شرح سندرم اسلای (Sly Syndrome)
سندرم اسلای (Sly Syndrome) یا موکوپلی ساکاریدوز نوع VII بیماری پیشروندهای است که بیشتر بافتها و اندامها را تحت تاثیر قرار میدهد. شدت MPS VII در بین افراد مبتلا به طور گسترده ای متفاوت است.شدید ترین موارد MPS VII با هیدروپس جنینی مشخص میشود، وضعیتی که در آن مایع اضافی قبل از تولد در بدن جمع میشود. اکثر نوزادان مبتلا به هیدروپس فتالیس مرده به دنیا میآیند یا بلافاصله پس از تولد میمیرند.
سایر افراد مبتلا به MPS VII معمولاً علائم و نشانههای این بیماری را در اوایل کودکی نشان میدهند. ویژگیهای MPS VII شامل سر بزرگ (ماکروسفالی)، تجمع مایع در مغز (هیدروسفالی)، ویژگیهای ظاهری متمایز صورت که به عنوان “coarse“ توصیف میشوند، زبان بزرگ (ماکروگلوسیا)، بزرگی کبد و طحال (هپاتواسپلنومگالی) و ناهنجاریهای دریچه قلب است.
راه تنفسی در برخی از افراد مبتلا به MPS VII ممکن است باریک شود که منجر به عفونتهای مکرر دستگاه تنفسی فوقانی و مکث کوتاه تنفس در هنگام خواب (sleep apnea) میشود.در بیماران کدر شدن قرنیه باعث از دست رفتن بینایی میشود.همچنین ممکن است افراد دچار عفونتهای مکرر گوش و کاهش شنوایی شوند. تأخیر رشد و ناتوانی ذهنی پیشرونده نیز در برخی بیماران دیده میشود، اگرچه برخی از افراد مبتلا به این وضعیت هوش طبیعی دارند.
MPS VII باعث ناهنجاریهای اسکلتی مختلف میشود که با افزایش سن بیشتر مشخص میشود، از جمله قد کوتاه و ناهنجاریهای مفصلی که بر تحرک تأثیر میگذارد.افراد مبتلا ممکن است ناهنجاریهای اسکلتی متعددی داشته باشند که با اشعه ایکس قابل مشاهده است. سندرم Carpal tunnel در بسیاری از کودکان مبتلا ایجاد میشود و با بیحسی، گزگز و ضعف در انگشتان و دستها شناخته میشود.
افراد مبتلا به MPS VII ممکن است دچار تنگی کانال نخاعی در گردن شوند که میتواند نخاع را فشرده کرده و به آن آسیب برساند.امید به زندگی افراد مبتلا به MPS VII به شدت علائم بستگی دارد. برخی از افراد مبتلا در دوران نوزادی زنده نمیمانند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا نوجوانی یا بزرگسالی زندگی کنند. بیماری قلبی و انسداد راه هوایی از علل اصلی مرگ میر در افراد مبتلا به MPS VII هستند.
اتیولوژی سندرم اسلای (Sly Syndrome)
MPS VII ناشی از جهش در ژن GUSB است که منجر به کمبود آنزیم بتا گلوکورونیداز میشود. انواع جهشهای مختلف در این ژن ممکن است طیف گستردهای از علائم و نشانههای فیزیکی و نیز تنوع در سن شروع بیماری را باعث شود.
آنزیم بتا گلوکورونیداز در تجزیه مولکولهای بزرگ قند به نام گلیکوزآمینوگلیکان یا GAG نقش دارد. کمبود بتا گلوکورونیداز منجر به تجمع GAG در سلولها، بهویژه در لیزوزومها میشود. لیزوزومها مولکولها را هضم و بازیافت میکنند. در واقع این بیماری یک نوع اختلال ذخیره سازی لیزوزومی است. تجمع GAG ها اندازه لیزوزومها را افزایش میدهد و باعث بزرگ شدن بافت و اندامها میشود.
علائم و نشانههای سندرم اسلای (Sly Syndrome)
کودکان مبتلا به موارد خفیف MPS VII در اوایل دوران کودکی علائم خود را نشان میدهند. کودکان مبتلا به MPS VII ممکن است دارای تنه کوتاه و اختلال در رشد باشند که منجر به کوتاهی قد (به علت تنه کوتاه) میشود. سر ممکن است بیش از حد بزرگ باشد (ماکروسفالی) و گردن ممکن است کوتاه باشد. انواع بدشکلیهای استخوانی متعدد (مثل dysostosis multiplex )، که در اغلب افراد مبتلا به موکوپلی ساکاریدوز مشاهده میشود، در کودکان مبتلا به MPS VII نیز شایع است.
این بدشکلیهای استخوانی ممکن است شامل استخوان برجسته سینه (pectus carinatum)، دندههای برجسته، دررفتگیهای مکرر لگن، پای گهواره ای، انحنای زانو به سمت داخل و خمیدگی مچ پا به سمت بیرون (genu valgum) باشد.
به ندرت ممکن است ناهنجاریهای ستون فقرات از جمله انحنای خفیف ستون فقرات از یک طرف به طرف دیگر (scoliosis) و از جلو به عقب (kyphosis) وجود داشته باشد. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است ظاهر غیرمعمول چهرهای ” coarse ” را داشته باشند. بین سنین 7 ماهگی تا 8 سالگی ممکن است قرنیه چشم کدر شود.
افراد مبتلا ممکن است دارای تاخیر رشد در زبان و گفتار و ناتوانی ذهنی پیشرونده باشند، اگرچه هوش در برخی از افراد مبتلا به این بیماری طبیعی است.سایر علائم MPS VII شامل تورم شکمی به دلیل بزرگ شدن غیر طبیعی کبد و طحال (هپاتواسپلنومگالی) و بیرون زدگی رودهها از طریق یک سوراخ غیرطبیعی در دیواره عضلانی شکم (inguinal hernia) میباشد و در برخی از کودکان، روده ممکن است از دیواره شکم در ناحیه ناف نیز بیرون بزندumbilical hernia)).
برخی از کودکان مبتلا کم شنوایی عمیق، عفونتهای مکرر دستگاه تنفسی فوقانی و گوش میانی، ضخیم شدن بافت نرم گلو و تارهای صوتی، بزرگ شدن غیرطبیعی زبان (macroglossia) و مشکلات قلبی(نارسایی آئورت) را تجربه کنند. ممکن است پرمویی بیش از حد (hirsutism) نیز مشاهده شود.
کودکان ممکن است دچار سندرم carpal tunnel شوند که با بیحسی، گزگز و ضعف در دستها و انگشتان مشخص میشود.بقا تا سن 20-19 سال در موارد خفیف گزارش شده است. امید به زندگی در نتیجه عفونتهای مکرر دستگاه تنفسی فوقانی، عوارض نورودژنراتیو و ناهنجاریهای دستگاه گوارش کاهش مییابد.
شکل خفیف MPS VII در دهه دوم زندگی شروع میشود. در این بیماران، علائم اختلال به نظر میرسد کمتر از MPS VII کلاسیک باشد و ممکن است شامل تغییرات جزئی استخوانی و مشخصات چهرهای بسیار خفیف باشد. سرعت رشد و تواناییهای ذهنی معمولاً طبیعی است. بزرگ شدن غیر طبیعی کبد و طحال در این شکل از MPS VII مشاهده نشده است.
در سال 2017، Mepsevii (vestronidase alfa-jvbk)، درمان جایگزین آنزیمی، جهت درمان بیماران کودکان و بزرگسالان مبتلا به MPS VII تأیید شد.سایر درمانهای MPS VII حمایتی است.
بدشکلیهای استخوان و فتقها ممکن است نیاز به جراحی نیاز داشته باشند.ناهنجاریهای چشمی و قلبی عروقی نیز ممکن است با جراحی درمان شوند. بیماران مبتلا به اختلالات MSP ممکن است به دلیل ناهنجاری در راه هوایی یا ستون فقرات گردنی به بیهوشی حساس باشند. بنابراین، قبل از جراحی باید اقدامات لازم در نظر گرفته شود. مشاوره ژنتیک برای افراد مبتلا و خانوادههای آنها توصیه میشود.
مترجم : مریم راحمی
مطالعه صدها مطلب علمی در حوزه بیولوژی
آرشیو جدیدترین خبرهای روز دنیای بیولوژی