان شوند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند کار می‌کند.
- مهندسی کردن سلولهای ایمنی برای مبارزه با سرطان خون: یک درمان تخصصی به نام گیرنده آنتی ژن کایمریک (CAR) – سلول T (chimeric antigen receptor (CAR)-T cell therapy)، سلولهای T بدن شما را که با میکروب‌ها مبارزه می‌کنند، مهندسی می‌کند تا با سرطان مبارزه کنند و دوباره آن‌ها را به بدن شما تزریق می‌کند. سلول درمانی CAR-T ممکن است گزینه‌ای مناسب برای انواع خاصی از لوسمی باشد.
- آزمایشات بالینی: آزمایشهای بالینی، تست‌هایی هستند که برای آزمایش کردن درمانهای جدید سرطان یا روشهای جدید استفاده از درمانهای موجود به کار گرفته می‌شوند. در حالی که آزمایشهای بالینی به شما یا فرزندتان فرصتی می‌دهد تا آخرین درمان سرطان را امتحان کنید، فواید و خطرات درمان آن نیز ممکن است نامشخص باشد. می‌توانید در مورد مزایا و خطرات آزمایشات بالینی با پزشک خود صحبت کنید.
مطالعه صدها مطلب علمی در حوزه بیولوژی
آرشیو جدیدترین خبرهای روز دنیای بیولوژی
مترجم: فاطمه فریادرس
