بانک سلولی

سلول ها جزو واحد اصلی همه موجودات زنده می باشند. سلول ها یا عنوان دیگر آنها که به یاخته معروف می باشند از سیتوپلاسمی که در غشای سلولی موجود می باشد، ایجاد می شود که دارای پروتئین و اسید نوکلئوییک های متفاوتی می باشند.

سلول ها را می توان به دو دسته تک یاخته یا چند یاخته طبقه بندی نمود که تک یاخته ها بیشتر اشاره به باکتری و میکروارگانیسم ها دارد ولی چند یاخته ها منظور به گیاهان و جانوران می باشد. نام دیگر طبقه بندی سلول ها را به عنوان پروکاریوت و یوکاریوت می باشد که همانطور از ویژگی های آنها پیداست پروکاریوتها بسیار ساده و فاقد هسته و اندامک بوده ولی یوکاریوتها شکل پیچیده تر داشته و دارای هسته و اندامک های مختلف مثل کلروپلاست می باشند.

سلول ها یا همان یاخته ها برای اولین بار در سال 1665 میلادی توسط یک دانشمند انگلیسی به نام رابرت هوک کشف گردید. خط سلولی(cell line) یک اصطلاح کلی است که به جمعیت مشخصی از سلول‌ها اطلاق می‌شود که می‌توان آن‌ها را برای مدت طولانی در کشت نگه داشت و پایداری فنوتیپ‌ها و عملکردهای خاص را حفظ کرد. رده های سلولی معمولاً کلونال هستند، به این معنی که کل جمعیت از یک سلول اجداد مشترک منشا گرفته اند.

رده سلولی یک کشت سلولی دائمی است که با توجه به محیط و فضای تازه مناسب برای مدت نامحدودی تکثیر می‌شود. کشت سلولی و ایجاد خطوط سلولی کشت سلولی و رده های سلولی نقش مهمی در مطالعه فرآیندهای فیزیولوژیکی، پاتوفیزیولوژیکی و تمایز سلول های خاص بر عهده گرفته اند.

امکان بررسی تغییرات گام به گام در ساختار، بیولوژی و ترکیب ژنتیکی سلول را در محیط های کنترل شده فراهم می کند. این امر به ویژه برای بافت‌های پیچیده مانند پانکراس که از انواع سلول‌های مختلف تشکیل شده است، ارزشمند است. تقریباً هر بافتی از جمله سلول‌های عصبی، استخوان، غضروف، سلول‌های مو و غیره کشت می‌شود.

به طور کلی، سلول های حیوانی، به ویژه فیبروبلاست ها، می توانند با موفقیت بیشتری نسبت به سلول های انسانی کشت شوند و کشت فیبروبلاست های انسانی آسان تر از سلول های اپیتلیال است. همچنین سلول های اپیتلیال مختلف پاسخ های متفاوتی به شرایط کشت نشان می دهند. علیرغم پیشرفت در تکنیک‌های کشت، سلول‌های اپیتلیال انسان را نمی‌توان برای مدت طولانی در کشت نگهداری کرد. مشکل تمایل سلول های انسانی به پیری پس از یک تقسیم سلولی خاص است.

دستکاری های ژنتیکی حاصل، استفاده از سلول ها را برای مطالعات بیولوژیکی مولکولی، به ویژه برای تعریف تغییرات ژنتیکی که در طول تمایز و تبدیل سلولی رخ می دهد، محدود می کند. رده‌های سلولی به‌دست‌آمده از رده‌های سلولی یا سلول‌های سرطانی تبدیل‌شده در شرایط آزمایشگاهی، رده‌های سلولی نامحدود هستند و می‌توانند به صورت تک لایه یا سوسپانسیون رشد کنند.

این سلول‌ها به سرعت با زمان تولید 12 تا 14 ساعت تقسیم می‌شوند و پتانسیل کشت‌دهی نامحدود را دارند. خطوط سلولی ممکن است آنئوپلوئیدی یا هتروپلویدی را به دلیل تغییر تعداد کروموزوم نشان دهند. خطوط سلولی یک جمعیت همگن از سلول ها را فراهم می کنند و رشد آنها نسبتاً آسان است و می‌توان آنها را به طور مداوم کشت داد تا تعداد زیادی سلول در مدت زمان کوتاهی فراهم شوند.

نقطه ضعف اصلی این است که سطوح عملکردی آنها اغلب با سطوح موجود در سلول های اولیه متفاوت است و برخی از عملکردهای مهم به دلیل تغییر شکل از دست می روند.

علاوه بر این، از آنجایی که خطوط سلولی از یک اهداکننده منشا می گیرند، نمی توان از آنها برای ارزیابی تفاوت های ژنوتیپی و فونوتیپی در پاسخ به داروها در انسان استفاده کرد. بر اساس تحقیقات و پژوهش های علمی روزافزون، نیاز به رده و بانک های سلولی متفاوت می باشد. از جمله این رده یا cell line  های متفاوت، رده سلول های سرطانی، بنیادی، انسانی ، پستانداران، باکتری و قارچ ها می باشد.