وقتی حرفی از توصیف پسوریازیس زده میشود، بیشتر مردم به بثورات قرمز و پوسته پوسته مرتبط با پسوریازیس پلاکی، که رایجترین شکل این بیماری است، فکر میکنند. درصورتی که انواع دیگری از پسوریازیس وجود دارد که هر کدام علائم و نشانههای خاص خود را دارند. علاوه بر این، اشکال خاصی از بیماری خودایمنی را میتوان به راحتی با شرایط دیگر اشتباه گرفت. از این رو، برای رسیدن به تشخیص صحیح نیاز به ارزیابی تخصصی است.
علائم معمول پسوریازیس
علائم پسوریازیس مستقیماً با نوع بیماری مرتبط است. در حالی که علائم پوستی بسیار شایع هستند، اما ممکن است از نظر ظاهری متفاوت باشند و حتی ممکن است در برخی موارد رخ ندهند. در واقع، برخی از انواع پسوریازیس به ناخنها، مفاصل یا قسمتهای خاصی از بدن محدود میشود.
علائم پسوریازیس مستقیماً با نوع بیماری مرتبط است. در حالی که علائم پوستی بسیار شایع هستند، اما ممکن است از نظر ظاهری متفاوت باشند و حتی ممکن است در برخی موارد رخ ندهند. در واقع، برخی از انواع پسوریازیس به ناخنها، مفاصل یا قسمتهای خاصی از بدن محدود میشود.
علائم پسوریازیس در مراحل حاد (اصطلاحا شعلهور شدن) ایجاد میشود. علائم معمولاً توسط یک “محرک” مانند استرس، داروها یا آسیب پوستی تحریک میشوند. سایر رویدادها ایدیوپاتیک (با منشأ ناشناخته) هستند، به طور ناگهانی ایجاد میشوند و به همان سرعت برطرف میشوند. حتی اگر علائم پسوریازیس پایدار باشد، دورههایی وجود خواهد داشت که در آن وضعیت بهطور ناگهانی بدتر و بهبود مییابد.
پسوریازیس پلاکی
پسوریازیس پلاکی حدود 80 درصد از همه موارد پسوریازیس را تشکیل میدهد و شکل “کلاسیک” این بیماری در نظر گرفته میشود.
- لکههای قرمز سطح پوست را میپوشاند
- پوسته های ایجاد شده سفید تا نقرهای رنگ میباشند
- خارش
- ترک خوردگی پوست
- خشکی پوست
لکهها میتوانند در هر جایی از بدن ظاهر شوند، اما بیشتر روی سطوح فلکسور (نواحی از پوست در اطراف مفاصل، مانند داخل آرنج یا پشت زانو) دیده میشوند. همچنین صورت و اطراف یا داخل گوش. پلاکهای قرمز ایجاد شده گاهی اوقات تثبیت میشوند و قسمتهای بیشتری از بدن را میپوشانند.
اگرچه پوستههای سطح پوست به راحتی میریزند، اما پوستههای زیر آن مقاومتر هستند و در صورت خراشیدن به راحتی خونریزی میکنند. این میتواند منجر به آسپیتز شود که در آن نقاط ریز با خونریزی الگویی شبیه به گال ایجاد میکند.
هنگامی که پسوریازیس پلاکی پوست سر را تحت تاثیر قرار میدهد، به راحتی میتوان آن را با شوره سر (درماتیت سبورئیک) اشتباه گرفت. با این حال، با پسوریازیس، پوست آسیب دیده خشک، با پوستههای نقرهای تظاهر مییابد. درحالیکه در درماتیت سبورئیک، پوست تقریباً همیشه چرب خواهد بود. پسوریازیس روی پوست سر ممکن است خفیف باشد، با لکههای کوچک در پشت سر و گردن یا کل سر را تحت تاثیر قرار دهد.
هنگامی که پسوریازیس روی صورت را تحت تاثیر قرار میدهد، ممکن است بر روی ابروها، لب بالایی و خط مو تاثیر بگذارد. به ندرت، پسوریازیس میتواند روی لثهها یا داخل بینی، گونهها یا لبها ایجاد شود. این ضایعات اغلب سفید یا خاکستری هستند و میتوانند در جویدن و بلع اختلال ایجاد کنند. در حالی که ضایعات پسوریاتیک شبیه به زخمهای آفتی است، معمولاً مرکز تلفیقی ندارند.
پسوریازیس در گوش میتواند مشکلساز باشد زیرا پوستهها به تدریج در داخل کانال گوش جمع میشوند. علائم ممکن است شامل درد، خارش، انسداد موم گوش و کاهش شنوایی باشد.
پسوریازیس ناخن
بیش از 50 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس پوستی به پسوریازیس ناخن نیز مبتلا هستند که با تولید بیش از حد کراتینوسیتها در ماتریکس ناخن مشخص میشود.
علائم پسوریازیس ناخن مشابه سایر بیماریهای ناخن از جمله اونیکومیکوزیس (قارچ ناخن) است. آنها عبارتند از:
- سوراخ شدن (سوراخهای کوچک روی سطح ناخن)
- اونیکولیز دیستال (بلند شدن ناخن از بسترش)
- “قطرههای روغن” (تغییر رنگ شفاف ناخن به زرد-قرمز در بستر ناخن)
- هیپرکراتوز زیر ناخنی (ضخیم شدن و پوسته پوسته شدن ناخن)
- لوکونیشیا (لکههای سفید روی صفحه ناخن)
در بدترین حالت، پسوریازیس ناخن تواند باعث ضخیم شدن، شکننده شدن ناخن شود. این ممکن است نه تنها باعث خجالت فرد شود بلکه در توانایی راه رفتن فرد نیز اختلال ایجاد کند.
پسوریازیس خال دار
برجستگیهای ناشی شده از راش پسوریازیس خال دار را میتوان به صورت زیر توصیف کرد:
- کوچک
- برجسته
- صورتی رنگ
- به شکل قطره
بثورات پوستی معمولاً به دنبال عفونت ویروسی یا باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی، آبله مرغان یا سرماخوردگی به طور ناگهانی روی تنه، بازوها یا پاها ظاهر میشوند. با توجه به اینکه بیشتر در معرض ابتلا به این عفونتها هستند، در کودکان شایعترند.
پسوریازیس معکوس
پسوریازیس معکوس، همچنین بهعنوان پسوریازیس اینترتریجینوس (intertriginous) شناخته میشود، شکل نسبتاً نادری از این بیماری است که چینهای پوستی را تحت تأثیر قرار میدهد.
پسوریازیس معکوس معمولاً در پشت گوشها، زیر سینهها، بین باسن، یا در کشاله ران یا زیر بغل رخ میدهد.
از آنجایی که این نواحی معمولا مرطوب هستند، پوسته پوسته شدن رخ نمیدهد. در عوض، پوست تحت تاثیر پسوریازیس معکوس اینگونه ظاهر میشود:
- صاف
- قرمز
- درخشان
پسوریازیس پوسچولار
همانطور که از نام آن پیداست، پسوریازیس پوسچولار (Pustular) با ضایعات پر از چرک به جای پلاکهای پوسته پوسته تظاهر مییابد. این چرک از گلبولهای سفید مرده و مایع لنفاوی تشکیل شده است و مسری نیست.
انواع مختلفی از پسوریازیس پوسچولار وجود دارد. در شکل کانونی بیماری، بثورات فقط در نواحی کوچکی از بدن مانند کف دست، کف پا، انگشتان دست یا انگشتان پا ظاهر میشود.
پسوریازیس فون زومبوش (Von Zombusch psoriasis) شکل جدیتری است که میتواند نواحی وسیعی از پوست را بپوشاند. معمولاً با قرمزی و حساسیت عمومی شروع میشود، پس از آن جوشهای سفید در نواحی خمشی پوست (مانند پشت زانوها یا داخل پوست) ظاهر میشوند. آرنج، زیر بغل یا کشاله ران.
سایر علائم پسوریازیس فون زومبوش شامل تب، لرز، کم آبی بدن، ضربان قلب سریع، خستگی، کاهش وزن و ضعف عضلانی است. در صورت عدم درمان، بیماری میتواند وارد جریان خون شده و کشنده باشد.
پسوریازیس اریترودرمیک
پسوریازیس اریترودرمیک شکل نادر و شدید این بیماری است که با ریزش گسترده پوست در سراسر بدن تظاهر مییابد. به جای پوستههای کوچکتر، پوست به صورت ورقههای بزرگ جدا میشود. پسوریازیس اریترودرمیک اغلب شبیه به سوختگی شدید یا سندرم استیونز جانسون (SJS) یا نکروز سمی اپیدرمی (TEN) ناشی از دارو است.
پسوریازیس اریترودرمیک همچنین میتواند باعث:
- خارش و درد شدید
- تاکی کاردی (ضربان قلب غیرطبیعی و سریع)
- نوسانات دمای بدن
- کم آبی بدن
اگر پسوریازیس اریترودرمیک درمان نشود، میتواند تهدیدکننده زندگی باشد و منجر به عفونتهای شدید (مانند سپسیس یا ذات الریه) یا نارسایی قلب شود.
عوارض
پسوریازیس علاوه بر تأثیر روی پوست و ناخنها، ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سایر اندامها، به ویژه چشمها و مفاصل تأثیر بگذارد.
مشکلات چشمی
پسوریازیس میتواند باعث بروز مشکلات چشمی شود، زیرا پوسته پوسته شدن و خشکی اطراف چشم میتواند باعث جمع شدن غیرطبیعی پلکها شود. این ممکن است منجر به خشکی، قرمزی، خارش و تاری چشم شود. تغییر شکل پلک همچنین میتواند باعث خراشیده شدن مژهها روی قرنیه (لایه پر از مایع در جلوی چشم) شود.
پسوریازیس همچنین با یووئیت (التهاب لایه میانی چشم) همراه است که علائم آن عبارتند از:
- ورم ملتحمه
- حساسیت به نور
- چشم درد
- تاری دید
- وجود نقاط شناور در میدان دید
احتمال بروز حملات مکرر یووئیت در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر از افراد غیر مبتلا است. این حملات آنها را در معرض خطر بیشتری برای آسیب چشم و از دست دادن بینایی قرار میدهد، به ویژه در موارد شدید که تشدید علائم پسوریازیس صورت میگیرد.
آرتریت پسوریاتیک
در آرتریت پسوریاتیک، بثورات پوستی با التهاب مفاصل همراه است. مانند سایر انواع پسوریازیس، آرتریت پسوریاتیک میتواند باعث بزرگ شدن مفاصل و بدشکل شدن آنها در طول زمان شود. یووئیت و آرتریت ناخن نیز ممکن است همزمان رخ دهند.
آرتریت پسوریاتیک با استئوآرتریت ( “ساییدگی”) متفاوت است زیرا میتواند بر بافتهای همبند و همچنین خود مفاصل تأثیر بگذارد. بر خلاف آرتریت روماتوئید، که در آن مفاصل یکسان در هر دو طرف بدن به طور معمول تحت تأثیر قرار میگیرند، آرتریت پسوریاتیک ممکن است به طور متقارن یا نامتقارن، اغلب همراه با سایر علائم پوست و ناخن ایجاد شود.
آرتریت پسوریاتیک ارتباط نزدیکی با بیماریهای قلبی عروقی دارد. در واقع، طبق یک مطالعه در سال 2016 در ایرلند، حملات قلبی عامل اصلی مرگ و میر برای افرادی است که مبتلا به آرتریت پسوریاتیک هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مشکوک به پسوریازیس هستید، مسئله مهمی است که برای تشخیص بیماری به یک متخصص مراجعه کنید. در برخی موارد، ممکن است بیماری پسوریازیس تشخیص داده شود، درحالیکه میتواند به یک بیماری کاملاً متفاوت مانند لوپوس یا سرطان پوست سلول سنگفرشی تبدیل شود. یک متخصص پوست خبره در زمینه سلامت و بیماری پوست شایستهترین فرد برای تشخیص است.
چه زمانی مراجعه به متخصص پوست فرا رسیده است:
- تظاهر علائم پسوریازیس یا بدتر شدن علائم.
- وقتی دامنه علائم در حال گسترش باشد یا سایر قسمتهای بدن را تحت تأثیر قرار میدهد.
- علائم باعث ایجاد ناراحتی یا تداخل در کیفیت زندگی شما میشود.
- علائم باعث خجالت یا ناراحتی شما میشود.
برای یافتن یک متخصص پوست در نزدیکی خود، از ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود بخواهید که شما را به یک متخصص ارجاع دهد یا از مکانیاب آنلاین ارائه شده توسط آکادمی پوست آمریکا استفاده کنید.
سوالات متداول شما:
-
پسوریازیس چگونه درمان میشود؟
بسته به شدت علائم، گاهی اوقات پسوریازیس را میتوان با کرمهای موضعی درمان کرد. برای مناطق بزرگتر یا برای پسوریازیس که با درد مفاصل نیز همراه است (آرتریت پسوریاتیک)، درمانهای دیگری ممکن است لازم باشد. گزینههای درمانی پسوریازیس شامل کرمهای استروئیدی، مرطوبکنندهها، ویتامینها، نور درمانی، رتینوئیدها و ایمونوتراپی میباشد.
-
چه چیزی باعث پسوریازیس میشود؟
پسوریازیس یک بیماری ایمنی است که باعث میشود سلولهای پوستی افراد سریعتر از حد معمول رشد و ساخته شوند. این بیماری یک عامل ژنتیکی دارد، به این معنی که اغلب در خانوادهها منتقل میشود. علائم میتوانند با استرس، آسیبهای پوستی، عفونتهای باکتریایی، داروهای تجویزی خاص و تغییرات آب و هوا تشدید شوند.
اطلاعات عمومی خود را راجع به انواع بیماریها افزایش دهید
مترجم: شقایق مرتاضی
سلام من به علت همروئید دچار خارش اطراف مقعد شدم یه مدت کوتاهی هست اما خارشم که شدید تر شد الان پوستم شبیه پسوریازیس شده ایا این امکان هست که از خارش اینجوری شده باشه؟مبتلا به پسوریازیس شده باشم
به پزشک مراجعه کنید معاینه شوید
سلام من علائم پسوریازیس پلاکی رو دارم به چه دکتری باید مراجعه کنم؟
سلام، دکتر منخصص پوست